Швециянинг Каролина институти олимлари инсон мияси кексалик даврида ҳам янги нейронларни ҳосил қила олишини исботлади. Бу жараён ўрганиш, хотира ва когнитив мослашувчанлик билан боғлиқ. Уларнинг тадқиқот натижалари Science журналида эълон қилинди.
Тадқиқотчилар 78 ёшгача бўлган инсонларнинг мия тўқималарини ўрганиб, ривожланишнинг турли босқичларидаги ҳужайраларни аниқлаш учун бир ядроли РНК кетма-кетлиги ва сунъий интеллект алгоритмларидан фойдаланиб, 400 000 дан ортиқ ҳужайра ядроларини таҳлил қилишди. Улар нейрон ҳужайра-ўтмишдошлари гиппокампда — миянинг маълумотни филтрлаш ва нимани сақлаш, нимани унутиш кераклигини танлайдиган қисмида фаол равишда бўлинаётганини аниқладилар.
“Бизнинг ишимиз катта ёшли инсонлар миясининг янги нейронларни шакллантириш қобилияти ҳақидаги узоқ давом этган баҳсларга якун ясади. Бу қобилият мавжуд экан”, деди тадқиқотчи.
Ушбу мавзудаги мунозаралар 1998 йилдан бери давом этиб келмоқда. Ўшанда экспериментал даволанаётган катта ёшли, саратон билан касалланган беморлар миясида илк бор янги нейронлар топилган эди. Бироқ кейинги тадқиқотлар, шу жумладан, углерод-14 деб номланувчи усул зиддиятли натижаларни берди: баъзилари барқарор нейрогенез мавжудлигини тасдиқлади, бошқалари эса унинг минимал даражасини ёки бутунлай йўқлигини қайд этди.
2013 йилда Каролина институти жамоаси мия ҳақиқатан ҳам бутун умр давомида янгиланиб туриши ҳақида хулосага келди, аммо мунозаралар давом этаверди. Энди швед олимлари бу жараённинг ишончли далилларини тақдим этишди.
Катталар нейрогенези когнитив функцияларни сақлаб туришда ҳал қилувчи аҳамиятга эга. У миянинг янги тажрибаларга очиқ қолишини таъминлайди ва айни пайтда эски хотираларни янгилаш учун жой очади.
Изоҳ (0)