• Профилга Кириш
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12305.8
    • RUB152.56
    • EUR14389.17
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +27°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Йўқотилган ресурсларни қандай тиклаш мумкин? Эндокринолог маслаҳати

    Сурункали чарчоқ нимадан келиб чиқади ва бунга буйрак усти безларининг қандай алоқаси бор? Эндокринолог Елена Пшинник қуйида ушбу саволга жавоб берди, деб ёзади Marie Claire.

    Фото: Pinterest

    Фото: Pinterest

    «Мен касаллик тарихини ёзмайман. Аксинча саломатлик тарихини ёзаман, — дейди эндокринолог Елена Борисовна Пшинник ўз фаолияти ҳақида.

    — Сурункали чарчоқ бугунги кунда одамлар эндокринологга мурожаат қиладиган биринчи рақамли муаммодир. Эрталабдан куч етишмовчилиги ҳолати дарҳол пайдо бўлиб қолмайди. Бу ҳолат баъзан ўша дақиқадан беш йил олдин шакллана бошлайди.

    Ишга кирган қизни тасаввур қилинг: унга ҳаммаси ёқади, қизиқади ва уддалайди. У кунига 24 соат — байрам ва дам олиш кунларисиз ишлайди, ҳатто таътилда ҳам телефон орқали фаолият юритади. Натижада нима юз беради? Биринчидан, кортизол (тетиклик ва энергия гормони) юқори даражада ажралиб чиқади, қизнинг эса жуда яхши ишлаётганига гувоҳ бўлиш мумкин ва у жуда малакали менежер ҳисобланади. Аммо бундай кортизол фаолияти организмдаги умуман оптимистик бўлмаган бошқа жараёнларни, шу жумладан оксидловчи стрессни келтириб чиқаради. Бунда эркин радикаллар миқдори антиоксидантларникидан ошиб кетади. Вазият нотўғри овқатланиш, чекиш, уйқусизлик билан жиддийлашади. Бора-бора кортизол тугайди ва агар аввал энергия кечқурун соат бешдан кейин камайган бўлса, энди улар ўн иккидан кейин ғойиб бўлади. Шундай қилиб уйқусизлик бошланади, мияда айланаётган фикрлардан қочиб қутулиб бўлмайди ва кечаси уйғониб кетиш одатий ҳолга айланади.

    Аммо ушбу муаммодан яширинмаслик, балки буларнинг барчасини ҳал қилиш ва ҳаёт сифатини тубдан ўзгартириш мумкинлигини тушуниш лозим. Асосийси, шифокорга ўз вақтида мурожаат этишдир. Курсни муваффақиятли тугатган беморлардан бири шундай дейди: «Мен турмуш ўртоғимни телба, болаларни ҳам ундан қолишмайди, деб ўйлардим. Аммо муаммо менда эканлиги маълум бўлди».

    Эндокринолог сифатида мен беморларни даволамайман, балки йўқолган ресурсларни тиклайман. Бугун кунда ҳаммамиз ресурслар билан яшамаймиз, чунки уларни сарфланиб бўлган.

    Мендан тез-тез сўрашадиган нарса — она ва бувиларимиз ҳақиқатан ҳам бошқача ҳолатда эканлиги ҳақида. Ушбу саволга албатта, деб жавоб бераман.

    Бунинг сабаби замонавий одамлар ўзларини янгиликлар билан кўмиб ташлаган. Бугунги кундагидек маълумотга эга бўлмаганлиги сабабли улар менопаузани ҳеч бўлмаганда буйрак усти безлари ишлаган ҳолда бошдан ўтказган ва бу мазкур даврни енгилроқ ўтишига ёрдам берган.

    Сурункали чарчоқ ва буйрак усти безлар орасидаги алоқа узвий эмас, аммо профессионал бўлмаганлар учун тушунарсиз бўлиши аниқ. Содда қилиб айтганда, қабул қилинаётган маълумотларнинг кўплиги билан бевосита мия томонидан бошқариладиган буйрак усти безларининг гормонини тугатишга эришамиз. Мияда (гипоталамусда), турли манбаларга кўра, инсоннинг психо-эмоционал ҳолати учун жавоб берадиган гормон бўлган дофамин ишлаб чиқарадиган 8 дан 15 минггача ҳужайралар мавжуд. Дофамин жуда оз, шунинг учун уни асраш керак.

