• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.13
    • RUB161.07
    • EUR14542.8
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Ilm-fan

    Sun’iy intellektga ishonch psixologik muammolarga olib kelishi mumkin — olimlar

    Sun’iy intellekt (SI) ko‘pchilik uchun nafaqat yordamchi, balki hissiy hamrohga ham aylanmoqda. Ba’zilar hatto SI’ni o‘zlarining “seviklisi’” deb atashadi yoki qiyin paytlarda unga murojaat qilishadi. Ammo texnologiyalarga haddan tashqari ishonch bildirish qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?

    Foto: azertaj

    Trends in Cognitive Sciences jurnalida e’lon qilingan yangi tadqiqot natijalariga ko‘ra, odamlar va SI o‘rtasidagi bunday munosabatlar ilmiy hamjamiyatda xavotir uyg‘otmoqda. Tadqiqot mualliflarining ta’kidlashicha, SI’ga hissiy bog‘liqlik insonlarning xulq-atvorini o‘zgartirishi, insoniy aloqalarni buzishi va hatto fojialarga sabab bo‘lishi mumkin.

    Missuri fan va texnologiya universiteti psixologlari SI bilan uzoq muddatli munosabatlarning odamlarga ta’sirini o‘rganishdi. Chat-botlar kabi SI tizimlari g‘amxo‘rlik va tushunishni taqlid qilib, ba’zilar uchun “ideal” do‘stga aylanmoqda. Biroq bu yaqinlik xavf-xatarlarni o‘z ichiga oladi: haqiqiy munosabatlarda norealistik kutishlardan tortib, manipulyatsiya va aldovgacha.

    “SI’ning inson kabi harakat qilish va uzoq muddatli muloqotga kirisha olish qobiliyati haqiqatan ham yangi ‘pandora qutisi’ni ochmoqda”, deydi tadqiqotning yetakchi muallifi Daniel Shank.

    Tadqiqotchilar SI’ning zararli maslahatlar berishi mumkinligi haqida ogohlantirmoqda. Masalan, chat-bot g‘amxo‘r bo‘lib ko‘rinishi mumkin, ammo “gallyutsinatsiya” qilishi — ya’ni, noto‘g‘ri ma’lumotni ishonch bilan taqdim etishi mumkin. Ayrim hollarda bu fojialarga, jumladan SI bilan muloqotdan so‘ng o‘z joniga qasd qilishlarga ham olib kelgan. Bunday holatlar kam uchrasada, ular sun’iy intellektga ishonishning qanchalik xavfli bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatadi.

    Inson o‘ylab SI bilan muloqot qilganda, uni do‘st yoki hatto hamkor sifatida qabul qila boshlaydi. Bu odamlar bilan aloqa o‘rnatishdan ko‘ra osonroq: SI doimo mavjud, hukm chiqarmaydi va kayfiyatga moslashadi. Biroq bu muammolarni keltirib chiqaradi. Odamlar do‘stlari yoki hamkorlaridan SI kabi “mukammallik”ni kutishlari mumkin, bu esa munosabatlarga putur yetkazadi. Shuningdek, SI’ga qaramlik odamlar bilan muloqot qilish istagini pasaytiradi, ijtimoiy izolyatsiyani kuchaytiradi. Bundan tashqari, SI shaxsiy ma’lumotlarni to‘playdi, bu esa aldov yoki firibgarlik uchun ishlatilishi mumkin.

    “Agar biz SI’ni bizning manfaatlarimizni ko‘zlovchi deb o‘ylay boshlasak, u eng yaxshi maslahat berishiga ishonishimiz mumkin, garchi u aslida noto‘g‘ri javoblar berishi mumkin bo‘lsa ham”, deb tushuntiradi D. Shank.

