2025 йилда бўлиб ўтган семизлик бўйича Европа конгрессида тақдим этилган тадқиқот шуни кўрсатдики, турмуш қурган эркаклар аёллардан фарқли равишда турмуш қурмаган эркакларга қараганда 3,2 баравар кўпроқ семирган. Эркаклар саломатлиги форуми маслаҳатчиси Жим Поллард эркакларнинг турмуш давомида тана вазнининг ошиши стрессли карьера ва носоғлом овқатланиш натижаси ҳам бўлиши мумкинлигини айтган. Бу ҳақда The Guardian хабар берди.
Никоҳ эркакларда 62 фоиз, аёлларда 39 фоиз ортиқча вазнга эга бўлиш эҳтимолини оширган.
Тадқиқотчилар ўртача 50 ёшдаги 2405 кишининг тиббий ва умумий саломатлик маълумотларини ўрганиб чиқди. Тана вазнининг ортишини анализ қилиш учун ёш, оилавий аҳвол, руҳий саломатлик ва бошқа омиллар ҳисобга олинган ҳолда статистик таҳлилдан фойдаланилди.
2024 йилда Хитойда ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатдики, эркакларнинг тана вазни индекси (TВИ) турмуш қургандан кейинги дастлабки беш йил ичида юқори калория истеъмоли ва кам жисмоний машқлар туфайли ошади. Bath университети томонидан ўтказилган тадқиқотда турмуш қурган эркаклар турмуш қурмаган ҳамкасбларига қараганда ўртача 1,4 кг оғирроқ бўлиши тасдиқланган.
Варшавада ўтказилган тадқиқотда эса ёш ҳам вазн ортишининг омили эканлиги аниқланган, ҳар йили ёш ортиши билан ортиқча вазнга эга бўлиш хавфи эркакларда 3 фоизга, аёлларда 4 фоизга, семизлик хавфи эркакларда 4 фоизга, аёлларда 6 фоизга ошган.
Олимларнинг таъкидлашича, баъзи омиллар фақат аёлларда семириш эҳтимолига таъсир қилган. Хусусан, депрессия аёлларнинг семириб кетиш хавфини икки бараварга оширган. Бундан ташқари, тиббий саводхонликнинг етарли эмаслиги ҳам уни 43 фоизга оширган. Бу омилларнинг ҳеч бири эркакларда вазн ошишига олиб келмаслиги маълум қилинган.
Семизлик альянси директори Кетрин Женнер шундай деди:
“Ушбу тадқиқот ортиқча вазн шунчаки шахсий танлов эмас, балки ижтимоий, психологик ва кенгроқ экологик омилларнинг мураккаб аралашмаси туфайли юзага келишини яна бир бор эслатди. Йилдан йилга, айниқса, аёлларда ортиқча вазн ёки семизлик билан яшаш хавфи ортиб бормоқда. Шу билан бирга, эркаклардаги никоҳ ва семизлик ўртасидаги боғлиқлик турмуш тарзининг ўзгариши, одатлар ва жамият кутган натижалар саломатлигимизни қандай шакллантиришини кўрсатади.
Эркаклар турмуш қургандан кейин порция ҳажмининг ошиши, ижтимоий овқатланиш ва жисмоний фаолликнинг пасайиши каби омиллар туфайли кўпроқ вазн тўплаши мумкин. Аёллар эса жамият босими туфайли ортиқча вазн йиғиши мумкин. Инсонларни айблаш ўрнига соғлом турмуш тарзига олиб борадиган йўлларни осон қиладиган сиёсат керак”.
Bath университетининг бизнес иқтисодиёти ўқитувчиси Жоанна Сирданинг айтишича,
“Эркакларнинг тана вазни индекси никоҳдан кейин ошади ва ажрашишдан олдин ва кейин пасаяди. Бунинг асосий сабаблари шундаки, турмуш қурмаган эркаклар аллақачон ёки ҳали ҳам турмуш қурганларга қараганда кўпроқ рағбатга эга бўлиб, соғлом бўлиш учун кўпроқ ҳаракат қилишади. Иккинчидан, муносабатда бўлганлар никоҳ туфайли юзага келиши мумкин бўлган ижтимоий мажбуриятлар туфайли кўпроқ мунтазам овқатланишлари ёки бойроқ овқатланишлари мумкин. Эркаклар юрак хасталиклари ва саратон касалликларидан эрта вафот этиш эҳтимоли кўпроқ. Вазн эса бу касалликларда асосий омил ҳисобланади. Биз эркаклар ва аёллар семизлиги билан курашишда янада мақсадли ёндашувга муҳтожмиз”.
1990 йилдан бери глобал семириш кўрсаткичлари икки баравардан кўпроққа ошди. Дунёда 2,5 миллиарддан ортиқ катталар ва болалар ортиқча вазндан азият чекишмоқда. Мутахассислар томонидан 2050 йилга келиб, катталарнинг ярмидан кўпи ва болаларнинг учдан бир қисми ортиқча вазн билан касалланишини прогноз қилмоқда.
Изоҳ (0)