    Биз нима қиламиз? Телефонсиз ҳатто беш дақиқани ҳам хотирам ўтказа олмаймиз. Янги нарсаларни кўришимиз билан сўнгги дофамин чиқарилди. Натижада мия буйрак усти безларига кортизол ҳақида сигнал беради, токи янгиликлар лентасини томоша қилар эканмиз, назоратсиз кортизол бутун организмни айланиб чиқади. Ҳамма кортизол чиқариб ташлангандан кейин, биз қайси энергия захираси ҳисобига яшаймиз? Тугаган кортизолни тиклаш учун баъзан йиллар керак бўлади. Шунинг учун маълумот оқимини дозалаш ва фильтрлаш, тўғри дам олиш ва сифатли уйқуни режалаштириш жуда муҳимдир. Ётишдан икки соат олдин гаджетлардан фойдаланмаслик ва мутолаа учун газета ва китобларга мурожаат қилиш тавсия этилади.

    Уйқуга ётишдан олдин нима қилмаслик ҳақида яна бир кичик қўшимча. Агар бир кечада сифатли дам олишни ва тикланишни истасангиз, кечқурун машқ қилманг. Оғир жисмоний машқлардан сақланинг. Бу жуда зарарли, фақатгина 35-40 ёшгача рухсат этилади. Эркаклар учун жисмоний машғулот 18:00 дан олдин тугаши керак. Бу вақтдан кейин фақат тоза ҳавода юриш ёки сузиш мумкин. Худди шу нарса аёллар учун ҳам амал қилади. Акс ҳолда, охирги кортизол фитнес жараёнида тугайди.

    Бемор доимий чарчоқ ва ҳолсизликдан шикоят қилганда, табиийки, қиладиган биринчи ишим уни таҳлилга буюришдир. Натижаларга асосланиб, даволаш ойлари сонини ва бошланғич дозани ҳисоблайман. Терапия гормонал фон ҳолатига қараб белгиланади.

    Сурункали чарчоқ синдроми билан оғриганларда одатда қандай витаминлар етишмайди? Асосан, бу терининг, иммунитетнинг ва биринчи навбатда, ичакларнинг ҳолати учун масъул бўлган Д витамини етишмовчилигидир. Б витаминлари — уларсиз дофамин ва серотонин синтезини зарарсизлантириш, ҳужайраларни ўсмалардан ҳимоя қилиш мумкин эмас. Уларсиз ҳеч нарса бўлмайди.

    Аскорбин кислотани тонналаб истеъмол қилиш керак эмас, чунки бу фақат оксидловчи стрессни оширади. Худди шу нарса Омега учун ҳам амал қилади.

    Айниқса, ёзда пигментация кўпайтиришни хоҳламасангиз, уни назоратсиз қабул қилмаслик кераклигини тасдиқловчи жуда нуфузли тадқиқотлар мавжуд. Шунингдек, замонавий одамнинг, айниқса шаҳар аҳолисининг катта муаммоси магний етишмаслигидир».

    Мавзуга доир:

    • Қандли диабет, стресс ва уйқусизлик: ширинликка бўлган мойилликнинг ошишига нима сабаб бўлади?
    • Лептин, грелин ва инсулин: вазнга таъсир қилувчи гормонлар
    • Clean Sleeping нима ва нега соғлом уйқу фитнес ва парҳездан муҳимроқ?

    16.09.2022, 12:57   Изоҳ (0)   14892
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Худди ширинликлардек: шакар миқдори юқори бўлган мева ва резаворлар

    15.09.2022, 23:31

    «Ёрдам беринг, боғланиб қолдим». Озиқ-овқатга тобеликни келтириб чиқарадиган 5 та маҳсулот

    15.09.2022, 21:40

    Қандли диабет, стресс ва уйқусизлик: ширинликка бўлган мойилликнинг ошишига нима сабаб бўлади?

