Ёзги жазирама Ўзбекистонда тобора кучайиб бормоқда. Айни кунларда ҳаво ҳарорати баъзи ҳудудларда 42 даражадан ошмоқда. Бундай об-ҳаво нафақат ноқулайлик туғдиради, балки соғлиқ жиддий таҳдид солади. Айниқса, юрак касалликлари, қон босими ёки нафас етишмовчилиги билан боғлиқ муаммолари бор шахслар учун офтоб уриши ўта хавфлидир.
Иссиқлик ёки қуёш уришининг илк белгилари қандай?
Россиялик анестезиолог-реаниматолог Антон Вахляевнинг айтишича, қуйидаги белгилар организмда иссиқлик уришидан дарак беради:
- бош айланиши, бошдаги оғриқ ёки кўнгил айниши;
- ҳолсизлик, увишиб бўлиб қолган қўл-оёқ;
- кўз олдининг қоронғилашиши;
- чалкаш фикрлаш;
- юрак уришининг тезлашуви, терининг ҳаддан ташқари қизариши ёки оқариши.
Бу белгилар ҳушдан кетиш хавфини билдиради. Энг аввало, бундай ҳолатда одам дарҳол ётиши ёки ўтириши, сояга ўтиши, танани салқинлаштириш ва аста-секин илиқдан бир оз совуқ (муздек эмас) сув ичишни бошлаши керак.
Қандай чора кўриш лозим?
- Сояга ўтинг ёки салқин хона топинг.
- Ўтирган ёки ётган ҳолатни эгалланг. Агар ётиш имконияти бўлса, оёқларни ёстиқ билан баландроқ қилиб қўйинг.
- Совуқ, лекин муздек бўлмаган сув ичинг. +10–15°C ҳароратдаги сув энг мақбул ҳисобланади.
- Пешона, бўйин ва қўл-оёқларни нам мато билан артинг.
- Ёлғиз бўлсангиз, яқинларингизни хабардор қилинг ёки тез ёрдам чақиринг (103).
Иссиқлик уриши нафақат очиқ ҳаводагилар, балки яхши шамоллатилмаган хоналарда узоқ вақт ишлаётганлар учун ҳам хавфли бўлиши мумкин. Шу сабабли сурункали касаллиги бор шахслар, болалар, ҳомиладор аёллар, қариялар ҳарорат юқори бўлган кунларда иложи борича соя-салқин жойда қолиши, тўғри овқатланиши ва етарлича сув ичиш режимига риоя қилиши муҳим.
Изоҳ (0)