Ёз ойларида табиий витаминлар, яъни мева ва сабзавотлар мўллиги даврида танамизда деярли витаминга эҳтиёж сезилмайди, аммо куз ва қиш фасли организмга янги қийинчиликларни туғдиради. Натижада баҳорга келиб биз кўпинча витаминлар етишмаслигидан азият чекамиз, чарчоқ, уйқучанлик ва ҳолсизлик каби ҳолатларга дучор бўламиз. Ушбу даврда соғлиқни сақлашни ва қандай қўллаб-қувватлаш мумкинлиги ҳақида билиб олинг.
Авитаминоз белгилари
XXI асрда авитаминознинг оғир шакли деярли учрамайди. Беморларда кўпинча магний, темир ва B гуруҳи витаминлари етишмаслиги аниқланади. Бундай ҳолатда инсон кўпроқ асабийлашади ва чарчайди, қўл ҳамда оёқлари тез-тез музлайди, ухлаш билан боғлиқ муаммолар ҳам безовта қилади.
Шунингдек, энг оддий муаммо бу D витамини етишмаслигидир. Бу витамин одам организмида муҳим рол ўйнайди.
Авитаминозга кимлар кўпроқ мойил?
Ошқозон-ичак тракти касалликлари бўлган одамлар авитаминозга кўпроқ мойил бўлган тоифалар қаторига киради. Шунингдек, спорт билан фаол шуғулланувчилар озуқавий қўшимчаларга кўпроқ эҳтиёж сезадилар.
Айни пайтда спортзалга борувчи ҳар иккинчи инсонда анемия ва темир етишмаслиги мавжуд, бундай ҳолатда спорт билан шуғулланиш соғлик учун хавфли, чунки спортда тана фаолияти кучаяди. Бундай юкламаларга бардош бериш учун эса етарли витаминлар, микроэлементлар ва тўғри овқатланиш керак. Бундан ташқари, қариялар ва ўспиринлар ҳам авитаминозга мойил.
Витаминлар етишмаслигини даволаш учун қайси шифокорга мурожаат қилиш керак?
Авитаминоз билан терапевтга мурожаат қилиш керак. Ушбу шифокор таҳлилларни тайинлайди ва сиз учун мос витаминларни тавсия этади. Озиқланиш билан эса алоҳида равишда нутрициологлар шуғулланади, улар сиз учун махсус меню тузишда ёрдам беради. Шу билан бирга, витаминлар етишмаслиги соғлиқни сақлашнинг барча соҳаларини қамраб олади. Масалан, А, E витаминлари, рух ва лютеин микроэлементлари етишмаслиги кўпинча кўриш қобилиятига таъсир қилади, шунинг учун уларни офталмолог тайинлаши мумкин. Шу билан бирга, гинеколог беморларга темир ва фолий кислотасини (B9) тавсия этади, айниқса, ҳомиладорликка тайёргарлик кўраётганларга бу витаминлар жуда муҳим. Шундай қилиб, ҳар бир шифокор витаминлар ва микроэлементларни тайинлашда ваколатли бўлган ўз соҳасига эга.
Витаминлар етишмаслигининг олдини олиш мумкинми?
Камалакнинг барча рангларига мувофиқ рацион тузиш керак, бундай ёндашув қишда танадаги витаминлар етишмаслигига йўл қўймайди.
Биологик фаол қўшимчалар (БФҚ)га ишониб қолманг, бундай қўшимчалар биз қандайдир сабабларга кўра овқатланишдан ҳамма витаминларни ололмасак, ёрдам бериш учун керак, холос. Табиий мева, сабзавотларни БФҚ билан алмаштириш керак эмас. Бундан ташқари, овқатни яхшилаб чайнаш ва етарли миқдорда сув истеъмол қилиш ҳам жуда муҳим.
Мавсумдан ташқари эса музлатилган меваларни истеъмол қилиш фойдали, лекин уларни термал ишлов бериб компот қилмасдан, йогуртга қўшиш ёки смузи тайёрлаб ичиш керак. Бундай ҳолда мевалар ўзида кўпроқ озиқ-овқат толаси ва селюлоза сақлаб қолади. Шу билан бирга, агар одам, масалан, балиқ еёлмайдиган бўлса, унга автоматик равишда омега-3 ёзилади.
Шифокор маслаҳатисиз қабул қилинадиган витаминлар борми?
Витамин комплексларини беморларга индивидуал равишда шифокорлар танлашига қарамай, уларнинг тавсияларисиз ҳам қабул қилиш мумкин бўлган баъзи витаминлар ва микроэлементлар мавжуд. Масалан, А, E витаминларини, шунингдек, D витаминини оз миқдорда истеъмол қилиш мумкин. Бундан ташқари, магний қабул қилиш мумкин. Аммо бу элемент теридан яхшироқ сўрилишини унутмаслик керак. Магний тузи билан ванналар, шунингдек, магний асосидаги лосьонлар ва ёғлар энг самарали ҳисобланади. Ушбу элементга асосланган қўшимча витаминларни танлашда таркибига эътибор беринг — магнийдан кейин келадиган сўз: ситрат, малат, глицинат, аспартат бўлиши керак.
Изоҳ (0)