“Afg‘onistondagi vaziyat keskinlashishi mintaqaga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin” — Sadir Japarov

Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov Afg‘onistondagi vaziyat yuzasidan TRT Avaz nashriga intervyu berdi.

Siyosatchi 2021-yilda Afg‘onistonda hokimiyat tepasiga “Tolibon” kelgani va mamlakatni ular boshqarayotganini ta’kidladi. Japarov ayrim davlatlar, jumladan, Qirg‘iziston “Tolibon”ni taqiqlangan tashkilotlar ro‘yxatidan chiqarganini eslatdi. Endilikda Rossiya ham shunday qaror qabul qilmoqchi.

“Tolibon” hokimiyat tepasiga kelganidan ko‘p o‘tmay, afg‘on xalqiga yordam berish uchun ular bilan aloqa o‘rnatdik. Bir necha bor gumanitar yordam jo‘natdik. Afg‘onistondagi vaziyatning yanada keskinlashishi mintaqaga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin, shu uchun mamlakat hukumati bilan hamkorlik qilayotganimizni yashirmaymiz, dedi Qirg‘iziston prezidenti.

“Tolibon” bilan aloqa o‘rnatish

Siyosatchi Afg‘onistonga ko’rsatilayotgan yordam yetarli emasligiga ham to‘xtalib “Tolibon” bilan aloqa o‘rnatishga chaqirdi.

“Tolibon” zaif bo‘lganida, afg‘on xalqi ularni allaqachon ag‘darib tashlagan bo‘lardi. Yaxshimi yoki yomonmi, ular ishlayapti va xalq ularni qo‘llab-quvvatlamoqda. Hozirgi kunda ular deyarli to‘liq yakkalanib qolgan. Bu vaziyat qancha uzoq davom etsa, afg‘on xalqi shuncha uzoq qiyinchiliklar girdobida qoladi, dedi Sadir Japarov.

Muzlatilgan aktivlar

“Tolibon” hokimiyat tepasiga kelgach, Afg‘oniston Markaziy bankining xorijdagi 9,4 milliard dollarlik aktivlari G‘arb davlatlari tomonidan “muzlatilgan”.

Shundan qariyb 7 milliard dollari AQSHga to‘g‘ri keladi. Afg‘onistondagi vaziyatni yaxshilash va afg‘on xalqining farovonligini ta’minlash uchun bu mablag‘larni imkon qadar tezroq qaytarish zarur. Ular hukumatga nafaqat infratuzilmani tiklashda, balki mahalliy banklar orqali fuqarolarga arzon kreditlar berish, qishloq xo‘jaligini rivojlantirish va aholi hayotini yaxshilash uchun imkoniyatlar yaratishda yordam berishi mumkin, deya ta’kidladi u.

Sadir Japarov hozirda ko‘pchilik afg‘onlarga ochlik tahdid solayotganini qayd etdi. 

Fursatdan foydalanib, Yevropa mamlakatlari yetakchilari va AQSH rahbarlarini Afg‘onistonning amaldagi hukumatini tan olishga va afg‘on xalqining kelajagi uchun “muzlatilgan” mablag‘larni qaytarishga chaqiraman, dedi u.

Qirg‘iziston prezidenti afg‘on talabalarini turli mutaxassislik bo‘yicha o’qitish masalasiga ham e’tibor qaratdi.

Agar Yevropa davlatlari yoki AQSH turli loyihalar yoki maxsus dasturlar orqali Afg‘onistonga yordam bersa, ularni amalga oshirishda ishtirok etishga tayyormiz. Agar texnik yordam ko‘rsatiladigan bo‘lsa, afg‘on talabalarini Qirg‘iziston oliy o‘quv yurtlari bazasida turli mutaxassisliklarga o‘qitishga tayyormiz. Agar taklifimizni qo‘llab-quvvatlaydigan mamlakatlar topilsa, biz qisqa vaqt ichida batafsil reja ishlab chiqib, uni amalga oshirishni boshlashga tayyormiz, deya xulosa qildi Japarov.