Европа иттифоқи афғон расмийларининг қизларнинг олий ва ўрта тиббиёт ўқишини тақиқлаш қарорини танқид қилиб, бу ҳаракатни инсон ҳуқуқларини қўпол равишда бузиш ва аёлларнинг таълим олишига асоссиз ҳужум деб атади.
“Толибон” Афғонистондаги барча хусусий ва давлат таълим муассасаларига аёллар ва қизлар учун тиббий таълимни тўхтатиб туришни буюрди. Бу қарор Афғонистонда асосий инсон ҳуқуқларининг навбатдаги қўпол бузилиши ва аёлларнинг таълим олишига асоссиз ҳужумдир, дейилади Европа иттифоқининг расмий баёнотида.
Ҳисоботда қайд этилишича, аёлларнинг таълим ва меҳнатдаги иштироки шунчаки тенглик масаласи эмас, балки ҳар қандай давлатнинг ўзини ўзи таъминлаши, тараққиёти ва фаровонлиги учун заруриятдир.
Европа иттифоқи ушбу қарор ва унинг кенг кўламли оқибатлари, жумладан, Афғонистонда чуқурлашиб бораётган гуманитар инқироз ва “афғон халқи азобланиши”дан чуқур хавотир билдирган.
Биз “Толибон”ни бу камситувчи сиёсатни тўхтатишга ва халқаро ҳуқуқ доирасидаги мажбуриятларини бажаришга, жумладан, барча афғонлар учун таълим ва асосий соғлиқни сақлаш хизматларидан тенг фойдаланишни таъминлашга чақирамиз, дейилади баёнотда.
Бир кун аввал Афғонистон олий раҳбари Ҳайбатуллоҳ Охундзода ўз фармони билан қизларнинг олий ва ўрта тиббиёт мактабларида ўқишини тақиқлагани ҳақида хабар берилган эди. TOLOnews’га кўра, Афғонистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги тиббиёт муассасалари мутасаддилари энди қизларнинг ушбу муассасаларда ўқиши тақиқлангани ҳақида огоҳлантирилган.
Илгари олий ўқув юртлари ва қизлар учун мактаблар ёпилганига қарамай, улар бир қатор тиббиёт муассасаларида ўқишни, хусусан, акушерлик, фармацевт, лаборант, физиотерапевт, дерматолог, шунингдек, ҳамширалик ва стоматологик протезлаш каби касбларни ўрганишни давом эттирган.
“Толибон” 2021 йил августидан бошлаб қизларнинг ўрта ва олий таълим олишини тақиқлаган.
“Толибон” бир қатор масалалар, жумладан, ўқув дастури “исломий” бўлиши каби муаммоларни ҳал қилгач, қизларни яна мактабга қабул қилишларини бир неча бор ваъда қилган. Бироқ бу ҳозирга қадар амалга ошмади, дейди журналистлар.
Таълим олишни истаган аёллар учун очиқ қолган кам сонли йўллардан бири ҳамширалик ёки акушерлик курсларини ўқитадиган коллежлар эди. Тахминан 17 000 нафар аёл ана шундай курсларда таҳсил олган.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, Афғонистон дунёдаги оналар ўлими бўйича энг ёмон кўрсаткичлардан бирига эга. Хусусан, ҳар 100 мингта тирик туғилган чақалоққа 620 нафар аёлнинг ўлими тўғри келади.
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти мамлакат эҳтиёжларини қондириш учун Афғонистон қўшимча 18 минг нафар акушерга муҳтожлигини таъкидлаганди.
Афғонистонда аёлларга нисбатан жорий қилинган айрим тақиқлар қуйидагилар:
- афғонистонлик аёлларнинг БМТ идораларида ишлаши;
- эркакларга аёллар учун кийим тикиш;
- аёлларнинг эркак шифокорларга бориши;
- аёлларнинг шифохонага ёлғиз бориши;
- аёлларнинг истироҳат боғига ташриф буюриши,
- оилалар ва аёлларнинг боғлари ёки яшил ҳудудлари бўлган ресторанларга кириши,
- аёллар овози эшитилган рекламаларни эфирга узатиш,
- аёлларнинг сотувчилари билан савдолашиш,
- аёлларга бир-бири билан гаплашиш тақиқланган.
Изоҳ (0)