• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12880.35
    • RUB156.68
    • EUR14535.47
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Илм-фан

    Коронавирус респиратор касаллик эмас, қон-томир касаллиги бўлиши ҳам мумкин. Симптомлар қандай кетма-кетликда намоён бўлмоқда?

    26 ноябрь куни Bussines Insider нашри COVID-19 билан оғриган беморлардаги касаллик ривожланишида симптомлар намоён бўлишининг кунлар бўйича тақсимланиши ҳақида мақола эълон қилди. Унда айтилишича, олимлар ва шифокорлар минглаб беморлардаги касаллик кечишини кузатиш орқали аксар беморларда кузатиладиган кундалик симптомлар кетма-кетлигини аниқлади. «Дарё» ушбу мақоланинг таржимасини тақдим этади.

    Касалликларни назорат ва профилактика қилиш маркази берган маълумотларга кўра, коронавирус билан касалланиш ҳолатларининг тахминан 40 фоизгача бўлган қисмида касаллик аломатлари сезилмасдан, 20 фоиз ҳолатларда эса касаллик оғир ва ўта оғир кўринишга ўтади. Коронавирус симптомлари кузатилаётган беморларда, одатда, дастлаб ҳарорат кўтарилиши ва йўтал пайдо бўлади. Бу белгилар томоқ оғриғи, бош оғриғи, мушаклардаги оғриқлар, кўнгил айниши ёки ич кетиши билан кечади (оғир ҳолатларда эса ошқозон-ичак фаолияти билан боғлиқ муаммолар инфекция тушган илк пайтлардаёқ намоён бўлиши мумкин).

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    Оғир ҳолатдаги беморларда дастлабки аломатлар пайдо бўлгандан кейинги касалликнинг бешинчи кунида вируснинг ўзига хос жиҳатларидан бири – нафас олишнинг қийинлашуви кузатила бошлайди.

    Лекин симптомлар кўпинча одамга вирус юқиши биланоқ юзага чиқмайди. Касалликларни назорат ва профилактика қилиш маркази маълумотларига қараганда, вируснинг ўртача инкубацион даври тўрт кундан беш кунгача бўлиши мумкин. Вирус юқтирган одамнинг ўзи мазкур давр мобайнида ўзининг касал эканини ҳали билмаслиги мумкин, лекин текширишлар шуни кўрсатмоқдаки, у вирусни бошқаларга юқтириб юрган бўлади.

    Кунлар бўйича симптомларнинг намоён бўлиши

    Йил бошида Хитойда касаллик авж олган пайтда минглаб беморларнинг ҳолатини кузатишдан сўнг касалхоналарда COVID-19 билан оғриган беморларда кузатилган қатор симптомларнинг кунлар бўйича юзага чиқиш кетма-кетлиги аниқланган:
    • 1-кун: Симптомлар сезиларсиз бошланади. Беморда ҳарорат кўтарилади, кейин эса йўтал бошланади. Кам сонли одамларда бундан бир ёки икки кун аввал ич кетиши ёки кўнгил айниши кузатилган бўлади ва бу инфекциянинг нисбатан жиддий кўринишда эканининг белгиси бўлиши мумкин;
    • 3-кун: Бу дастлабки симптомлар намоён бўлган беморларнинг касалхонага ётқизиладиган ўртача вақти. Хитойнинг 550 га яқин касалхоналарида ўтказилган тадқиқотлар шуни кўрсатдики, беморларда пневмония ҳам айнан 3-куни ривожлана бошлади;
    • 5-кун: Оғир ҳолатларда симптомлар ёмонлашади. Беморларда, айниқса, қарияларда ва сурункали хасталиги бор касалларда нафас олишнинг қийинлашиши мумкин;
    • 7-кун: Ухань мисолида олганда, бу кун беморларнинг ўртача энг кечикиб шифохонага мурожаат қилган куни бўлди. Кўплаб беморларда шу куни нафас сиқилиши (ҳансираш) бошланди;
    • 8-кун: Кўпинча айнан шу кунга келиб, оғир ҳолатдаги беморларда нафас етишмовчилиги, пневмония ёки ўткир респиратор дистресс-синдром (ЎРДС) ривожлана бошлайди. ЎРДС аксар ҳолларда ўлим билан тугайди;
    • 9-кун: бу куни айрим беморларда организмнинг агрессив иммун жавоби туфайли шаклланган сепсис инфекция ривожланиши кузатилди;
    • 10-11 кунлар: Агар беморларда симптомларнинг ёмонлашуви кузатилса, шу кунлари касалликнинг авж олаётган пайти бўлади ва шу кунларда улар интенсив терапия бўлимларига жойлаштирилади. Касаллик енгил кечаётган беморлардан фарқли равишда, бундай оғир беморларда қориндаги оғриқлар ва иштаҳа йўқолиши юзага чиқади;
    • 12-кун: Касаллик бошланганига деярли икки ҳафта бўлган бу пайт айрим ҳолатларда беморларда ЎРДС деярли юзага келмаган бўлади. Ухандаги ҳолатлар бўйича тадқиқотлардан бирида беморларни интенсив терапия бўлимига ўтказилиши учун ўртача12 кун кетгани аниқланди. Тузалаётган беморларда ҳам 12-куни иситма чиқмай қолади;
    • 16-кун: Тузалаётган беморларда шу куни йўтал тўхтайди;
    • 17-21 кунлар: Уханда кузатилган ҳолатларда беморлар хасталик бошлангач, 2,5–3 ҳафтадан ўтиб ёки соғайиб кетган ва касалхонадан чиқган ёки вафот этган эди;
    • 19-кун: Беморларда ҳансираш ва нафас қисиши йўқолади;
    • 27-кун: Айрим беморлар касалхонада узоқроқ қолиб кетиши мумкин. Венчжоудаги беморларнинг касалхонада ўртача ётиш вақти 27 кунни ташкил қилди;

