Трихолог ва дерматолог Марина Сон асабийлик ва тушкунлик сабабли сочлар оқариши ҳақиқатдан ҳам ростми ва бунга нима сабаб бўлиши ҳақида маълумот берди.
-DS2ponR3.avif)
Стресс нафақат руҳий ҳолатимизга, балки ташқи кўринишимизга ҳам бевосита таъсир қилади. Соч оқариши эса стресснинг энг кўзга кўринадиган оқибатларидан биридир.
Сочларимизга ранг берадиган пигмент — меланин деб аталади. Бу пигмент махсус ҳужайралар — меланоцитлар томонидан ишлаб чиқарилади. Танадаги кучли стресс вақтида организмда кортизол ва бошқа гормонлар даражаси кескин ошади. Бу эса меланин ишлаб чиқарувчи илдиз ҳужайраларининг (яъни, меланоцитларнинг) фаолиятини издан чиқаради.
Кучли стресс оқибатида сочлар ҳақиқатдан ҳам оқариши мумкин. Дерматологлар бу ҳодисани француз қироличаси Мария Антуанеттанинг тарихига боғлайди — афсонага кўра, у қатл этилишига бир кун қолганда сочи оқариб қолган.
Инсон сочида мавжуд бўлган оқсиллар таҳлил қилиб кўрилган. Унга кўра, соч оқаришига метаболизм, митохондриялар ва антиоксидант ҳимоя тизими билан боғлиқ генлар таъсир кўрсатади. Агар бу генлар фаол бўлмаса, соч рангини шакллантирадиган ҳужайралар ишлаб чиқарилиши секинлашади. Ёки бўлмаса керакли оқсиллар ишлаб чиқарилади, аммо ўсиб келаётган соч ҳужайраларига етиб бора олмайди. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бундай ҳолат кучли стресс туфайли юз бериши мумкин.
Сочларда меланоцит ҳужайралари (MeSC) мавжуд. Бу ҳужайралар бўлиниб, сочларга ранг берадиган моддага айланади. Стресс вақтида организмда жуда кўп миқдорда гормонлар ажралади, бу эса MeSC ҳужайраларининг ҳаддан ташқари фаоллашишига олиб келади — улар нормадан тезроқ ва кўпроқ бўлинишни бошлайди. Натижада қолган илдиз ҳужайралари ривожланишни тўхтатади ва меланоцитларга айлана олмайди. Шундай қилиб пигмент ҳосил қилувчи ҳужайралар етишмовчилиги юзага келади ва соч оқаради.
Стресснинг организмга салбий таъсирини камайтириш учун қуйидаги оддий қоидаларга амал қилиш тавсия этилади:
- Кун тартибига риоя қилиш, имкон қадар 22:30 гача ухлаш ва гаджетлардан фойдаланишни камайтириш;
- Соғлом ва мувозанатли овқатланиш, спиртли ичимликларни чеклаш;
- Жисмоний фаол бўлиш ва кўпроқ очиқ ҳавода вақт ўтказиш;
- Медитация, нафас олиш машқлари ва ҳоббиларга вақт ажратиш.
Изоҳ (0)