AQSHda Isroilga qarshi boykot va sanksiyalarni taqiqlashni nazarda tutuvchi “Isroil sodiqlik testi” qonuni keng tarqalmoqda. Bu haqda amerikalik RT telekanali jurnalisti Rik Sanchez ma’lum qildi.
Allaqachon 26 ta shtat ushbu qonunni qabul qilgan bo‘lsa, yana 13 ta shtatda u ko‘rib chiqilmoqda. Bu yaqin orada AQSHning yarmi ushbu qonunlarga amal qilishini anglatadi. Jurnalist tomonidan xaritada ko‘rsatilgan och ko‘k rangda Isroilga qarshi boykot va tanqid qilish erkinligiga ega bo‘lgan 11 ta shtat ko‘rsatilgan.
Qiziqarli jihati shundaki, AQSHda bungacha hech bir davlatga nisbatan shu kabi qonun qabul qilinmagan. Hatto Qo‘shma Shtatlarni qoralash, boykot qilish yoki AQSHga iqtisodiy zarar yetkazadigan g‘oyalarni targ‘ib qilishni taqiqlovchi qonun ham mavjud emas. Biroq Isroilga nisbatan shunday harakatlarni amalga oshirishni man etuvchi qonun bor.
Yuqoridagi qonunni qo‘llab-quvvatlovchilar u Isroilning iqtisodiy manfaatlarini himoya qilishda zarur ekanini ta’kidlaydi. Tanqidchilari esa so‘z erkinligi huquqlarini buzish deb hisoblaydi. Shu o‘rinda “Isroil manfaatlarini himoya qilish, AQSH fuqarolarining istalgan mamlakatni, jumladan Isroilni, tanqid yoki boykot qilish huquqlaridan ustun bo‘lishi kerakmi?”, degan savol tug‘iladi.
Isroilni tanqid qilishni taqiqlovchi shtatlar soni ko‘payishi AQSHda chet davlatlarning siyosatga ta’siri yangi huquqiy masalalarni keltirib chiqarayotganini ko‘rsatmoqda.
Hozirda bu qonunga sudlar qanday javob berishini noma’lum. Ammo qonun qabul qilingan shtatlarda Isroilga qarshi harakatlar uchun fuqarolar jazolanishi mumkin.
Trampning Isroilga nisbatan siyosati
♦ Isroil uchun 2000 funtlik bombalar
AQSH prezidenti Donald Tramp qayta prezidentlikka kirishganidan keyin Isroil bilan aloqalarini yanada mustahkamladi. U sobiq prezident Jo Baydenning 2024-yil mayidan buyon og‘ir qurollar yetkazib berishga qo‘ygan taqiqini bekor qildi. Oqibatda 9 oylik tanaffusdan keyin AQSHdan Isroilga 907 kiloli MK-84 bombalar partiyasi yetib keldi.
Urush boshlanganidan beri Isroilga 76 ming tonnadan ortiq harbiy texnika yetkazib berildi. Bu mamlakat tarixidagi eng yirik havo va dengiz orqali qurol-yarog‘ yetkazib berish operatsiyasi bo‘ldi.
♦ Falastinni qo‘llab-quvvatlaganlar deportatsiya qilinadi
Tramp antisemitizmga qarshi kurash to‘g‘risidagi farmonni imzolashi kutilmoqda. U Falastinni qo‘llab-quvvatlab namoyishga chiqqan xorijliklar, shu jumladan, talabalar uchun vizalarni bekor qilishni nazarda tutadi.
Bundan tashqari, u “amerikalik yahudiylarga nisbatan terrorchilik tahdidi, o‘t qo‘yish, vandalizm va zo‘ravonlik” uchun javobgar bo‘lgan barcha shaxslarni ta’qib qilishga va’da berdi. U prezidentlikka nomzodlik davrida ham HAMASni qo‘llab-quvvatlovchi talabalarni deportatsiya qilishga chaqirgandi.
♦ G‘azodagi falastinliklarni ko‘chirish
Tramp Isroil o‘z hududini G‘arbiy Sohil va Falastin hisobiga kengaytirishiga shama qildi. AQSH prezidenti Isroil mintaqa davlatlariga nisbatan go‘yoki juda kichikligini aytib, “bu yaxshi emasligini” ta’kidladi.
G‘azoni sotib olish va unga egalik qilishga qaror qildim. Qayta tiklash masalasiga kelsak, biz uni Yaqin Sharqdagi boshqa davlatlarga topshirishimiz mumkin, ular alohida qismlarni qayta qurishlari uchun yoki boshqalar bizning homiyligimiz ostida buni amalga oshirishi mumkin, degandi AQSH prezidenti.
U HAMASning hududga qaytishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun AQSH G‘azo sektorini o‘z nazoratida saqlab turishga majburligini ta’kidlagan. Arab davlatlari esa Trampning rejasini qoralagandi.
Izoh (0)