To‘qqiz soat va undan ortiq davom etadigan tungi uyqu kognitiv funksiyalarning yomonlashishiga olib kelishi mumkin. Bu ta’sir depressiya alomatlari bo‘lgan odamlarda yaqqol namoyon bo‘ladi. San-Antoniodagi Texas universiteti Tibbiyot fanlari markazi olimlari shu xulosaga kelib, natijalarini Alzheimer’s & Dementia jurnalida e’lon qilishdi.
Tadqiqot XX asr o‘rtalaridan beri AQSH Milliy yurak, o‘pka va qon instituti homiyligida o‘tkazib kelinayotgan yirik kogorta tadqiqoti - Framingham Heart Study ishtirokchilarining 1853 nafarining ma’lumotlari asosida o‘tkazilgan. Tanlanmaga 27 yoshdan 85 yoshgacha bo‘lgan, insult yoki demensiyaga chalinmagan odamlar kiritilgan.
Tahlillar shuni ko‘rsatdiki, uzoq muddatli uyqu umumiy kognitiv funksiya, xotira, vizual-fazoviy idrok va ijro ko‘nikmalarining past ko‘rsatkichlari bilan bog‘liq ekan. Bu buzilishlar antidepressantlar qabul qilish-qilmasligidan qat’i nazar, depressiya belgilari bo‘lgan odamlarda ayniqsa yaqqol kuzatilgan.
Mualliflarning ta’kidlashicha, depressiya ko‘pincha uyqu buzilishi bilan birga kechadi va depressiyadan aziyat chekayotganlarning taxminan 90 foizi uxlash yoki uyg‘onish bilan bog‘liq muammolar haqida xabar beradi. Yangi tadqiqotda ishtirokchilar depressiya alomatlarining mavjudligi va antidepressantlardan foydalanishiga qarab to‘rt guruhga bo‘lingan. Kognitiv ko‘rsatkichlarning eng sezilarli darajada yomonlashuvi davolanishdan qat’i nazar, uzoq vaqt uxlaydigan va depressiya belgilariga ega bo‘lganlarda qayd etilgan.
Olimlarning ta’kidlashicha, aksariyat tashkilotlarning kognitiv salomatlik bo‘yicha tavsiyalari o‘zgarishsiz qolmoqda — kattalar kuniga 7-8 soat uxlashga intilishlari kerak. Biroq uyquning optimal davomiyligini har bir kishining sog‘lig‘idagi o‘ziga xos xususiyatlardan kelib chiqqan holda belgilash lozim.
Izoh (0)