O‘zbekistonda 1,2 million oila moddiy yordam bilan qo‘llab-quvvatlandi. Bu haqda Ijtimoiy himoya milliy agentligi xabar berdi. 

Ma’lum qilinishicha, energetika tariflari islohotlarining kam ta’minlangan oilalarga ta’sirini yumshatish maqsadida 2024-2025-yilgi isitish mavsumida 313,6 mlrd so‘m bir martalik moddiy yordam va kompensatsiya to‘lovlari to‘lab berildi.

Ijtimoiy himoya milliy agentligi tomonidan “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimi orqali 2024-yilning noyabr oyida 1,1 mln ta oilaga 290 mlrd so‘m bir martalik 270 ming so‘m yordam to‘lab berildi. Bu ijtimoiy reyestrdagi 950 ming oila va mahalla yettiligining 15 foizgacha qo‘shimcha ro‘yxati asosida to‘lab berildi.

Shuningdek, isitish mavsumida tabiiy gaz va elektr quvvatining bazaviy me’yor doirasidagi hamda bazaviy me’yordan oshgan narxlar o‘rtasidagi farq uchun (2024-2025-yil dekabr-aprel) 207 962 nafar oilalarga 23,3 mlrd so‘m kompensatsiya to‘lovlari ajratildi. 

Kompensatsiya va moddiy yordam ajratishda ulushi eng yuqori bo‘lgan hududlar:

• Farg‘ona viloyatida 40,6 mlrd so‘m;
• Qashqadaryo viloyatida 37,3 mlrd so‘m;
• Namangan viloyatida 35,2 mlrd so‘m yordam ajratilgan.

Energetika bo‘yicha kompensatsiya va moddiy yordamga oid 5 savolga 5 javob

1. Kimlarga elektr va gaz to‘lovlarining bir qismi kompensatsiya qilib beriladi?

- ijtimoiy himoya reyestriga kiritilgan oylik daromadi har bir oila aʼzosiga 669 ming so‘mdan kam oilalar;

- reyestrlarga kiritilmagan, reyestrlarga kirmagan, ammo mol-mulki kam va oylik daromadi har bir oila aʼzosiga 1 mln 3 ming 500 so‘mdan kam bo‘lgan oilalar

2. Kompensatsiya miqdori qancha?

• elektr uchun – oyiga bazaviy meʼyordan (yaʼni 200kVt soatdan) ortiq foydalanilgan 150 kVt soatgacha;
• gaz uchun – noyabr-fevral oylarida bazaviy meʼyordan (yaʼni 500 kub metrdan) ko‘p foydalanilgan 250 kub metrgacha, boshqa davrlarda esa 150 kub metrgacha ortiq foydalanilgan qismi uchun.

3. Kompensatsiya olish uchun qayerga murojaat qilish kerak?

Kompensatsiya olish uchun “Inson” ijtimoiy xizmatlar markazlari yoki mahallalarda faoliyat yurituvchi ijtimoiy xodimlarga murojaat qilish kerak.

Bunda arizada pasport maʼlumotlari, abonent raqami va telefon raqami ko‘rsatiladi.

Arizalar har oyning 15-sanasiga qadar qabul qilinadi.

4. Kompensatsiya har oy to‘lab beriladimi?

Kompensatsiya oluvchi oilalarning mezonlarga mosligi har oyda avtomatik o‘rganilib, mezonlarga mos kelgan taqdirda keyingi oylar uchun alohida murojaat talab etmagan holda kompensatsiya to‘lovi davom ettiriladi.

