Shavkat Mirziyoyev 21-fevral kuni Mudofaa sanoati agentligining Innovatsion texnologiyalar markaziga tashrif buyurib, bu yerdagi ishlab chiqarish quvvatlari, ilg‘or ishlanmalar, harbiy va ikki xil maqsadga mo‘ljallangan mahsulotlar bilan tanishdi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.
Qayd etilishicha, armiya qobiliyatini mustahkamlashda harbiy xizmatchilarning professional tayyorgarligi bilan bir qatorda mudofaa sanoatini rivojlantirish muhim o‘rin tutadi. Prezident tashabbusi bilan O‘zbekistonda zamonaviy mudofaa sanoatiga asos solingani tarixiy ahamiyatga ega bo‘ldi. Mudofaa vazirligi huzuridagi agentlik tomonidan qurol-yarog‘larni modernizatsiya qilish, yangi texnologiyalarni o‘zlashtirish va istiqbolli ishlanmalarni qo‘shinlarda joriy etish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda.
Mazkur Innovatsion texnologiyalar markazida 80 ga yaqin harbiy va ikki xil maqsadga mo‘ljallangan mahsulotlar ishlab chiqarilmoqda. Shuningdek, robototexnika va uchuvchisiz apparatlar bo‘yicha startap loyihalari qo‘llab-quvvatlanmoqda. Tashrif chog‘ida harbiy texnikaning yangi namunalari, mudofaa sohasini yanada rivojlantirish bo‘yicha istiqbolli loyiha va rejalar taqdimot qilindi.
Davlat rahbari bu birinchi qadamlar bo‘lganini aytib, mudofaa tizimining raqobatbardoshligini oshirib borish bo‘yicha ko‘rsatmalar berdi. Ishlab chiqarishni muntazam takomillashtirib, yangi mahsulotlarni o‘zlashtirish, bunda innovatsion texnologiyalar va sun’iy intellektdan keng foydalanish muhimligi ta’kidlandi.
Shu bilan birga, buyurtma asosida sohaga xususiy sektorni kengroq jalb etib, harbiy va ikki xil maqsadga mo‘ljallangan mahsulot turlarini ko‘paytirish bo‘yicha topshiriqlar berildi. Yangi ish o‘rinlari yaratish, mutaxassislarni tizimli tayyorlash, yangi texnikalar bo‘yicha ilmiy laboratoriyalar tashkil etish masalalariga e’tibor qaratildi.
Ta’kidlanishicha, O‘zbekiston mudofaa sanoati korxonalari xalqaro ixtisoslashtirilgan ko‘rgazmalarda faol ishtirok etmoqda. Xususan, joriy yilning 17-21 fevral kunlari Abu Dabi shahrida (BAA) bo‘lib o‘tayotgan IDEX-2025 ko‘rgazmasida mamlakatimizda ishlab chiqarilgan 100 dan ortiq harbiy texnika va mahsulotlar namunalari namoyish etilmoqda. Xorijiy hamkorlarda katta qiziqish uyg‘otgan “Arslon 8×8” va “Arslon 6×6” zirhli transportyorlar, “To‘fon” o‘ziyurar gaubisasi shular jumlasdan.
Tashrif yakunida prezident mudofaa sanoatini yanada rivojlantirishning strategik yo‘nalishlarini ko‘rsatib, mutasaddilar oldiga mahsulotlarning yuqori sifatini ta’minlash, ishlab chiqarish salohiyatini kengaytirish va mahalliy korxonalarning xalqaro bozordagi o‘rnini mustahkamlash yuzasidan aniq vazifalar qo‘ydi.
O'zbekiston dunyoning eng yirik mudofaa texnologiyalari ko'rgazmasida qanday harbiy texnikani namoyish etdi?
Arslon 6x6
Mazkur variantni, taʼbir joiz bo‘lsa, uning ukasi, deyish mumkin. Arslon 6x6, akasidan farqli, 4 emas, 3 juft g‘ildirakdan iborat shassiga asoslangan. Bu harakatchanlikni oshirib, manyovr imkoniyatlarini kengaytiradi. Ayni shu sabab undan tor yo‘llar, shahar sharoitida foydalanish qulay.
