AQSHning Rochester universiteti olimlari Mars va Yer relyefi o‘rtasida ilgari noma’lum bo‘lgan o‘xshashlikni aniqladilar. Tadqiqot natijalari Icarus jurnalida e’lon qilindi.
Kuzatuvlar davomida olimlar Marsdagi ayrim kraterlarning tuzilishi Yerning shimoliy hududlaridagi ba’zi tuproq tepaliklarga o‘xshashligini aniqlagan. Ular bu o‘xshashlikni hayratlanarli deb baholab, u sayyoradagi ehtimoliy hayot haqida ko‘proq ma’lumot berishi mumkinligini ta’kidlamoqda.
Mars yuzasining ayrim joylarida to‘lqinsimon relyef mavjud. Xuddi shunday soliflyuksion shakllar Yer sharining Arktika va Qoyali tog‘lar kabi sovuq tog‘li hududlarida ham uchraydi. Soliflyuksiya — o‘ta nam tuproqlar va mayda zarrachali gruntlarning yonbag‘irlarda ularning navbatma-navbat muzlashi va erishi natijasida plastik oqishi jarayonidir.
Tadqiqotchi Reychel Gleydning ta’kidlashicha, bu shaklni ma’lum sharoitlarda suyuqliklar ham hosil qilishi mumkin. Masalan, devor bo‘ylab oqayotgan bo‘yoq tomchilari. Mars va Yerdagi obyektlar o‘rtasidagi asosiy farq shundaki, Marsdagi bu o‘simtalar o‘rtacha 2,6 baravar balandroq. Buni sayyoraning kuchsiz tortishish kuchi bilan izohlash mumkin.
Tadqiqotda aytilishicha, Mars ham qachonlardir Yerga xos bo‘lgan muzlash va erish davrlarini boshdan kechirgan.
“Bu tadqiqot bizga boshqa sayyoralardagi o‘tmish yoki hozirgi sharoitlarning belgilarini aniqlashga yordam beradi. Bu esa o‘z navbatida u yerlarda hayotning mavjudligi yoki chegaralanganligini aniqlashga imkon yaratadi”, deydi Jon Pol Sleyman.
Chikago universiteti tadqiqotchilari Quyoshda sodir bo‘layotgan global o‘zgarishlar tufayli besh milliard yildan so‘ng Yerda hayot barham topishini taxmin qilishdi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, yulduzning qarishi natijasida Quyosh tizimidagi bir nechta sayyora yo‘q bo‘lib ketishi mumkin.
Dunyodagi eng yirik elektr stansiyasi hisoblangan, o‘rnatilgan quvvati 22,5 GVt bo‘lgan Xitoyning “Uch dara” gidroelektr stansiyasi Yerning aylanishini sekinlashtirgani xabar qilingandi. NASA Goddard kosmik parvozlar markazi geofizigi Benjamin Fong Chaoning aytishicha, ulkan to‘g‘on kunning 0,06 mikrosekundga uzayishiga va sayyora o‘qining 2 santimetrga siljishiga sabab bo‘lgan.
London universiteti kolleji olimlari sayyorani sovitish uchun yangi samolyotlar yaratish o‘rniga mavjudlaridan foydalanish mumkinligini aniqladi. Bu usul atmosferaga quyosh nurini qaytaruvchi va Yer haroratini pasaytiruvchi mayda zarrachalar qo‘shish orqali amalga oshiriladi.
Quyosh yuzasida ulkan koronal “teshik” paydo bo‘lgani, u Quyosh aylanasining chorak qismini qamrab olishi xabar qilingandi.
Ma’lum qilinishicha, teshik Yer tomonga yuqori tezlikda quyoshli shamollar to‘lqinini tarqatishi mumkin. Bu esa sun’iy yo‘ldoshlarga zarar yetkazishi va Yerda qutb yog‘dularini keltirib chiqarishi kutilmoqda.
Izoh (0)