Tana vaznini nazorat qilishda nafaqat ovqatlanish tartibi, balki kundalik hayot tarzi ham muhim ahamiyatga ega. Parhezda ma’lum cheklovlarga amal qilish vaqtida uyqu vaqtini qisqartirmaslik muhim qoida hisoblanadi.
Uyqu rejimiga amal qilmaslik zararli odatlar sirasiga kirmaydi, ammo uning salbiy ta’siri chekish kabi birdek salohiyatga ega. Uyquga to‘ymaslikning tanaga qanday ta’sir qilishi haqida ko‘plab tadqiqotlar mavjud. Buni o‘z hayotida amalda sinab ko‘rgan minglab shaxslar tasdiqlaydi. Kun davomida bajarishimiz kerak bo‘lgan yumushlar va tashvishlar soni ortib bormoqda, ammo sutkadagi soatlar chegaralangan. Shu sababli uyqu masalasida aniq bir yechimga to‘xtalib o‘tish kerak.
Yetarlicha dam olmagan aksariyat odamlar o‘zlarini tetik his qilish uchun qahva ichishga shoshadi. Ammo uyqu tanqisligi yanada jiddiy oqibatlar — shirinliklar, ayniqsa qandolat mahsulotlariga bo‘lgan ishtiyoqni oshirib yuboradi. 2016-yilda o‘tkazilgan tadqiqotga ko‘ra, muntazam ravishda kam uxlaydigan odamlar normal uyqu rejimiga amal qiladiganlarga qaraganda kuniga 385 kilokaloriya ko‘proq taom iste’mol qiladi. Bunday vaziyatda ortiqcha vaznning paydo bo‘lishi uchun ko‘p vaqt talab etilmaydi.
Shuningdek, uyqusizlik simpatik asab tizimiga salbiy ta’sir qiladi va organizmdagi kortizol darajasini oshiradi. Ushbu stress gormoni ishtahani ochib, shakar, tuz va yog‘lari ko‘p bo‘lgan taomlarga bo‘lgan istakni oshiradi. Uyqusizlik natijasida to‘yinganlik hissi uchun javob beradigan leptin gormoni darajasi pasayadi hamda ayni paytda ishtahani qo‘zg‘atuvchi gormon — grelin ishlab chiqarilishi faollashadi.
Shunday qilib, ko‘proq faol bo‘lish istagida uyqu vaqtini cheklagan shaxslarda aks ta’sir hosil bo‘ladi. Bunday hayot tarzi ortiqcha vaznning ko‘payishi bilan birga metabolik sindrom kabi patologik holatlarni va hatto 2-toifa qand kasalliklarini keltirib chiqaradi.
Bundan tashqari, ko‘pgina uyqu tabletkalari tungi tezroq uyquga ketishga yordam berish bilan birga, kunduz kuni uyquchanlikni keltirib chiqaradi, shu sababli tibbiy preparatlar barchaga birdek to‘g‘ri keladigan yechim bo‘la olmaydi. Va aksincha, tinchlantiruvchi preparatlar kun davomida energetik ichimliklar va shirinliklarga bo‘lgan ishtiyoqni yanada oshirib yuboradi, bu esa ozish taraddudida bo‘lgan shaxslar uchun zararlidir.
Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, ortiqcha vazndan xalos bo‘lish va umumiy samaradorlik darajasini oshirish uchun uyqu rejimini yaxshilash va davolanishga yordam beradigan malakali umumiy amaliyot shifokori, nevrolog yoki somnolog ko‘rigidan o‘tish tavsiya etiladi, zero har bir insonning organizmi o‘ziga xos xususiyatlarga ega.
Izoh (0)