    15.09.2022, 16:49

    Лептин, грелин ва инсулин: вазнга таъсир қилувчи гормонлар

    15.09.2022, 13:01

    Биргаликда истеъмол қилиш тавсия этилмайдиган 11 та маҳсулот

    14.09.2022, 21:43

    Нима учун ҳаммаси яхшидек туюлса ҳам, қон босимини мунтазам равишда кузатиб бориш керак?

    14.09.2022, 13:57
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Келажак – бугунги қилган ҳаракатингиз самарасидир. Ўзингизга ишонч эса ҳар қандай ютуғингизнинг бошланиши 


    Market Yandex Go Ўзбекистоннинг яна саккиз ҳудудида ишга тушди


    Imzo Glass маҳсулотлари Буюк Британияга экспортга юборилди


    Кредит олиш керакми: молиявий ёрдам ёки қарз тузоғи?


    “Трастбанк” кичик бизнесни ривожлантириш учун 1 млрд сўмгача кредит таклиф этади


    Mobiuz Андижон, Наманган ва Фарғона вилоятларида 5G нинг янги имкониятларини очмоқда


    APEX — молиявий бошқарув учун қулайликлар битта иловада 


    Сой Бўйи: Орзулар рўёбга чиқадиган соҳил бўйидаги уй 


    Beeline Uzbekistan Фарғона водийсидаги юзлаб аҳоли пунктларини юқори тезликдаги алоқа билан таъминлади


    “Бизнесни ривожлантириш банки” 1 трлн 273 млрд сўмлик ипотека кредити ажратди


    TENET: Ўзбекистон Мустақиллиги куни шарафига Stellar Residence апартаментларига эксклюзив шартлар 


    Rockstar Gaming Festival 2025: Ўзбекистонда ёрқин ҳис-туйғулар, хурсандчиликлар ва киберспорт


    Accor Тошкентда Swissôtel Tashkent очилишини нишонламоқда, швейсария услубидаги ҳашшаматни Ўзбекистон пойтахтига олиб келмоқда


    BI Group Ўзбекистонда турар жой биносининг зилзилабардошлигини очиқ синовдан муваффақиятли ўтказди


    “Дунёдаги энг ингичка 3D эгри экранли смартфон” унвонига эга Гиннес рекордчиси: Оъзбекистонда расман тақдим этилди

     

    Тавсия этамиз

    “Темир интизом, пўлат тана ва қўрқув билмас қалб”. Инсоният тарихидаги энг қудратли махсус қўшинлар қайсилар эди?

    26 август, 20:10

    Ядро урушидан ҳам хавфли: инсониятга таҳдид солаётган 5 та йирик талафот

    26 август, 13:53

    Ўзбекистон, Қирғизистон, Қозоғистон ва Тожикистондаги хусусий мактабларда ўқиш нархи қанча?

    25 август, 18:35

    Яҳудийларнинг “Тарихий ватан” ва “Буюк Исроил” ҳақидаги пуч даъволари: Фаластин аслида кимга тегишли?

    23 август, 13:22
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Қўқонда ушланган 11 та “валютчик” қамалди

    Ўзбекистон | 27 август, 00:10

    Фарғонада она-бола гиёҳфурушлар қўлга тушди

    Ўзбекистон | 26 август, 23:55

    Сурия президенти ўзини ИШИДнинг асосий қурбони деб атади 

    Дунё | 26 август, 23:40

    Тошкент вилоятида хотинини тош билан уриб ўлдирган эркакка ҳукм ўқилди

    Ўзбекистон | 26 август, 23:31

    Банкларда муаммоли кредитлар улуши бир йилда 1,7 трлн сўмга кўпайди

    Ўзбекистон | 26 август, 23:30

    Туркия транспорт вазири 225 км/соат тезликда машина ҳайдагани учун жаримага тортилди

    Ўзбекистон | 26 август, 22:55

    Xiaomi овозли бошқарувга эга “ақлли” сув иситгични тақдим этди

    Дунё | 26 август, 22:40
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.