    Фото: Bussines Insider

    Фото: Bussines Insider

    Лекин беморга касалхонадан жавоб берилди дегани ундаги симптомлар бутунлай бартараф бўлди дегани ҳам эмас. Айрим беморларда ҳансираш, кўкрак қафасидаги оғриқ, кўнгил айниши, юрак уришининг тезлашуви ҳамда ҳид ва таъм сезмаслик сингари симптомлар бир неча ойгача кузатилгани хабар қилинди. Касалланган, лекин касалхонада ётмаган беморларда ҳам симптомлар сақланиб қолиши мумкин.

    Касалликларга қарши кураш ва профилактика маркази томонидан июль ойида берилган ҳисоботга кўра, 300 нафар симптоматик беморлардан 35 фоизида коронавирусга қарши тест мусбат чиққанидан кейинги икки ёки уч ҳафта ичида ҳам саломатлик аввалги ҳолатга қайтмади. Бир неча ҳафтадан кейин ўзини яхши ҳис қила бошлаган беморлар эса симптомлар тестдан кейинги 4–8 кун ичида ўтиб кетганини айтди. Уларнинг айтишича, ҳид ва таъм сезгисининг қайтиши учун ҳаммасидан ҳам кўпроқ вақт кетди ва бу ўртача саккиз кундан кейингина тикланди.

    COVID-19 респиратор касаллик эмас, қон-томир касаллиги бўлиши ҳам мумкин

    Коронавирус энг аввало ўпкани зарарласа ҳам, лекин у юракни, буйракларни, жигар, мия ва ичакни ҳам зарарлаши мумкин. Айрим тадқиқотлар шуни кўрсатмоқдаки, COVID-19 респиратор хасталик бўлмай, қон-томир касаллиги бўлиши ҳам мумкин экан, яъни у томирлар орқали ҳам тарқалиши мумкин. Бу эса юрак етишмовчилиги ва инсульт сингари хасталиклар билан қўшимча муаммоларга сабаб бўлиши мумкин.

    Нега айрим беморларда аҳвол ёмонлашаётгани борасида олимлар бир неча тахминларни илгари сурмоқда? Биринчидан, иммун тизими ўта кескин жавоб қайтармоқда ва «ситокин довули» келтириб чиқаряпти. Ситокин довули бу – организмга ўз ҳужайраларига зарар етказиш буйруғини берадиган кимёвий сигналларнинг бирдан чақнаб чиқишидир.

    Жонс Ҳопкинс Тиббиёт маркази пульмонологи, доктор Панагис Галиатос бу жараённи ер қимирлашига ўхшатди. Яъни бунда айрим одамлар ўлади ва уларни зилзиланинг ўзи ўлдирмайди, балки у туфайли қулаган бино босиб қолган бўлади. «Сиздаги инфекция бу сизнинг иммунтизимингиз учун зарбадир. Агар иммун тизими ёмон структураланган бўлса, зарбадан кейин у шунчаки қулайди», деган у.

    Энг қаттиқ симптом: ҳансираш

    Айрим симптомларнинг пайдо бўлишидаги илк пайтлардаёқ жиддий эътибор талаб қилади. Инфекционист-врач Меган Коффе бу борада «Мен ҳар сафар энг биринчи бўлиб ҳансираш ҳақида сўрайман. Чунки ҳансираши бор беморга зудлик билан ёрдам кўрсатилиши шарт», деб айтди.

    Фото: Google Photos

    Фото: Google Photos

    ЎРДС ривожланаётган беморлар учун эса интенсив терапия бўлимларида ўпкани сунъий вентиляция қилиш тақозо этилиши мумкин. Унинг айтишича, тузалиб чиққан беморлар ҳам реабилитация ва тикланиш учун яна кейинги бир ой дам олиши керак.

