“Tolibon” 2024-yil 13-noyabr kuni Paktiya viloyatining markazi Gardez shahridagi sport stadionida qotillikda ayblangan shaxsni omma oldida qatl qildi.
Hukm islomning qasos tushunchasi — qisasga muvofiq chiqarilgan. Mahkum 25 yoshli Muhammad Ayaz Asad qurbonning oila a’zolari tomonidan ko‘kragiga 3 marta o‘q uzgan holda otib o‘ldirilgan.
Jazo erta tongda amalga oshirilgan, mahalliy hokimiyat tomoshabinlarga kameralar va mobil qurilmalardan foydalanishni taqiqlagan. Qatl marosimida minglab aholi, shuningdek, “Tolibon” ichki ishlar vaziri Sirojiddin Haqqoniy kabi nufuzli shaxslar ishtirok etgan.
Afg‘onistonda shariat bo‘yicha sud jarayoni
“Ish Islom Amirligi harbiy sudining uch bosqichli sudi tomonidan sinchkovlik bilan o‘rganib chiqildi”, dedi Tolibon Oliy sudi vakillari.
Hukmni harakat rahbari Haybatulloh Oxundzoda tasdiqlagan. Shariat talqiniga ko‘ra, jinoyatchi qanday qotillik sodir etgan bo‘lsa, xuddi shunday tarzda jazolanishi kerak.
Bu qatl Afg‘onistonda 2021-yil avgustida “Tolibon” hokimiyatga qaytganidan beri amalga oshirilgan oltinchi ommaviy qatl bo‘ldi. Ilgari bunday amaliyotlar 1996—2001-yillarda faol ravishda amalga oshirilgan.
Xalqaro hamjamiyatning Afg‘onistondagi ommaviy qatlga munosabati
Birlashgan Millatlar Tashkiloti va xalqaro inson huquqlari tashkilotlari ushbu amaliyotni keskin qoralab, uni “shafqatsiz va g‘ayriinsoniy” deb atagan. Mutaxassislarga ko‘ra, bu kabi ommaviy qatllar insonning asosiy huquqlari, jumladan, yashash huquqini poymol etadi.
“Qisas xalqaro huquq va asosiy insonparvarlik tamoyillarini buzishdir”, deyiladi BMT bayonotida.
Afg‘onistondagi jazo tizimi va ayollar huquqlari
Ommaviy qatl qilish “Tolibon” hukmronligi davrida qayta tiklangan jazo tizimining bir qismi xolos. O‘lim jazosini ijro etishdan tashqari, ular muntazam ravishda stadionlarda ommaviy kaltaklashni amalga oshiradi, odamlarni “axloqsiz jinoyatlar”, jumladan zino, o‘g‘irlik va bir jinslilik uchun jazolashadi.
Afg‘oniston Oliy sudiga ko‘ra, birgina 2024-yil oktyabr oyida 100 ga yaqin odam turli jinoyatlar uchun ommaviy ravishda qamchilangan. Jazolanganlar orasida ikki yilgacha qamoq jazosiga hukm qilingan ayollar ham bor.
“Tolibon” ayollar huquqlarini cheklab, qonunlarni kuchaytirishda davom etmoqda. Ayollarga maktab va oliy o‘quv yurtlariga borishi, bir qator sohalarda ishlashi, jamoat joylarida yuzini to‘liq bekitmasdan yurishi taqiqlanadi. BMT Afg‘onistonda ayollar huquqlari juda og‘ir darajaga yetganini qayd etgan.
Harakat islohotga chaqirayotganiga qaramay, an’anaviy islom tamoyillariga amal qilishini aytadi va tashqi aralashuvni rad etadi.
Izoh (0)