Shunga qaramay, mazkur versiya jangovar imkoniyatlar bo‘yicha Arslon 8x8 dan qolishmaydi. U ham 30 mm kalibrli avtomatik to‘p, xuddi shunday elektro-optik xususiyatlarga ega.
Arslon 6x6 ning vazni 22 tonna. Uni 450 ot kuchiga ega dizel dvigateli harakatlantiradi. Maksimal tezligi esa akasidan biroz yuqoriroq — 110 km/soat. Ekipaj, desant bo‘linma soni o‘zgarmagan.
To‘fon
Ukraina urushida dronlarning ahamiyati ko‘rindi. Ammo hal qiluvchi rolni artilleriya o‘ynamoqda. Council on Foreign Relations hisobotiga ko‘ra, mazkur mojarodagi talafotlarning 80 foizi artilleriya yordamida yetkaziladi.
Biroq hozir tirkamali artilleriyaning davri o‘tdi. Uni jangovar pozitsiyaga tortib kelish, jangovar shay holatga keltirish va javob zarbasi kemay turib tark etish ancha vaqt va logistika zanjirini talab etadi. Mudofaachilarimiz uchun ishlab chiqilgan yangi qurol orqali buni bartaraf etish mumkin.
To‘fon yuk mashinasi shassisiga o‘rnatilgan o‘ziyurar artilleriya tizimi bo‘lib, NATO standartidagi o‘q-dorilar, yaʼni 155 mm kalibrli snaryadlarni qo‘llaydi. Bu o‘zbek harbiy sanoatini yangi darajaga olib chiqadi.
Mazkur tizim nishonlarni belgilashda Global Positioning System (GPS) va Inertial Navigation System (INS) tizimlarining kombinatsiyasidan foydalanadi.
To‘fon standart va reaktiv snaryadlarni qo‘llashi mumkin. Bu unga 50 kilometr masofadagi nishonlarni zararsizlantirish imkonini beradi. Solishtirish uchun, To‘fonning ruscha analogi Malvaʼda bu ko‘rsatkich 29 kilometr.
Milliy tizimimizning yana bir afzalligi u snaryadlarni o‘zi bilan birga olib yuradi. Bu qurolni jangovar shay holatga keltirish vaqtini qisqartiradi. To‘fon daqiqasiga yetti martagacha o‘t ochishi mumkin.
To‘fon artilleriya tizimi bo‘lgani uchun old jabhada jang qilmagani bilan, uning 4-6 kishilik ekipaji xavfsizligini taʼminlash masalasi eʼtibordan chetda qolmadi. Buning uchun ular joylashgan boshqaruv kabinasi NATO standartlari darajasida zirhlangan.
Mazkur tizimni 335 ot kuchiga ega dvigatel harakatlantiradi. U maksimal tezligini 100 km/soatgacha yetkazishi mumkin. Qurol va zirhli kabina hisobiga qurol vazni 27 tonnagacha boradi.
Mudofaa vazlirgi huzuridagi Mudofaa sanoati egantligi davlat korxonalari hamda xususiy kompaniyalarni klaster asosida birlashtirib, ishlab chiqarishning butun bir zanjirini yo‘lga qo‘ydi. Bu orqali katalogni muntazam kengaytirib borish bilan bir qatorda, NATO standartidagi ilg‘or tizimlar ishlab chiqishga ham muvaffaq bo‘lindi.
O‘zbekiston harbiy sohada tashqi taʼminotchilarga bog‘liqligini kamaytirib, o‘z askarlarini o‘zi qurollantiryapti. Bu mamlakat xavfsizligi, uning xalqi osoyishtaligi uchun favqulodda muhim, shuningdek quvonarli holat. Mazkur sohada amalga oshirilayotgan islohotlar har bir o‘zbekistonlik qalbida faxr va vatanparvarlik tuyg‘usini uyg‘otmasligi mumkin emas.
Izoh (0)