AQSH prezidenti Donald Tramp Xitoyga qarshi e’lon qilgan savdo urushida mag‘lubiyatga uchrashi mumkin. Iqtisodiy tahlilchi buning uchta sababini ketirib o‘tdi. Bu haqda Financial Times xabar berdi.
Xitoy iqtisodiyotini o‘rganuvchi Dragonomics kompaniyasining tadqiqotlar bo‘yicha direktori Artur Kreber tegishli sabablarni sanadi. Birinchi sababga ko‘ra, hozirda ko‘plab jahon yetakchilari Tramp maslahatchilarining bojlar bo‘yicha iqtisodiy dalillari shunchaki “ko‘zbo‘yamachilik” ekanini anglamoqda.
Tramp hokimiyatda ekan, birorta davlat ham AQSHning Xitoyga qarshi “salib yurishi”ga qo‘shilmaydi, deydi Artur Kreber.
Ikkinchi sabab AQSH tashqi siyosatining davlat qarzi bozoriga bog‘liqligidir. Tramp allaqachon savdo muzokaralarida ta’sir o‘tkazish vositalarini yo‘qotib, bozorning salbiy reaksiyasidan so‘ng yuqori bojlardan voz kechishga majbur bo‘ldi. Natijada, u savdo muzokaralarida bosim o‘tkazish imkoniyatini yo‘qotdi va endi tariflarni yana ko‘tarolmaydi.
Uchinchi va muhim sabab Xitoyning AQSHga qarshi “iqtisodiy holdan toydirish” urushiga puxta tayyorgarlik ko‘rganidir. Kreberning fikricha, Xitoy AQSH bozoridagi talabni ichki iste’mol talabi bilan osonlikcha qoplay oladi. Bundan tashqari Amerika importisiz ham bemalol faoliyat yurita oladi.
Trampning savdo urushi
2-aprel kuni AQSH prezidenti Donald Tramp barcha davlatlar uchun 10 foizlik asosiy tariflarni joriy qildi. Ammo bojlar har bir davlatning savdo balansiga qarab o‘zgardi. Xitoy bilan savdoda yirik defitsit mavjudligi bois AQSH bu mamlakat uchun tariflarni ancha yuqori darajaga ko‘tarib, 34 foizga yetkazdi.
Bunga javoban Pekin ham shuncha miqdorda Amerika tovarlariga bojlar soldi. Shundan so‘ng Tramp agar Pekin javob choralaridan voz kechmasa, bojlarni 50 foizgacha oshirish bilan tahdid qildi. Shu sababli bojlar 104 foizga oshdi.
Natijada Xitoy Amerika mahsulotlari uchun bojlarni 84 foizga oshirishini e’lon qildi. Mazkur e’lon ortidan Tramp Pekin uchun tariflar 125 foizga chiqishini aytdi, keyinchalik buni 145 foizga oshirdi. Xitoy mazkur tariflarga javoban stavkani 125 foizga ko‘tardi.
Xitoy AQSHni “o‘zaro bojlar”ni bekor qilishga va o‘zining noto‘g‘ri amaliyotini tuzatishga chaqirdi. XXR raisi Si Szinpin hech bir davlat “boj urushi”dan yutmasligini qayd etdi.
Izoh (0)