Trixolog va dermatolog Marina Son asabiylik va tushkunlik sababli sochlar oqarishi haqiqatdan ham rostmi va bunga nima sabab bo‘lishi haqida ma’lumot berdi.
-DS2ponR3.avif)
Stress nafaqat ruhiy holatimizga, balki tashqi ko‘rinishimizga ham bevosita ta’sir qiladi. Soch oqarishi esa stressning eng ko‘zga ko‘rinadigan oqibatlaridan biridir.
Sochlarimizga rang beradigan pigment — melanin deb ataladi. Bu pigment maxsus hujayralar — melanotsitlar tomonidan ishlab chiqariladi. Tanadagi kuchli stress vaqtida organizmda kortizol va boshqa gormonlar darajasi keskin oshadi. Bu esa melanin ishlab chiqaruvchi ildiz hujayralarining (ya’ni, melanotsitlarning) faoliyatini izdan chiqaradi.
Kuchli stress oqibatida sochlar haqiqatdan ham oqarishi mumkin. Dermatologlar bu hodisani fransuz qirolichasi Mariya Antuanettaning tarixiga bog‘laydi — afsonaga ko‘ra, u qatl etilishiga bir kun qolganda sochi oqarib qolgan.
Inson sochida mavjud bo‘lgan oqsillar tahlil qilib ko‘rilgan. Unga ko‘ra, soch oqarishiga metabolizm, mitoxondriyalar va antioksidant himoya tizimi bilan bog‘liq genlar ta’sir ko‘rsatadi. Agar bu genlar faol bo‘lmasa, soch rangini shakllantiradigan hujayralar ishlab chiqarilishi sekinlashadi. Yoki bo‘lmasa kerakli oqsillar ishlab chiqariladi, ammo o‘sib kelayotgan soch hujayralariga yetib bora olmaydi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, bunday holat kuchli stress tufayli yuz berishi mumkin.
Sochlarda melanotsit hujayralari (MeSC) mavjud. Bu hujayralar bo‘linib, sochlarga rang beradigan moddaga aylanadi. Stress vaqtida organizmda juda ko‘p miqdorda gormonlar ajraladi, bu esa MeSC hujayralarining haddan tashqari faollashishiga olib keladi — ular normadan tezroq va ko‘proq bo‘linishni boshlaydi. Natijada qolgan ildiz hujayralari rivojlanishni to‘xtatadi va melanotsitlarga aylana olmaydi. Shunday qilib pigment hosil qiluvchi hujayralar yetishmovchiligi yuzaga keladi va soch oqaradi.
Stressning organizmga salbiy ta’sirini kamaytirish uchun quyidagi oddiy qoidalarga amal qilish tavsiya etiladi:
- Kun tartibiga rioya qilish, imkon qadar 22:30 gacha uxlash va gadjetlardan foydalanishni kamaytirish;
- Sog‘lom va muvozanatli ovqatlanish, spirtli ichimliklarni cheklash;
- Jismoniy faol bo‘lish va ko‘proq ochiq havoda vaqt o‘tkazish;
- Meditatsiya, nafas olish mashqlari va hobbilarga vaqt ajratish.
Izoh (0)