    SI — hamrohlar yashirin ishlaydi, ularning suhbatlari maxfiy va hech kim ularning aytganlarini tekshirmaydi. Kontent ko‘pchilikka, shu jumladan moderatorlarga ham ko‘rinadigan ijtimoiy tarmoqlardan farqli o‘laroq, chat-botlar “maxfiy agentlar” kabi harakat qiladi. Ular insonni yolg‘on g‘oyalarga, masalan, fitna nazariyalariga ishontirishi yoki “do‘stona” tarzda xavfli harakatlarga undashi mumkin. Hatto odamlar maslahat so‘rab murojaat qilganida, chat-botlar noto‘g‘ri dori-darmonlarni tavsiya qilgan holatlar ham bo‘lgan, bu esa jiddiy oqibatlarga olib kelgan.

    Ayniqsa, SI’ning xavfsizlikni ta’minlash uchun dasturlashtirilmagani tashvishlidir. Ular to‘g‘ri yoki xavfsiz maslahat berishdan ko‘ra, suhbatni davom ettirishga intiladilar. Bu ularni internetdagi yangiliklar yoki postlardan ko‘ra ta’sirliroq qiladi. Bundan tashqari, ko‘plab so‘nggi avlod SI tizimlarida senzura o‘chirilgan.

    Olimlar SI bilan munosabatlar psixologiyasini o‘rganishga chaqirmoqda. Texnologiya tadqiqotlardan ilgarilab ketmoqda va yangi qoidalarsiz, odamlar do‘st bo‘lib ko‘rinadigan, ammo mas’uliyatni zimmasiga olmaydigan mashinalar qurboniga aylanish xavfi bor.

    14 aprel, 19:06   Izoh (0)   3058
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Sun’iy intellekt#chatgpt#AI

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Britaniyalik maktab o‘quvchilari uy vazifasini bajarishda sun’iy intellektdan foydalanmoqda — Sky News

    16.08.2023, 19:55

    OpenAI kompaniyasi O‘zbekiston uchun ChatGPT’dan foydalanishga ruxsat berdi

    09.11.2023, 12:15

    Kembrij lug‘ati 2023-yil so‘zini e’lon qildi

    15.11.2023, 21:20

    Tojikiston o‘zining neyron tarmog‘ini rivojlantirmoqda

    17.11.2023, 19:10

    Xurrakni to‘xtatuvchi yostiq, mitti tarjimon: Las-Vegasda CES-2024 xalqaro maishiy elektronika ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tmoqda (video)

    09.01.2024, 20:35

    Apple sun’iy intellektni smartfonlarning ajralmas qismiga aylantirmoqchi  

    11.06.2024, 19:00

    Mask Apple’ni o‘z kompaniyalarida taqiqlamoqchi 

    11.06.2024, 21:00

    Apple aksiyalari rekord darajaga ko‘tarildi

    12.06.2024, 14:28

    Amazon yashirincha ChatGPT’ga raqobatchi tayyorlamoqda 

    25.06.2024, 23:10

    Apple o‘zining sun’iy intellekt platformasini oktyabr oyiga qadar ishga tushiradi

    29.07.2024, 20:35

    O‘zsanoatqurilishbank sunʼiy intellekt bilan ishlovchi ChatGPT chat botini ishga tushirdi

    24.09.2024, 15:45

    Shimoliy Koreyada oq rangdagi to‘y libosi kiyganlar va quyoshdan himoyalovchi ko‘zoynak taqqanlar qatl etilishi mumkin  

    30.09.2024, 20:12

    iPhone foydalanuvchilari uchun sun’iy intellektga ega iOS 18.1 taqdim etildi

    29.10.2024, 15:10

    Bank of China sobiq rahbari o‘lim jazosiga hukm qilindi

    26.11.2024, 18:29

    O‘lik internet nazariyasi

    16.12.2024, 15:24

    Tramp mehmonxonasi oldida Cybertruck’ni portlatgan shaxs ChatGPT’dan foydalangan 

    9 yanvar, 12:32

    ChatGPT O‘zbekistonda eng ko‘p tashrif buyuriladigan to‘rtinchi saytga aylandi

    17 yanvar, 16:55

    “Qonga bo‘yalgan kecha”. Xitoycha ChatGPT sabab AQSH fond bozori 1 trln dollar yo‘qotdi

    28 yanvar, 11:10

    Sunʼiy intellekt hayotimizni qanday o‘zgartiradi?

