Тана вазнини назорат қилишда нафақат овқатланиш тартиби, балки кундалик ҳаёт тарзи ҳам муҳим аҳамиятга эга. Парҳезда маълум чекловларга амал қилиш вақтида уйқу вақтини қисқартирмаслик муҳим қоида ҳисобланади.
Уйқу режимига амал қилмаслик зарарли одатлар сирасига кирмайди, аммо унинг салбий таъсири чекиш каби бирдек салоҳиятга эга. Уйқуга тўймасликнинг танага қандай таъсир қилиши ҳақида кўплаб тадқиқотлар мавжуд. Буни ўз ҳаётида амалда синаб кўрган минглаб шахслар тасдиқлайди. Кун давомида бажаришимиз керак бўлган юмушлар ва ташвишлар сони ортиб бормоқда, аммо суткадаги соатлар чегараланган. Шу сабабли уйқу масаласида аниқ бир ечимга тўхталиб ўтиш керак.
Етарлича дам олмаган аксарият одамлар ўзларини тетик ҳис қилиш учун қаҳва ичишга шошади. Аммо уйқу танқислиги янада жиддий оқибатлар — ширинликлар, айниқса қандолат маҳсулотларига бўлган иштиёқни ошириб юборади. 2016 йилда ўтказилган тадқиқотга кўра, мунтазам равишда кам ухлайдиган одамлар нормал уйқу режимига амал қиладиганларга қараганда кунига 385 килокалория кўпроқ таом истеъмол қилади. Бундай вазиятда ортиқча вазннинг пайдо бўлиши учун кўп вақт талаб этилмайди.
Шунингдек, уйқусизлик симпатик асаб тизимига салбий таъсир қилади ва организмдаги кортизол даражасини оширади. Ушбу стресс гормони иштаҳани очиб, шакар, туз ва ёғлари кўп бўлган таомларга бўлган истакни оширади. Уйқусизлик натижасида тўйинганлик ҳисси учун жавоб берадиган лептин гормони даражаси пасаяди ҳамда айни пайтда иштаҳани қўзғатувчи гормон — грелин ишлаб чиқарилиши фаоллашади.
Шундай қилиб, кўпроқ фаол бўлиш истагида уйқу вақтини чеклаган шахсларда акс таъсир ҳосил бўлади. Бундай ҳаёт тарзи ортиқча вазннинг кўпайиши билан бирга метаболик синдром каби патологик ҳолатларни ва ҳатто 2-тоифа қанд касалликларини келтириб чиқаради.
Бундан ташқари, кўпгина уйқу таблеткалари тунги тезроқ уйқуга кетишга ёрдам бериш билан бирга, кундуз куни уйқучанликни келтириб чиқаради, шу сабабли тиббий препаратлар барчага бирдек тўғри келадиган ечим бўла олмайди. Ва аксинча, тинчлантирувчи препаратлар кун давомида энергетик ичимликлар ва ширинликларга бўлган иштиёқни янада ошириб юборади, бу эса озиш тараддудида бўлган шахслар учун зарарлидир.
Мутахассисларнинг фикрига кўра, ортиқча вазндан халос бўлиш ва умумий самарадорлик даражасини ошириш учун уйқу режимини яхшилаш ва даволанишга ёрдам берадиган малакали умумий амалиёт шифокори, невролог ёки сомнолог кўригидан ўтиш тавсия этилади, зеро ҳар бир инсоннинг организми ўзига хос хусусиятларга эга.
Изоҳ (0)