5. Isitish mavsumida kimlarga bir martalik moddiy yordam ajratiladi?

2025/2026-yil isitish mavsumida noyabr oyida quyidagi oilalarga 1 mln so‘mdan bir martalik moddiy yordam ajratiladi:

• reyestrlarga kiritilgan oilalarga;
• “mahalla yettiligi” xulosasi asosida reyestrlarga kiritilmagan, yordamga muhtoj oilalarga.
• Bunda “mahalla yettiligi” tomonidan qo‘shimcha ro‘yxat shakllantirilishida, birinchi navbatda, quyidagilar inobatga olinadi:
• boquvchisini yo‘qotgan oilalar;
• aʼzolari I yoki II guruh nogironi bo‘lgan shaxslardan iborat oilalar;
• nogironligi bo‘lgan bolalarni parvarishlayotgan oilalar;
• uzoq davolanishni talab etadigan kasalliklar bilan kasallangan shaxslar yashovchi oilalar;
• o‘zgalar parvarishiga muhtoj yolg‘iz yashovchilar va yolg‘iz keksalar;
• nogironligi bo‘lgan shaxslar;
• 3 va undan ortiq oila yashaydigan xonadonlarda hamda gaz bo‘lmagan va markazlashtirilgan tartibda isitilmaydigan ko‘p qavatli uylarda yashovchi oilalar.

Ushbu yordamlar orqali oilalarning elektr va tabiiy gaz resurslaridan foydalangan xarajatlarini kamaytirishga hamda moliyaviy muammolarni kamaytirishga yordam beradi.

O‘zbekiston prezidenti farmoniga ko‘ra, 2025-yil 1-iyuldan boshlab pensiyalar va nafaqalar hamda kam ta’minlangan oilalarga bolalar nafaqalari va moddiy yordam to‘lovlari miqdorlari 10 foizga oshiriladi.

Bunda:

• yoshga doir eng kam pensiya miqdori — oyiga 918 000 so‘m;
• nogironlik pensiyalarining eng kam miqdori — oyiga 1 012 000 so‘m bo‘ladi;

Kam ta’minlangan oilalarga bolalar nafaqasining har oylik miqdori:

• 3 yoshgacha bo‘lgan bitta kichik farzandi uchun — 360 000 so‘m, 3 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan bitta farzandi uchun — 275 000 so‘m;
• (oilaning ikkinchi farzandi uchun qo‘shimcha — 165 000 so‘m;
• (oilaning uchinchi va undan keyingi har bir farzandi uchun qo‘shimcha — 110 000 so‘m;
• kam ta’minlangan oilalar uchun moddiy yordamning oylik miqdori — 420 000 so‘m bo‘ladi;

2025-yil 1-avgustdan boshlab byudjet tashkilotlari xodimlarining ish haqi va stipendiyalar miqdori 10 foizga oshiriladi.

2025 yil 1-iyuldan boshlab pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori — oyiga 471 000 so‘m etib belgilanadi.

2025-yil 1-avgustdan boshlab:

• mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdori — oyiga 1 271 000 so‘m;
• bazaviy hisoblash miqdori — 412 000 so‘m etib belgilanadi.

Hujjatda qayd etilishicha, bu aholi turmush darajasini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlar ko‘lamini kengaytirish, fuqarolarning daromadlarini izchil oshirib borish siyosatini davom ettirish hamda ularning ijtimoiy muhofazasini kuchaytirish maqsadida amalga oshiriladi.

Byudjet tashkilotlari xodimlarining ish haqlari, pensiyalar, stipendiyalar va nafaqalar miqdori oshirilishi bilan bog‘liq xarajatlar davlat byudjeti hamda Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan qoplanadi.

O‘zbekistonda oxirgi marta 2024-yil sentyabrda pensiyalar va nafaqalar 15 foizga oshirilgan edi. Xususan, pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori oyiga 428 ming so‘m, yoshga doir eng kam pensiya miqdori oyiga 834 ming so‘m etib belgilangandi. 1-oktyabrdan byudjet tashkilotlari xodimlarining maoshi 10 foizga, o‘qituvchilar va tibbiyot xodimlarining maoshi esa 15 foizga ko‘tarilgandi. Bunda mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdori — oyiga 1 155 000 so‘m, bazaviy hisoblash miqdori — 375 000 so‘m etib belgilangandi.