NASA olimlari 2024-yilda Grenlandiya muzliklari ostidan Sovuq urush davrida tashlab ketilgan Amerikaning Camp Century harbiy bazasini topdi. Bu haqda The Wall Street Journal xabar berdi.
Yer osti bazasi 600 ta o‘rta masofali ballistik raketalarni saqlash uchun mo‘ljallangan. Camp Century o‘tmishda yadro reaktori yordamida ishlagan. 1967-yilda u tark etilgan va o‘shandan beri qor va muz qatlami ostida qolib ketgan. Hozirda majmua taxminan 30 metr chuqurlikda joylashgan. U Grenlandiyaning shimoli-g‘arbida, AQSHga tegishli Pituffik kosmik bazasi yaqinida joylashgan.
WSJ ushbu bazaning rejasini ko‘rsatdi. Majmuada teatr, ibodatxona, sport zali, kutubxona, oshxona, qo‘mondonlik uchun maxsus xona, shuningdek, texnik xonalar mavjud. Ular orasida yadro reaktori xonasi (bu yerda issiq radioaktiv chiqindilar ham saqlangan), zaxira ta’minoti, havo sovitkichlari bo‘lgan xona va boshqalar bor.
Shuningdek, yoqilg‘i saqlash uchun rezervuar va ilmiy tadqiqotlar o‘tkaziladigan maxsus xonalar ham bo‘lgan. Yer yuzasiga olib chiquvchi uzun yo‘lak barcha xonalarni o‘zaro bog‘lab turadi. Nashr e’lon qilgan suratlarda qor bilan qoplangan ichki xonalarni ko‘rish mumkin. Ba’zi xonalarning devorlari deyarli muzdan iborat. Bazaga kirish esa past qor tepaligida joylashgan.
Camp Century 1959-yilda bunyod etilgan. U sovuq urush davrida Arktikada yadro raketalarini joylashtirish imkoniyatlarini sinash uchun o‘ta maxfiy poligon vazifasini bajargan. Loyiha Grenlandiya muz qatlamini kesib o‘tuvchi tunnellar tarmog‘ini yaratishni ko‘zda tutgan. Biroq muzliklarning doimiy harakati tufayli bu reja amalga oshirib bo‘lmaydigan deb topilgan va oxir-oqibat rad etilgan.
Amerikalik mutaxassislar reaktorni demontaj qilgan va yadro reaksiyalarini o‘rganish uchun kamerani olib ketgan, ammo minglab tonna chiqindilarni, shu jumladan radioaktiv qoldiqlarni tashlab ketgan. AQSH bu chiqindilar muzliklar ostida ko‘milib qoladi deb hisoblagan, biroq global isish tufayli muzliklarning erishi sezilarli darajada tezlashgan.
Politico nashrining yozishicha, 2016-yilda o‘tkazilgan tadqiqot natijalariga ko‘ra, majmua xarobalari XXI asr oxiriga kelib to‘liq yuzaga chiqishi prognoz qilingan. Keyinchalik, 2021-yilda bu xulosalar qayta ko‘rib chiqilgan: olimlar 2100-yilgacha bazaning yer yuzasiga chiqish ehtimolini rad etgan.
Izoh (0)