    13 fevral, 13:04

    Burj Xalifaning 108-qavatida joylashgan 51 mln dollarlik penthaus qanday ko‘rinishga ega?

    4 aprel, 15:50

    BAA O‘zbekistonda Arab tili taʼlimi va madaniyati markazini ochishi mumkin 

    4 aprel, 22:08

    Ukraina harbiylari urushda sun’iy intellektli nemis dronidan foydalanmoqda (video)

    6 aprel, 22:10

    Shavkat Mirziyoyev sun’iy intellektdan foydalanish etikasi bo‘yicha model qonun ishlab chiqishni taklif qildi 

    7 aprel, 12:12

    Shavkat Mirziyoyev Parlamentlararo ittifoq bosh kotibini “Do‘stlik” ordeni bilan taqdirladi 

    7 aprel, 20:05

    AQSHda 14 yoshli bola yurak xastaliklarini bir necha soniya ichida aniqlaydigan ilovani ishlab chiqdi

    8 aprel, 18:45

    Microsoft Isroil bilan hamkorlikka norozilik bildirgan ikki xodimini ishdan bo‘shatdi

    8 aprel, 17:20

    Markaziy Osiyo asosiy e’tiborni sun’iy intellektga qaratmoqda

    9 aprel, 10:30

    ChatGPT endi O‘zbekistonda soliq to‘laydi 

    9 aprel, 12:57

    HUAWEI nova 13 va nova 13 Pro seriyasi: Professional darajadagi portret imkoniyati

    12 aprel, 19:30

    Central Asian University 2025–2026 o‘quv yili uchun bakalavriat dasturiga hujjatlar qabuli davom etmoqda 

    11 aprel, 15:00

    Eron AQSH bilan kelishuvga erishish uchun shartlar qo‘ydi

    13 aprel, 18:25
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    Oqtepa Lavashdan “Kulgili narxlar”: sevimli taomlar — har bir pozitsiya 10 mingdan 20 ming so‘mgacha bo‘lgan maxsus narxlarda


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    ANORBANK Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi bilan 10 million AQSH dollariga teng kelishuv imzoladi


    Centrum Air Istanbul va O‘zbekistonning uch shahri o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Jamg‘armalar bilan qanday ishlash zarur: bank omonatlari, aksiyalar yoki investitsion paketlar? (davomi)


    Tarmoqda bolalar xavfsizligi : Octobankdan maslahatlar


    Kapitalbank xodimlarining raqamli ko‘nikmalarini rivojlantirmoqda 


    Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida qon kasalliklarini zamonaviy davolash usullari: leykoz va boshqa kasalliklar


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    Eng chuqur g‘or, eng baland ko‘prik va eng sirli maskan – Namanganga boramiz

     

    Tavsiya etamiz

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekiston davlat qarzi uch oyda 2,2 mlrd dollarga ko‘paydi. Pullar qayerga ketmoqda?

    Iqtisodiyot | 29 may, 10:23

    Tramp xitoylik talabalar vizalarini bekor qiladi

    Dunyo | 29 may, 10:14

    Shaxsiy kurort, golf klubi va alohida oshpaz: Gollivud yulduzlarining rejissyorlarga qo‘yadigan noodatiy talablari

    Kino | 29 may, 09:59

    Eldor Shomurodov: “Bu safar xato qilishga haqqimiz yo‘q”

    Sport | 29 may, 09:55

    O‘zbekistonda sotuvchilar tovarni vaqtida yetkazib bermasa, penya to‘lashi ko‘zda tutilgan qonun ma’qullandi

    O‘zbekiston | 29 may, 09:52

    Rossiyaning yadroviy bazalari sxemasi internetda tarqaldi (foto)

    Dunyo | 29 may, 09:41

    Ovqatdan keyingi ko‘ngil aynishi va holsizlikka qarshi qanday chora ko‘rish mumkin?

    Salomatlik | 29 may, 09:19

    YKL. “Chelsi” “Betis”ni yirik hisobda mag‘lub etib, bosh sovringa ega chiqdi (video)

    Sport | 29 may, 09:12
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.