O‘zbekistonda palma yog‘i va uning fraksiyalari 2025-yil 1-martdan majburiy sinovdan o‘tkaziladi. Bu haqda prezidentning 2025-yil 30-yanvardagi qarorida belgilandi.
Hujjatga ko‘ra, 2025-yil 1-martdan boshlab O‘zbekistonga olib kiriladigan palma moyi hamda tarkibida palma moyi va yog‘ kislotalarining trans izomerlari mavjud bo‘lgan mahsulotlarga, shu jumladan, sut va sutni qayta ishlashdan olingan mahsulotlarga sanitariya-epidemiologik xulosa rasmiylashtirishda mavjud akkreditatsiyalangan sinov laboratoriyalarida o‘rnatilgan tartibda palma moyi va uning fraksiyalari amaldagi texnik reglament va standartlar talablariga asosan majburiy sinovdan o‘tkaziladi.
Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasiga belgilangan tartibda oziq-ovqat xomashyosi, oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish, tashish, saqlash va sotish bo‘yicha faoliyatni amalga oshiruvchi tadbirkorlik subyektlarida tekshiruvlar o‘tkazish jarayonida palma moyidan texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlar talablari asosida foydalanishi ustidan nazoratni kuchaytirish topshirildi.
Palma yog‘i haqida
O‘zbekistonga palma yog‘ining importi 2000-yillardan boshlangan va dastlabki yetkazib berilish miqdori 5 ming tonnani tashkil etgan. Yildan-yilga O‘zbekistonda palma yog‘ining import hajmi oshib bormoqda.
“Yuksalish” harakati Yevropaning oziq-ovqat xavfsizligi agentligi va Oziq-ovqat qo‘shimchalari birlashgan ekspertlar kengashiga tayanib palma yog‘ining qanday zararlari borligiga aniqlik kiritgandi. Jumladan, gidrogenizatsiya yo‘li bilan olingan (vodorod atomlarini qo‘shish orqali suyuq yog‘larni qattiq yog‘larga aylantirish) palma yog‘lari eng arzoni hisoblanadi, u mum yoki parafinni eslatadi. Bu yog‘ tarkibida foydali komponentlar yo‘q, shuningdek yog‘ yuqori haroratda qayta ishlanganda unda ko‘p miqdorda zararli moddalar hosil bo‘ladi.
Palma yog‘i 45 foizgacha palmetin kislotasidan tarkib topgan. Ushbu moddadan ko‘p miqdorda foydalanish – aterosklerozni rivojlanishiga tomirlarni yog‘ bilan qoplanishiga olib keladi.
Palma yog‘i ikki turga bo‘linadi. Qizil palma yog‘i hamda texnik palma yog‘i. Qizil palma yog‘i palma mevasidan olinadi. Foydali va shu bilan birga juda qimmat mahsulot. Ikkinchisi xom palma yog‘i. U meva danagidan olinadi. O‘ta arzon va zararli. Texnik palma yog‘i, asosan nooziq-ovqat mahsulotlar tarkibiga qo‘shiladi va undan oziq-ovqat mahsulotlari uchun ishlatish mumkin emas.
Butunjahon sog‘liqni saqlash tashkiloti palma yog‘i iste’molini cheklash bo‘yicha maslahat bergan. Rivojlangan davlatlarda bu mahsulotdan foydalanish cheklangan. O‘zbekistonda ham, amaldagi sanitariya qoidalari va me’yorlariga asosan bolalar oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarilishida palma yog‘idan foydalanish taqiqlangan.
Izoh (0)