Европа шттифоқи импортида Россия гази улуши 2022 йил февралида Россия—Украина уруши бошланишидан кейинги кескин пасайишдан сўнг яна ўсишни бошлади. Бу ҳақда Bloomberg Еврокомиссия маълумотларига асосланиб хабар берди.
Қайд этилишича, 2022 йилнинг биринчи чорагида Россиядан етказиб бериш улуши 34 фоизни ташкил этган (иккинчи ўринда импортнинг тўртдан бир қисми Норвегияга тўғри келган) бўлса, 2023 йилнинг иккинчи чорагига келиб ЕИ томонидан импорт қилинадиган ёқилғининг 14 фоизи Россия газига тўғри келган.
Европа комиссияси маълумотларига кўра, шу пайтдан бошлаб Россия газининг улуши яна ўсишни бошлаган ва жорий йилнинг биринчи чорагида 19 фоизга етган. Россия Европа иттифоқига газ етказиб беришда Норвегия (34%) ва АҚШ (20%)дан кейин турса-да, Жазоир (13%) ҳамда Озарбайжон, Қатар, Буюк Британия ва бошқа мамлакатларни (14%) умумий етказиб бериш бўйича ортда қолдирмоқда.
Bruegel таҳлилий маркази маълумотларига кўра, 2023 йил охирида Россия газининг Европа иттифоқига импорти нарх жиҳатидан ойига тахминан 1 миллиард долларни ташкил этган. 2022 йил бошида ушбу кўрсаткич ойига 16 миллиард долларни қайд этган.
Россия газининг Европага транзити
Россия газни Туркия ва Украина орқали Европага етказиб беради. Украина ҳудуди орқали транзит шартномаси шу йил охирида тугайди, Киев уни узайтириш ниятида эмас. Москва Украина орқали транзит ўтказишдан бош тортмаслигини маълум қилди. Европа иттифоқининг асосий газ компаниялари бир кун аввал газ транзитини давом эттиришга чақирувчи декларацияни имзолади. Декларация Европа комиссияси раҳбари Урсула фон дер Ляйенга юборилади.
Вазият АҚШнинг “Газпромбанк”га қарши жорий қилган санкциялари туфайли мураккаблашди, улар орқали “дўст бўлмаган мамлакатлар”га газ етказиб бериш учун ҳисоб-китоблар амалга оширилди. Чекловлар 20 декабрдан кучга киради. ЕИ, шунингдек, АҚШга “Газпромбанк”га қарши санкцияларни юмшатиш имкониятини кўриб чиқишни сўраб мурожаат қилган.
Россия президенти Владимир Путин “Газпромбанк”га қарши санкциялар эълон қилинганидан кейин тўловлар тартибини ўзгартирди. У россиялик газ экспортчиларига хорижий компаниялар томонидан етказиб бериш тўловлари бўйича мажбуриятларда уларга қарши талабларни ҳисобга олишга рухсат берди. Бундан ташқари, давлат раҳбарининг фармони билан тўлов жараёнида учинчи шахсларнинг иштирок этишига йўл қўйилади.
Изоҳ (0)