Jahon bankining bugun e’lon qilingan “2060-yilgacha uglerod neytralligiga erishish: Yevropa va Markaziy Osiyo davlatlari uchun barqaror energiya kelajagi” hisobotida yaqin kelajakda Markaziy Osiyo davlatlari gazga talab va taklifning o‘sib borayotgan nomutanosibligi hamda turli jabhalarda qiyin tanlovlarga duch kelishi haqida aytildi.
Jahon bankining O‘zbekistondagi vakolatxonasiga ko‘ra, Markaziy Osiyo gazning yirik sof eksportchisi, ushbu tabiiy resurs birinchi navbatda Xitoyga eksport qilinadi. Submintaqa hududi bo‘ylab talabning o‘sishi hamda gaz qazib olishning stagnatsiyasi (ayniqsa, Qozog‘iston va O‘zbekistonda) mamlakatlarning bir vaqtning o‘zida Xitoy oldidagi eksport majburiyatlarini bajarish va qishki yuqori talabni qondirish imkoniyatini cheklaydi.
Rossiya Qozog‘iston va O‘zbekistonga taklif qilgan “gaz ittifoqi” Markaziy Osiyoda tabiiy gazga bo‘lgan talab va taklif muvozanatini yaxshilashi mumkin. Biroq ushbu mamlakatlarning sovet davrida qurilgan gaz quvurlari infratuzilmasining ayanchli holati va Rossiya gazi ta’minotining ishonchliligi bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud.
Bundan tashqari, Markaziy Osiyoda mintaqaviy gaz savdosini faollashtirish va Turkmanistondan gaz importini oshirish orqali Qozog‘istonda ko‘mir o‘rnini bosish, O‘zbekistonda yuzaga kelayotgan talab va taklif o‘rtasidagi tafovutni bartaraf etish, shuningdek, butun Markaziy Osiyoda o‘sib borayotgan talabni qondirish mumkin, deyiladi hisobotda.
Hisobot Yevropa va Markaziy Osiyodagi rivojlanayotgan mamlakatlar hukumatlariga energiya tizimlarini 2060-yilgacha uglerodsiz yoqilg‘iga o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan shoshilinch iqtisodiy siyosat va sarmoyalarni aniqlashda yordam beradigan tahlillarni taqdim etadi. Ushbu chora-tadbirlar global o‘rtacha harorat ko‘tarilishini 2 darajadan pastroq darajada ushlab turish uchun juda muhimdir.
Izoh (0)