Ҳозирда машина ҳайдаш кундалик ишга айланиб қолган. Шунга қарамай, кўпчилигимиз рулда бўлган пайтдаги одатларимиз соғлиғимизга жиддий зарар етказиши мумкинлигини ўйлаб ҳам кўрмаймиз.
Рулда нотўғри ўтириш
Рулда ўтирган тажрибасиз ҳайдовчини тасаввур қилинг. Кўз олдингизда дарров иккала қўли билан рулни маҳкам ушлаб олган, қўрққан одам гавдаланади. Биз рул бошқаришдаги ишонч ва тажрибани бўшашган ҳолат, орқага суянган ўриндиқ ёки чўзилган қўллар билан боғлаймиз.
Бироқ бундай ўтириш умуртқа поғонаси ва мушакларда жиддий муаммоларга сабаб бўлиши мумкин. Тўғри ўтириш учун ўриндиқни шундай созлаш керакки, орқа қисми тўлиқ суянчиққа тегиб турсин, тиззалар тахминан 120 даража бурчак остида букилган бўлсин, қўллар эса рулда “ўндан ўн дақиқа кам” ҳолатида жойлашсин. Бундай вазият умуртқа поғонасига юкламанинг бир текис тақсимланишини таъминлайди ва остеохондроз ҳамда таянч-ҳаракат тизимининг бошқа касалликлари ривожланиш хавфини камайтириб беради.
Танаффуссиз узоқ вақт ҳайдаш
Кўплаб ҳайдовчилар дам олмасдан юзлаб километр йўл босиб ўтиш қобилияти билан фахрланишади. Аммо узоқ вақт тўхтамасдан ҳайдаш нафақат чарчоқ туфайли йўл-транспорт ҳодисаси хавфини оширади, балки соғлиққа ҳам жиддий зарар етказади.
Узоқ вақт бир ҳолатда ўтириш оёқларда қон тўпланишига олиб келади, бу эса веналарнинг варикоз кенгайиши ва тромбоз ривожланиш хавфини оширади. Шифокорлар ҳар 1,5−2 соатлик ҳайдашдан сўнг танаффус қилишни тавсия этишади: машинадан тушиб, бир нечта оддий машқларни бажариб олсангиз, йўлда давом этишингиз мумкин. Қисқа муддатли жисмоний фаоллик қон айланишини яхшилайди ва умуртқа поғонасига тушадиган юкламани камайтиради.
Нотўғри нафас олиш
Рулда стресс ва зўриқиш ҳайдовчиларнинг юзаки ва нотекис нафас олишига олиб келади. Тиббиётда бу ҳолат нафас олиш тизимининг бузилиши деб аталади. Бу гипервентиляцияга (тананинг кислородга бўлган эҳтиёжидан ортиқ даражада тез нафас олиш), бош айланишига ва ҳатто ваҳима хуружларига сабаб бўлиши мумкин.
Рулда тўғри нафас олишни таъминлаш учун вақти-вақти билан чуқур нафас олиб, ўпкангизни тўлдиринг ва секин чиқаринг. 4-7-8 усули (4 саноқ нафас олиш, 7 саноқ ушлаб туриш, 8 саноқ чиқариш) тирбандлик ва мураккаб йўл вазиятларида стрессни камайтириш учун айниқса самарали.
Нафас олиш машқлари нафақат диққатни жамлашни яхшилайди, балки стресс даражасини ҳам пасайтиради. Бу эса юрак-қон томир тизимингизга ва умуман саломатлигингизга ижобий таъсир кўрсатади.
Оддий ичимлик сувидан воз кечиш
Сувсизланиш, айниқса, узоқ сафарларда кўп учрайдиган муаммо. Мутахассислар таъкидлашича, танадан атиги 1 фоиз суюқлик йўқолганда фикрлаш қобилиятимиз 5 фоизга пасаяди. 2 фоиз сувсизланиш эса паришонхотирлик, эътиборсизлик ва хотира заифлашишига олиб келади.
Ёнингизда сув идишини олиб юриш ва мунтазам равишда оз-оздан ичиб туриш тавсия этилади. Мутахассислар ҳар 2 соатлик ҳайдаш давомида камида 250 мл сув ичишни маслаҳат беришади. Оддий ичимлик суви нафақат диққатингизни ва реакциянгизни оширади, балки чарчоқни ҳам камайтиради.
Организмнинг табиий эҳтиёжларини чеклаш
Кўпчилик ҳайдовчилар, айниқса, узоқ сафарда ортиқча тўхтамаслик учун ҳожатхонага бориш эҳтиёжини мунтазам равишда босиб туришади. Урологлар ва нефрологлар огоҳлантирмоқдаки, бундай одат сийдик йўллари инфекциялари, систит ва ҳатто буйрак тошлари пайдо бўлишига олиб келиши мумкин.
Организмнинг табиий эҳтиёжларини эътиборсиз қолдирманг. Йўналишни режалаштириш пайтида эҳтимолий тўхташларни ҳисобга олинг ва ҳожатхоналар жойлашувини кўрсатадиган иловалардан фойдаланинг — бундай имконият ҳозирда кўплаб мобил навигаторларда мавжуд.
Изоҳ (0)