Yevropa шttifoqi importida Rossiya gazi ulushi 2022-yil fevralida Rossiya—Ukraina urushi boshlanishidan keyingi keskin pasayishdan so‘ng yana o‘sishni boshladi. Bu haqda Bloomberg Yevrokomissiya ma’lumotlariga asoslanib xabar berdi.
Qayd etilishicha, 2022-yilning birinchi choragida Rossiyadan yetkazib berish ulushi 34 foizni tashkil etgan (ikkinchi o‘rinda importning to‘rtdan bir qismi Norvegiyaga to‘g‘ri kelgan) bo‘lsa, 2023-yilning ikkinchi choragiga kelib YI tomonidan import qilinadigan yoqilg‘ining 14 foizi Rossiya gaziga to‘g‘ri kelgan.
Yevropa komissiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, shu paytdan boshlab Rossiya gazining ulushi yana o‘sishni boshlagan va joriy yilning birinchi choragida 19 foizga yetgan. Rossiya Yevropa ittifoqiga gaz yetkazib berishda Norvegiya (34%) va AQSH (20%)dan keyin tursa-da, Jazoir (13%) hamda Ozarbayjon, Qatar, Buyuk Britaniya va boshqa mamlakatlarni (14%) umumiy yetkazib berish bo‘yicha ortda qoldirmoqda.
Bruegel tahliliy markazi ma’lumotlariga ko‘ra, 2023-yil oxirida Rossiya gazining Yevropa ittifoqiga importi narx jihatidan oyiga taxminan 1 milliard dollarni tashkil etgan. 2022-yil boshida ushbu ko‘rsatkich oyiga 16 milliard dollarni qayd etgan.
Rossiya gazining Yevropaga tranziti
Rossiya gazni Turkiya va Ukraina orqali Yevropaga yetkazib beradi. Ukraina hududi orqali tranzit shartnomasi shu yil oxirida tugaydi, Kiyev uni uzaytirish niyatida emas. Moskva Ukraina orqali tranzit o‘tkazishdan bosh tortmasligini ma’lum qildi. Yevropa ittifoqining asosiy gaz kompaniyalari bir kun avval gaz tranzitini davom ettirishga chaqiruvchi deklaratsiyani imzoladi. Deklaratsiya Yevropa komissiyasi rahbari Ursula fon der Lyayenga yuboriladi.
Vaziyat AQSHning “Gazprombank”ga qarshi joriy qilgan sanksiyalari tufayli murakkablashdi, ular orqali “do‘st bo‘lmagan mamlakatlar”ga gaz yetkazib berish uchun hisob-kitoblar amalga oshirildi. Cheklovlar 20-dekabrdan kuchga kiradi. YI, shuningdek, AQSHga “Gazprombank”ga qarshi sanksiyalarni yumshatish imkoniyatini ko‘rib chiqishni so‘rab murojaat qilgan.
Rossiya prezidenti Vladimir Putin “Gazprombank”ga qarshi sanksiyalar e’lon qilinganidan keyin to‘lovlar tartibini o‘zgartirdi. U rossiyalik gaz eksportchilariga xorijiy kompaniyalar tomonidan yetkazib berish to‘lovlari bo‘yicha majburiyatlarda ularga qarshi talablarni hisobga olishga ruxsat berdi. Bundan tashqari, davlat rahbarining farmoni bilan to‘lov jarayonida uchinchi shaxslarning ishtirok etishiga yo‘l qo‘yiladi.
Izoh (0)