Уч марта турмуш қурган ва ўғли бўлмаган: Хадича султоннинг реал ҳаётдаги тақдири қандай кечган?

“Муҳташам юз йил” сериали тарихий жиҳатдан юз фоиз аниқ ва реал воқеалар асосида яратилмагани маълум. Ундаги ҳикояларнинг кўп қисми режиссёрлар томонидан ўйлаб топилган. Экранда акс эттирилган саройдаги муҳит 16-асрда Усмонлилар империяси ҳаётидаги ҳақиқий анъана ва турмуш тарзидан кескин фарқ қилади. Шундай номувофиқликлардан бири Хадича султон образи билан боғлиқ.

“Муҳташам юз йил”даги Хадича

Машҳур сериалда Хадича султон Сулаймоннинг кенжа ва энг севимли синглиси сифатида кўрсатилган. У 16 ёшида султон Салимнинг яқин хизматкорларидан бири Искандар пошога турмушга чиққан. Уларнинг ёшидаги фарқ тахминан 30 йил бўлган. Тўйларидан бир неча йил ўтгач, Хадича бева қолган. Бу вақтга келиб, унинг ягона акаси тахтга ўтирган ва Хадича онаси Волида билан пойтахтга кўчиб ўтган.

Хадича султон ва Иброҳим пошо ўртасидаги муносабатлар сиёсий манфаатлар билан боғлиқ бўлса-да, улар орасидаги ришталар чин бўлади ва улар 1524 йилда никоҳдан ўтади.

Сўнг Хадича султон уч нафар фарзанд кўради, лекин биринчи ўғли гўдаклигида унинг эҳтиётсизлиги туфайли вафот этади. Хадича турмуш ўртоғини жуда яхши кўргани учун ҳатто унинг Нигор хоним билан қилган хиёнатини кечиришга ҳам мажбур бўлади. Бироқ Иброҳим пошо қатл қилинганидан кейин у ҳиссиётларини назорат қилолмай қолади ва деярли ақлдан озади.

Хадича барча муаммолар негизида фақат Хуррамни айблайди. Шундан сўнг султон Сулаймон синглиси учун янги эр ҳам топишга улгуради, аммо у Ҳусрав пошони қабул қилишдан бош тортади. Унинг барча фикр-у хаёли Роксоланани йўқ қилиш билан банд бўлади.

Сўнг Хадича сеҳр-жодуга мурожаат қилиб, Хуррамга нисбатан ёвуз ишларни амалга оширади. Аммо абадий жанглар ва кўп йўқотишлардан чарчаган Хадича умидсизликка чўмади. У Хуррам султонни ўғирлаб кетишларини буюриб, ўзи заҳар ичади ва аянчли якун топади. Ўлимидан аввал у акасига қилган ишлари ҳақида тан олади ва Хуррам султон тез орада топилади.

Хадича султон реал ҳаётда

Хадича султон (1496-1538) Усмонлилар салтанати бошлиғи Явуз султон Салимнинг қизи ва машҳур султон Сулаймоннинг синглиси эди. У саройдаги нуфузли аёллар қаторига кирган, айниқса, Сулаймон ҳукмронлиги даврида унинг синглиси сифатида катта обрўга эга бўлган. Унинг келиб чиқиши зиёли ва зодагон оилалардан бўлгани сабабли Хадича хонимни эрта турмушга беришмаган. Унинг биринчи никоҳи 1518 йилда бўлиб ўтган, турмуш ўртоғи отасининг яқин хизматкорларидан бири — Искандар пошо бўлган. У ҳақиқатда аёлидан 30 ёш катта бўлган ва тўйидан икки йил ўтгач, вафот этган.

1520 йилда Хадича султон Манисага онаси билан қайтиб келган ва бир неча ҳафта ўтгач, у Ҳафса билан Истанбулга кўчиб ўтган. Ҳақиқатда ҳам, бу вақтда Сулаймон Усмонли империясининг янги подшоҳига айланган.

1524 йилда Хадича акасининг буйруғи билан иккинчи марта турмушга чиқди. Аммо унинг эри сериалдаги каби Иброҳим бўлмаган. Хадича Иброҳим Паргалининг рафиқаси эканлиги ҳақидаги тахминлар биринчи марта 20-аср бошларида пайдо бўлган. Бу тахмин шаҳзода Кантемир томонидан келтирилган ва бундан аввал Абдурраҳмон Шараф вазирнинг хотини султоннинг опа-сингилларидан бири эканлигини қайд этган.

Аммо Эстер Женикс (Иброҳим пошонинг таржимайи ҳолини ёзган шахс) ва Эру Туран (тарихчи) Хадича ҳеч қачон Иброҳимга турмушга чиқмаганини даъво қилади.

Хадичанинг иккинчи турмуш ўртоғи қуйи поғона пошоларидан бири бўлиб, унинг сўзи салтанат кенгашида ҳеч қандай аҳамиятга эга бўлмаган. Уларнинг тўйи 1524 йилда бўлиб ўтган. Шуниси эътиборга лойиқки, тарихчилар бугунги кунда унинг исми ҳақида аниқ маълумотга эга эмас. Баъзи манбалар бу Ҳусрав исмли пошо бўлганини даъво қилса, бошқалар Аҳмад исмини тилга олади.

Бу никоҳда Хадича икки фарзандни дунёга келтиради, лекин “Муҳташам юз йил”да кўрсатилгандек бир ўғил ва бир қиз эмас, балки иккаласи қиз бўлади. Хоним султон 1525 йилда туғилиб, 1582 йилда вафот этади. Фюлане 1528 йилда туғилган, аммо тарихий маълумотларга кўра, кичик қиз уч ёшида вафот этади.

Хадича Султоннинг ўзи 1536/37 йилларда вафот этган (аниқ санаси номаълум). Унинг ўлимига вабо ёки чечак эпидемияси сабаб бўлган деб айтилган. Унинг ўз ихтиёри билан жонига қасд қилгани ҳақида бирорта тарихий ҳужжат йўқ. Хадича Салим Явуз масжиди мақбарасида онаси Ҳафса султон ёнида дафн этилган.