Куни кеча “Банклардаги омонатларни ҳимоя қилиш кафолатлари тўғрисида”ги қонун (ЎРҚ-1031-сон, 18.02.2025) қабул қилинди ва банклардаги омонатлар ҳимояси кучайтирилди.
Қонун жисмоний шахсларнинг, шу жумладан, якка тартибдаги тадбиркорларнинг, шунингдек, юридик шахсларнинг банклардаги омонатларини кафолатлаш соҳасидаги муносабатларни тартибга солади. Эндиликда аҳолига қўшимча равишда тадбиркорлик субъектларнинг ҳам банклардаги маблағлари кафолатланиши ҳам белгиланди.
Жамғармаларда 100% кафолатни қандай сақлаб қолиш мумкин?
200 млн сўмдан ортиқ маблағга эга бўлганлар ўз омонатларини оқилона бошқаришлари муҳим. Бунда тўлиқ кафолатни сақлаб қолишнинг энг самарали усулларидан бири омонатларни диверсификация қилишдир.
Давлат кафолати ҳар бир банкда ҳар бир омонатчига алоҳида татбиқ этилади.
Бу шуни англатадики, маблағларни бир нечта банкларга жойлаштириш орқали мижоз ўз жамғармаларига тўлиқ давлат кафолатини таъминлай олади.
Мисол учун, омонатчида 600 млн сўм маблағ бўлса, уни учта банкка 200 млн сўмдан тақсимлаб, уларнинг тўлиқ кафолатланишини таъминлашлари мумкин.
Бундан ташқари мижозлар бир банкка 200 миллион сўмдан ортиқ маблағларни қўйишлари ҳам мумкин. Кафолатлаш ҳодисаси юзага келган тақдирда, агентлик қонунга асосан фақат 200 миллион сўмгача бўлган маблағни қоплашни кафолатлайди. Омонатчиларнинг қолган суммаси банк активлари ҳисобидан қоплаб берилади.
Марказий банк томонидан банклар назорат қилинганлиги сабабли бугунги кунда Ўзбекистонда барча банклар молиявий барқарор ҳисобланади.
Ҳозирги кунда юртимизда тугатилиши кутилаётган даражада ёмон молиявий ҳолатли банк мавжуд эмас. Шунингдек, янги қонунда назарда тутилган компенсация миқдори қонун қабул қилинишидан олдин қўйилган омонатларга татбиқ этилмайди.
Яна бир муҳим янгилик – омонатларни қайтариш муддатлари қисқартирилмоқда. Агар илгари омонатчилар маблағларнинг қайтарилишини 83 кунгача кутишлари керак бўлган бўлса, энди жараён сезиларли даражада тезлашади:
- 2025 йил — 20 иш куни ичида тўлов;
- 2026 йил — 15 иш куни ичида;
- 2027 йил 1- январдан бошлаб — атиги 7 иш куни.
Ушбу қадам омонатларни кафолатлаш тизимини янада ишончли ва тезкор қилади, омонатчиларга форс-мажор ҳолатларида тезкор молиявий ёрдам кўрсатади.
Маблағларни ишончли жойлаштириш учун банкни қандай танлаш керак?
Ўзбекистон банк тизими Марказий банкнинг қаттиқ назорати остида бўлиб, у ликвидлик, капитал ва молиявий интизомга юқори талаблар қўяди. Бу мамлакатдаги деярли барча банкларни барқарор қилади ва уларнинг банкротлик хавфини минималлаштиради. Шунга қарамай омонатчилар банкнинг ликвидлик даражаси, капиталнинг етарлиги, актив ва мажбуриятларнинг нисбати, фойда динамикаси каби кўрсаткичларини кузатиб бориши тавсия этилади. Ушбу маълумотлар молия муассасасининг ишончлилигини олдиндан баҳолаш ва зарур бўлганда маблағларни янада барқарор банкка ўтказиш имконини беради.
Бугунги кунда Ўзбекистон банк секторида инқирозли ҳолатдаги ташкилотлар мавжуд эмас.
Давлат сиёсати молиявий барқарорликни қўллаб-қувватлашга қаратилган бўлиб, бу мамлакат банкларида омонатларни сақлашни хавфсиз ва фойдали ечимга айлантиради.
Ўзбекистонда омонатларни кафолатлашнинг янги қоидалари омонатчиларга аниқ ҳимоя механизмларини тақдим этади ва энг яхши жаҳон амалиётларига мос келади. Омонатларни оқилона бошқариш, диверсификация қилиш, ишончли банкларни танлаш ва молиявий кўрсаткичларни назорат қилиш жамғармаларни сақлаш ва кўпайтиришга ёрдам беради.
Мамлакатнинг замонавий банк тизими омонатлар учун барқарор асосни таъминлайди ва тезлаштирилган қоплаш жараёни уни янада ишончлироқ қилади. Омонатчилар хотиржам бўлишлари мумкин: уларнинг жамғармалари ишончли кафолат остида.
Батафсил маълумотларни қуйидаги телефон рақами орқали олишингиз мумкин: 1355
Сайт: universalbank.uz
Telegram-канал: т.ме/мюниверсалбанк
Facebook: fb.com/universalbank.уз
Instagram: @universalbank.uz
Реклама ҳуқуқи асосида.
Изоҳ (0)