“Tolibon” Afg‘onistonning Hirot shahrida 22-avgust kuni yosh yigitni otib o‘ldirib, jasadni shaharning gavjum nuqtasiga — “Qandahor darvozasi”ga osib qo‘ydi. Bu haqda inson huquqlari tashkilotlariga tayanib, Hasht-e Subh Daily xabar berdi.
“Tolibon” ushbu shaxs o‘tgan haftada ularning jangchilaridan birini o‘ldirganini da’vo qilgan. Qurbon Pashtun Zarghun tumanida yashovchi Dovud ismli yosh yigit bo‘lgan. Voqea guvohlariga ko‘ra, yigit dastlab otib o‘ldirilgan, so‘ngra oyog‘i osmondan qilib, tankka osib qo‘yilgan. Jasad tanasiga “Afg‘oniston ozodlik harakatiga o‘lim” degan yozuvli qog‘oz yopishtirib qo‘yilgan.
Gumanitar faollar bu harakatni inson sha’ni va huquqlariga ochiqchasiga tajovuz, vahshiylik va qo‘rqitish siyosatining yaqqol namunasi sifatida baholamoqda. Ular bunday hodisalar Afg‘onistonda zo‘ravonlikni oddiy holga aylantirib, yosh avlod ongini buzayotganini ta’kidlagan.
“Hirotda tolibonlar asl yuzini ko‘rsatdi. Ular bir odamni o‘ldirib, so‘ng uning jonsiz tanasini shaharda namoyish etdi - bu nafaqat barcha diniy, axloqiy va inson huquqlari me’yorlarini buzadi, balki ular zo‘ravonlik va qo‘rqitishdan boshqa narsani qadrlamasligini ham ko‘rsatadi.
Bu adolat yoki jazo emas, bu ochiqdan ochiq jinoyat, inson huquqlarini qo‘pol ravishda buzish va inson qadr-qimmatini tahqirlashdir. “Tolibon”ning Hirotda qilgan ishi islomiy va insoniy tamoyillarga zid ekani aniq. Jasadni hurmat bilan ko‘mish o‘rniga, odamlarni qo‘rqitish uchun jasad osib qo‘yildi. Bu esa din, axloq va vijdon nuqtayi nazaridan og‘ir jinoyatdir”, deydi inson huquqlari bo‘yicha tadqiqotchi Farima Navabi.
“Tolibon” oldin ham Panjsher, Badaxshon va Bag‘lon provinsiyalarida qo‘l-oyoqlari bog‘langan odamlarni otib o‘ldirgani haqida xabarlar berilgandi. BMT vakillari xalqaro hamjamiyatni bu jinoyatlar uchun “Tolibon”dan javobgarlikka tortishga chaqirgan.
Human Rights Watch tashkiloti 2022-yil 7-iyulda Nangarhor va Kunar provinsiyalarida ISHIDni qo‘llab-quvvatlashda ayblanib, qatl etilgan 100 dan ortiq erkakning jasadlari kanallar va boshqa joylardan topilgani haqida ma’lum qilgan edi. Bundan tashqari 2024-yil avgust oyida “Tolibon” 3 yil davomida Panjsher provinsiyasida 283 kishini qatl qilgani haqida ma’lumotlar mavjud. Bu qatllarga boshni tanadan judo qilish, ko‘zni o‘yish kabi jazolar ham kiradi.
ISHID ekstremistik guruhi jahonning bir qator mamlakatlari va xalqaro tashkilotlar tomonidan “terrorchilik tashkiloti” deb topilgan.
Izoh (0)