    Коронавирус инфекциясига шу каби ўртача рақамлар нуқтаи назаридан қаралиши сабабли, бу касалликнинг ночизиқли ривожланиши ҳақидаги факт кўздан панада қолиб кетиши, кўрсаткичлар аста-секин ёмонлашиб бориши мумкин. Улар кўтарилиб ва пасайиб туради ва бир куни яхши бўлса, кейинги куни ёмон бўлади.

    «Саломатчилигида муаммолари бўлган 80 ёшли эркак бу касалликда ўзини жуда яхши ҳис қилиши мумкин. Баъзан эса соғлигида ҳеч қандай муаммоси йўқ аёл буни енга олмаяпти», деб айтди яна у.

    29.11.2020, 17:24   Изоҳ (0)   48618
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Коронавирус фаоллигини сўндирувчи дамлама номи маълум бўлди

    22.11.2020, 11:55

    NASA коронавирус сабаб сайёранинг қанчалик тозаланганини намойиш этди (видео)

    19.11.2020, 10:00

    Олимлар коронавирус мутациясининг вакцинани қабул қилишга киришувчанлиги кучли эканини билдирди

    16.11.2020, 07:29

    Америкалик олимлар: «Коронавирус мутацияга учради, бироқ унинг хавфлилик даражаси ортмаган»

    14.11.2020, 18:59

    Олимлар коронавируснинг энг аниқ 3D моделини яратди

    12.11.2020, 10:58

    Японияда кўршапалакларнинг 7 йил аввал олинган биоматериалида SARS-CoV-2’га ўхшаш вирус топилди

    09.11.2020, 08:49
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Зиффлеръдан катта тақдимот: янги қиёфа, замонавий дизайн ва ақлли маиший техникалар


    Coca-Cola 139 йиллик илҳом, ажойиб кашфиётлар, машҳур кампаниялар ва бутун дунё севиб қолган таъмни тақдим этмоқда 


    Ўзбекистон Миллий банки “Олтин омонат”ни ишга туширмоқда


    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади


    Парвоз — катта шаҳар характерига эга қулай бизнес-класс турар жой


    HONOR компанияси HONOR 400 Lite смартфонини тақдим этди. Қизиқ, у нимаси билан лол қолдира олади?


    GWM Аuto Shanghai 2025 да ўзининг глобал стратегиясини тақдим этди: Ўзбекистон асосий ҳамкорлар қаторида 


    ОКМК 2,3 миллиард доллар кредит маблағларини жалб қилди ва 125 миллион доллар молиявий харажатларни иқтисод қилди


    UZCARD SHERDOR премиум картаси энди МКБАНКда мавжуд


    CHERY билан ўз орзунгизни амалга оширинг: барча моделлар учун бошланғич тўлов пасайтирилди! 


    Kapitalbank 2024 йилги Brand Awards International мукофотига сазовор бўлди


    Молиявий фирибгарлик: мураккаб схемалар бўйича содда тушунчалар 


    InfinBANK Global Money Week 2025 да иштирок этди


    MAGIC SAFARI — Марказий Осиёдаги биринчи тематик сафари-парк 15 май куни ўз эшикларини очади!


    ОСТИМ Глобал: 100 гектарлик замонавий саноат ҳудуди

     

    Тавсия этамиз

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30

    Си ва Путин тандеми: Россия ва Хитойнинг “чегарасиз дўстлиги” Марказий Осиёдаги мувозанатга қандай таъсир қилади?

    12 май, 19:00

    “АҚШ ёрдам бермаганида, ғалабага эриша олмасдик” — Иккинчи жаҳон урушида СССР ютуғини таъминлаган яширин ҳақиқатлар

    10 май, 15:00

    “Улар ўз ватани мустақил бўлиши учун курашган эди” — Туркистон легионининг аянчли тарихи

    8 май, 15:09
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Андижонда Equinox тез ёрдам машинаси билан тўқнашди (видео)

    Ўзбекистон | 12 май, 22:50

    Самарқандда уч киши бир болани калтаклади (видео)

    Ўзбекистон | 12 май, 22:40

    Тошкентда электр тармоқлар корхонасининг икки ходими 10 минг доллар пора олаётганда ушланди

    Ўзбекистон | 12 май, 22:30

    Навоийда мактаб директори ўқувчиларни калтаклади

    Ўзбекистон | 12 май, 22:20

    Европа Иттифоқи Украинага Россиянинг музлатилган активларидан 900 млн евро ажратади

    Дунё | 12 май, 22:20

    Пентагон мигрантларни Гуантанамога олиб бориш ва қайтариш учун миллионлаб доллар сарфлади 

    Дунё | 12 май, 22:10

    Қамчиқ довонида икки киши юк машинаси хандаққа тушиб кетиши оқибатида кабинага қисилиб қолди (видео)

    Ўзбекистон | 12 май, 21:50

    “Турмушга чиқишимни ўйлаб бундай ролларни рад этяпман”. Актриса Нозанин Гаффарова касбидан воз кечмаслиги ва катта танқидга учрагани ҳақида

    Лайфстайл | 12 май, 21:40
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.