Британиянинг Бат университет олимлари саратоннинг ривожланиши учун муҳим аҳамиятга эга бўлган оқсил — cJun транскрипсия омили билан қайтмас боғланадиган ўзига хос пептид ингибиторини ишлаб чиқишди. Бу кашфиёт илгари даволаб бўлмайдиган деб ҳисобланган онкологик касалликларни даволаш имкониятини очиб беради. Тадқиқот натижалари Advanced Science (AdvSci) илмий журналида эълон қилинган.
Таъкидланишича, cJun каби транскрипсия омиллари генлар фаоллигини бошқаради ва кўпинча саратон касаллигида ҳаддан ташқари фаоллашиб, ҳужайраларнинг назоратдан чиқишига олиб келади. Бироқ бу оқсилларни тўхтатиш қобилиятига эга бўлган дори воситаларини ишлаб чиқиш узоқ вақт давомида мураккаб вазифа бўлиб келган. Анъанавий кичик молекулали дорилар самарасиз бўлиб чиққач, олимлар эътиборини оқсилларнинг кичик қисмлари — пептидларга қаратишга мажбур бўлишган.
cJun оқсили иккита бир хил қисмдан иборат бўлиб, улар ДНК билан боғланиб, генлар ифодасини ўзгартиради. Олимлар cJun’нинг бир қисмига боғланиб, унинг ДНК билан ўзаро таъсирини тўхтатадиган пептидни яратдилар. Бу пептид қайтмас боғланиш учун ўзгартирилди, бу эса уни cJun’ни бутунлай тўхтатадиган самарали “гарпун”га айлантиради.
“Ингибитор cJun’ни ишончли тарзда ушлаб олади ва унинг ДНК билан боғланишига йўл қўймайди. Бу биринчи марта пептид ингибитори ёрдамида транскрипция омилини қайтмас тарзда тўхтатишга эришдик”, дейди тадқиқотчилардан бири, доктор Энди Бреннан.
Самарали пептидларни топиш учун олимлар Transcription Block Survival (TBS) деб номланган инновацион платформадан фойдаланишган. Бу усул минглаб пептидларни синаб кўриш ва уларнинг ҳақиқий ҳужайра шароитида cJun’ни тўхтатиш қобилиятини текшириш имконини беради. Агар пептид cJun’ни муваффақиятли тўхтатса, ҳужайра тирик қолади, бу эса самарали ингибиторларни аниқлашни осонлаштиради.
Тадқиқотчилар аллақачон пептид ингибиторининг саратон ҳужайраларига кириб боришини ва cJun’ни самарали тўхтатишини исботлашган. Кейинги босқич янги ёндашувнинг самарадорлиги ва хавфсизлигини тасдиқлаш учун саратон моделларида клиникадан олдинги синовлар ўтказиш бўлади.
Изоҳ (0)