Bugun, 3-aprel kuni Samarqandda “Markaziy Osiyo—Yevropa ittifoqi” birinchi sammiti boshlanadi. Mintaqa davlat rahbarlari, Yevroittifoq yetakchilari ishtirokidagi oliy darajadagi majlisda o‘zaro savdo-iqtisodiy hamkorlik masalalari muhokama qilinadi.
Bu sammit O‘zbekiston, umuman, Markaziy Osiyo mintaqasi uchun nechog‘lik ahamiyatli va foydali bo‘la oladi? Uzoq Yevropa biz uchun ishonchli sherik bo‘lishi qanchalik real? Ushbu mavzularda ekspertlar bilan suhbatlashdik.
Shuhrat Rasul, siyosatshunos, ekspert:
— Yevropa ittifoqi AQSH bilan kechayotgan bojlar urushi, iqtisodiy kelishmovchiliklar sharoitida Markaziy Osiyo mintaqasiga katta eʼtibor qaratishga majbur bo‘lyapti. Ittifoq rahbarlari ham mintaqa Yevropa uchun muhim ekanini taʼkidladi. Bu — O‘zbekiston uchun katta imkoniyat.
Faktlarga murojaat qiladigan bo‘lsa, bugungi kunda mamlakatimizning eng yirik savdo hamkori — Xitoy. Ikkinchi o‘rinda Rossiya ketayotgan bo‘lsa-da, Yevropa ittifoqi bilan oradagi farq katta emas va yildan yilga bu ko‘rsatkich oshib boryapti. O‘ylaymanki, yana bir necha yildan so‘ng, 2027/28-yillarga borib, Yevropa bu ro‘yxatda Rossiyani ortda qoldirib, ikkinchi raqamli savdo hamkorimizga aylanadi.
Masalan, qo‘shni Qozog‘iston bugun o‘zining eng yirik savdo hamkori sifatida Xitoyni emas, Yevropa ittifoqini ko‘ryapti. Chunki o‘tgan yili Qozog‘iston va Xitoy o‘rtasidagi savdo aylanmasi 43 milliard dollar, Yevropa bilan esa 50 milliard yevroni tashkil etgan.
Anvar Yo‘ldoshev, siyosatshunos, ekspert:
— O‘zbekiston hozirda Yevropaning 27 ta davlati bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish arafasida turibdi. Shu paytga qadar Yevropa ittifoqining Markaziy Osiyodagi asosiy hamkori Qozog‘iston bo‘lgan bo‘lsa, endi mintaqaning boshqa mamlakatlari ham o‘z ulushlarini oshiradi.
Bunda Yevropaning manfaatlari borligini unutmaslik kerak. Yaʼni hozirda butun Yevropa Xitoydan olib kelinadigan resurslarga qaram bo‘lib qolgan. Ular Xitoyning taʼsiridan chiqish uchun ham bor eʼtiborini Markaziy Osiyoga qaratyapti. Biz bundan foydalanishimiz kerak.
Nodir Haydarov, Transport vazirligi boshqarma boshlig‘i o‘rinbosari:
— Sammit doirasida, asosan, to‘rtta masala — energetika, transport, mineral resurslar hamda raqamli texnologiyalar bo‘yicha hamkorlik masalalari muhokama qilinadi. Bu borada sammitgacha bir qator kelishuvlar imzolandi.
Yevropa Markaziy Osiyoga resurs manbayi sifatida qaraydi. Mintaqamiz davlatlari esa bundan transport yo‘laklarini ochishda foydalanishi mumkin.
Yevropa ittifoqi vakillari bilan muzokaralarda ular mintaqadagi transport-logistika infratuzilmalarini rivojlantirishga 300 milliardga yaqin sarmoya kiritishga vaʼda berishgan. Bu hozircha deklarativ xarakterga ega. Ammo Samarqanddagi sammitda transport koridorlariga asosiy eʼtibor qaratiladi.
Suhbatni to‘liq shaklda YouTube sahifamizda tomosha qilishingiz mumkin.
Izoh (0)