BMT Bosh assambleyasi Ukraina va Yevropa davlatlari tomonidan tayyorlangan rezolyutsiyani qabul qildi. Hujjat Rossiya–Ukraina urushi boshlanganining uch yilligiga bag‘ishlangan bo‘lib, AQSH ovoz berishda qarshilik ko‘rsatdi. O‘zbekiston esa betaraf qoldi.
Tavsiyaviy xarakterga ega bo‘lgan rezolyutsiya uchun 93 ta davlat ovoz berdi, 18 ta davlat, xususan, Rossiya, Belarus, AQSH, Vengriya, Isroil va KXDR qarshi chiqdi, 65 ta davlat (O‘zbekiston, Qozog‘iston, Hindiston va Xitoy) betaraf qoldi.
Kiyev 50 dan ortiq davlat bilan hammualliflikda tayyorlagan rezolyutsiya matnida Rossiya qo‘shinlarini Ukrainadan “zudlik bilan, to‘liq va so‘zsiz” olib chiqib ketish va jangovar harakatlarni to‘xtatish zarurligi aytilgan. Bundan tashqari, hujjat mualliflari “xalqaro hamjamiyat tomonidan tan olingan chegaralar doirasida Ukrainaning suvereniteti, mustaqilligi, birligi va hududiy yaxlitligiga sodiqligini” tasdiqlagan.
AQSH tomonidan kiritilgan ikkinchi rezolyutsiya sezilarli darajada qayta ishlandi
AQSH rezolyutsiyaning muqobil variantini taklif qildi. Unda Rossiyaning harbiy tajovuzini qoralash yo‘q, urush esa “konflikt” deb ataladi. Hujjatda Rossiya tomonidan bosib olingan Ukraina hududlari, Rossiyaning xalqaro huquqni buzishi va Ukrainaning hududiy yaxlitligini tiklash zarurati tilga olinmagan.
Ukrainadagi urushni “tezda to‘xtatish”ga chaqiruvchi va Moskvaga nisbatan hech qanday tanqidni o‘z ichiga olmagan ushbu rezolyutsiya loyihasi qo‘llab-quvvatlanmadi. Shundan so‘ng Yevropa davlatlari tashabbusi bilan unga jiddiy tuzatishlar kiritildi. Xususan, Ukrainaning hududiy yaxlitligi va “adolatli tinchlik”ka erishish haqidagi eslatma kiritildi. Buning natijasida ovoz berish paytida AQSH va yana 72 ta mamlakat (O‘zbekiston ham) betaraf qoldi. Hujjatni 93 ta davlat qo‘llab-quvvatladi.
Shu bilan birga, BMT Bosh assambleyasi Amerika rezolyutsiya loyihasiga kiritilgan Rossiya tuzatishini rad etdi.
Bir kun avval Bloomberg agentligi AQSH Rossiyani tajovuzkor urush uchun qoralovchi Ukrainaning BMTdagi rezolyutsiyasini to‘xtatishga harakat qilayotgani haqida xabar bergan edi. AQSH prezidenti ma’muriyati BMTning barcha a’zolarini rezolyutsiyaning Amerika matnini qo‘llab-quvvatlashga chaqirdi.
Qo‘shma Shtatlar BMTga tinchlikka erishish yo‘lini belgilash uchun barcha a’zo davlatlarni qo‘llab-quvvatlashga undaydigan oddiy tarixiy rezolyutsiyani taklif etdi, deya AQSH Davlat departamenti ma’lum qildi.
Ta’kidlanishicha, ushbu rezolyutsiya prezident Trampning BMT o‘zining Nizomida mustahkamlangan asosiy maqsadiga — xalqaro tinchlik va xavfsizlikni, jumladan, nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish orqali ta’minlashga qaytishi kerakligi haqidagi fikriga muvofiqdir.
Biz qat’iy ishonamizki, hozir urushni to‘xtatish bo‘yicha majburiyatlarni zimmaga olish vaqti keldi. Bu tinchlikka erishish uchun haqiqiy turtki yaratish imkoniyatimizdir, deyiladi bayonotda.
AQSH rezolyutsiyasi loyihasida Ukraina suvereniteti tamoyillariga havolalar yo‘q
Bloomberg’ga ko‘ra, Amerika rezolyutsiya loyihasida Ukraina suvereniteti va hududiy yaxlitligi tamoyillariga havolalar mavjud emas. The Washington Post xabariga ko‘ra, Ukrainaga Amerika tomonining taklifi haqida 21-fevral kuni xabar berilgan.
Nashr suhbatdoshining aniqlashtirishicha, dastlab Vashington Ukraina tomonidan taklif qilingan rezolyutsiyani ko‘rib chiqqan va “uni yumshatish uchun ba’zi o‘zgartirishlar kiritishni talab qilgan”. Keyin Vashington yangi rezolyutsiyani taklif qilib, Kiyevni o‘z variantini qaytarib olishga chaqirgan. Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy esa Ukraina TIVga rezolyutsiyani qaytarib olmaslikni buyurgan.
Rossiya AQSH hujjatiga tuzatish kiritilgan taqdirda, uni qo‘llab-quvvatlashga tayyor
AFP agentligining ma’lumotlariga ko‘ra, AQSH tomonidan ilgari surilgan loyihada Ukrainaning Rossiya tomonidan bosib olingan hududi haqida hech qanday eslatma yo‘q. Vashington tomonidan ilgari surilgan va qo‘llab-quvvatlangan avvalgi rezolyutsiyalardan farqli o‘laroq, so‘nggi loyihada Moskvaga nisbatan tanqid mavjud emas va u mojaro manbai sifatida ko‘rsatilmagan.
Rossiya “mojaroga tezroq barham berishga chaqiradi” so‘zlaridan keyin “shu jumladan, uning asosiy sabablarini bartaraf etish orqali” iborasini qo‘shib, hujjatga tuzatish kiritishni taklif qildi, deb ta’kidladi Reuters.
Rossiyaning BMTdagi doimiy vakili Vasiliy Nebenzya esa Amerika loyihasini “yaxshi qadam” deb atadi. Rossiyalik anonim diplomatga ko‘ra, agar bu tuzatish BMT Bosh Assambleyasi tomonidan qabul qilinsa, Moskva AQSH rezolyutsiyasi uchun ovoz beradi.
Izoh (0)