Ўзбекистонда палма ёғи ва унинг фракциялари 2025 йил 1 мартдан мажбурий синовдан ўтказилади. Бу ҳақда президентнинг 2025 йил 30 январдаги қарорида белгиланди.
Ҳужжатга кўра, 2025 йил 1 мартдан бошлаб Ўзбекистонга олиб кириладиган палма мойи ҳамда таркибида палма мойи ва ёғ кислоталарининг транс изомерлари мавжуд бўлган маҳсулотларга, шу жумладан, сут ва сутни қайта ишлашдан олинган маҳсулотларга санитария-эпидемиологик хулоса расмийлаштиришда мавжуд аккредитацияланган синов лабораторияларида ўрнатилган тартибда палма мойи ва унинг фракциялари амалдаги техник регламент ва стандартлар талабларига асосан мажбурий синовдан ўтказилади.
Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитасига белгиланган тартибда озиқ-овқат хом ашёси, озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш, ташиш, сақлаш ва сотиш бўйича фаолиятни амалга оширувчи тадбиркорлик субъектларида текширувлар ўтказиш жараёнида палма мойидан техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатлар талаблари асосида фойдаланиши устидан назоратни кучайтириш топширилди.
Палма ёғи ҳақида
Ўзбекистонга палма ёғининг импорти 2000 йиллардан бошланган ва дастлабки етказиб берилиш миқдори 5 минг тоннани ташкил этган. Йилдан йилга Ўзбекистонда палма ёғининг импорт ҳажми ошиб бормоқда.
“Юксалиш” ҳаракати Европанинг озиқ-овқат хавфсизлиги агентлиги ва Озиқ-овқат қўшимчалари бирлашган экспертлар кенгашига таяниб палма ёғининг қандай зарарлари борлигига аниқлик киритганди. Жумладан, гидрогенизация йўли билан олинган (водород атомларини қўшиш орқали суюқ ёғларни қаттиқ ёғларга айлантириш) палма ёғлари энг арзони ҳисобланади, у мум ёки парафинни эслатади. Бу ёғ таркибида фойдали компонентлар йўқ, шунингдек ёғ юқори ҳароратда қайта ишланганда унда кўп миқдорда зарарли моддалар ҳосил бўлади.
Палма ёғи 45 фоизгача палметин кислотасидан таркиб топган. Ушбу моддадан кўп миқдорда фойдаланиш – атеросклерозни ривожланишига томирларни ёғ билан қопланишига олиб келади.
Палма ёғи икки турга бўлинади. Қизил палма ёғи ҳамда техник палма ёғи. Қизил палма ёғи палма мевасидан олинади. Фойдали ва шу билан бирга жуда қиммат маҳсулот. Иккинчиси хом палма ёғи. У мева данагидан олинади. Ўта арзон ва зарарли. Техник палма ёғи, асосан ноозиқ-овқат маҳсулотлар таркибига қўшилади ва ундан озиқ-овқат маҳсулотлари учун ишлатиш мумкин эмас.
Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти палма ёғи истеъмолини чеклаш бўйича маслаҳат берган. Ривожланган давлатларда бу маҳсулотдан фойдаланиш чекланган. Ўзбекистонда ҳам, амалдаги санитария қоидалари ва меъёрларига асосан болалар озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқарилишида палма ёғидан фойдаланиш тақиқланган.
Изоҳ (0)