• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Иқтисодиёт

    Асосий ставка пасайгани халқ ва иқтисодга қандай таъсир қилади?

    Жорий йил 25 июль куни Ўзбекистон Марказий банки асосий ставкани 0,5 фоизга пасайтириб, етти йил ичида илк бор 13,5 фоиз этиб белгилади. Хўш, бу нимани англатади? Асосий ставка аҳоли ва иқтисодиётга қандай таъсир қилади?

    Асосий ставка ҳақида

    Марказий банк 2019 йилда пул-кредит сиёсатининг инфляцион таргетлаш режимига ўтган. Режимнинг бош инструменти асосий ставка ҳисобланади. Асосий ставка банклар, омонатлар, кредитлар ва бошқа қатор тармоқларга бевосита таъсир қилади. У талаб ва таклифни, аҳоли ҳамда бизнес қарорларини ўзгартиради. Буларнинг барчаси нархларда акс этади.  

    Пул–кредит сиёсати иқтисодиётда нархлар барқарорлигини таъминлашга асосланади. Инфляцион таргетлаш режимида инфляциянинг мақсадли кўрсаткичи (таргет) белгиланади. Марказий банкнинг барча чоралари ушбу таргетга эришишга қаратилади.

    Марказий банк департамент директори Элдор Зокиров “Дарё” мухбири билан суҳбатда асосий ставка қандай ишлаши ҳақида маълумот берди.

    Элдор Зокиров
    Фото: “Дарё”

    “Марказий банк асосий ставка, яъни фоиз ставкаси бўйича қарор қабул қигач, уни иқтисодиётга таъсир қила бошлайди. Белгиланган фоиз ставкаси атрофида тижорат банклари билан пул бериш ва олиш операциялари амалга оширилади. Мазкур ставкада Марказий банкка пул жойлаштириб, олиш имкони бўлгач, қарор банкларга таъсир қилади. Тижорат банклари асосий ставкани “ҳис қила бошлайди”, кейин жараён пул бозорига ўтади. Пул бозорида банклар бир–бири билан ўша ставка атрофида операцияларни амалга оширади.

    Марказий банк фоиз коридори ва асосий ставка инструментлари орқали пул бозоридаги ставкани бошқаради. Асосий ставка ошса, пул бозоридаги ставкалар ҳам ошади, пасайса, пасаяди. Бу асосий ставка бўйича қарорни пул бозорига ўтишининг биринчи босқичидир. Кейинги босқичда у тижорат банкларининг депозитларига таъсир қила бошлайди”,—деди мутахассис.

    Элдор Зокировнинг айтишича, асосий ставка пул бозорига таъсир қилгач, пул бозори депозитлар ставкасига, депозитлар нархи кредитларга таъсир ўтказади. Депозитлар ва фоиз ставкалари шаклланиши аҳоли ҳамда тадбиркорлик субектларининг иқтисодий қарорларига таъсир қилади.

    “Депозитлар ставкаси ошадиган бўлса, аҳоли кўпроқ жамғаради, ставка пасайса, кўпроқ истеъмол қилиб, камроқ жамғаради. Ставканинг юқорилиги одамларнинг пул жамғаришини қўллаб–қувватласа, пасайиши истеъмолини қўллайдиган инструмент бўлиб хизмат қилади”,—деди Элдор Зокиров.
    Фото: “Дарё”

    Асосий ставка пасайиши қаерда акс этади?

    Ўзбекистонда белгиланган 13,5 фоизлик асосий ставка аҳоли ва иқтисодиётга қандай таъсир қилади? 25 июль куни журналистлар билан мулоқотда Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуродов ушбу масалада тушунтириш берди.

    Мамаризо Нурмуродов
    Фото: “Дарё”

    “Асосий ставканинг 0,5 фоизга пасайиши энг аввало асосий ставка билан боғлиқ бўлган — ўзгарувчан фоизларда ажратилган кредитларга таъсир қилади. Яъни бевосита таълим ва имтиёзли ипотека кредитларида, асосий ставкага боғлаб ажратилган оилавий тадбиркорлик кредитларида ўз аксини топади.

    Иккинчи жуда тезда таъсирини кўрадиган жараёнимиз бу Марказий банк билан бўладиган пул бозоридаги операциялар билан боғлиқ. Асосий ставка ўзгаришининг пул бозорига таъсири икки чоракдан олти чораккача чўзилиши мумкин. Яъни шу давр ичида бу инструмент бозор фоиз ставкаларида белгиланган кредитларга таъсир ўтказади. Икки ёки тўрт чоракдан кейин кредитлар 0,5 фоизга ҳам, 1 фоизга ҳам пасайиши мумкин. Ҳозир буни аниқ айтиш имконсиз”,—деди Марказий банк раҳбари.

    Мамаризо Нурмуродовнинг қўшимча қилишича, кредит фоизларини тўлиқ асосий ставкага боғлаб хулоса қилиш бир мунча нотўғри. Чунки кредит ажратишда хатарлар мукофоти инобатга олинади. Ҳар бир қарз олувчи билан банк ўртасидаги муносабатлар қарз олувчининг лаёқатлилик даражасидан келиб чиқиб белгиланади.

    Фото: “Дарё”

    Асосий ставка инфляцияга қандай таъсир қилади?

    Элдор Зокировнинг айтишича, асосий ставка пасайиши инфляцияни оширувчи омил эмас.

    “Биз шу пайтгача асосий ставкани юқори фоизда сақлаб келдик. Инфляция 2022 йил охирида 12,3 фоиз эди, 2023 йил якунида 8,8 фоиз бўлди. Яъни 3,5 фоиз бандга пасайди. Шунда ҳам асосий ставкани пасайтиришга шошмадик ва 14 фоиз даражасида сақлаб келдик. Чунки энергия нархларини эркинлаштириш билар боғлиқ кутилмалар бор эди.

    Бизда энергия тарифлари ўзгариши инфляцияга, инфляцион кутилмаларга қай даражада таъсир қилиши, нарх ўзгаришининг иккиламчи таъсири қандай бўлиши тўғрисида аниқ ҳисоб–китоблар бўлмаган. Кутилмалар турли йўналишда экани учун асосий ставкани пасайтирмагандик.

    Энергия тарифлари ўзгаргач кўрдикки, инфляцияга унинг таъсири биз қатъий пул–кредит шароитини сақлаб қолганимиз учун пастроқ бўлди. Шундан келиб чиқиб, юқори қўйилган маржани маълум даражада юмшатдик ва асосий ставкани 0,5 фоиз бандга пасайтириб, 13,5 фоиз этиб белгиладик”,—деди мутахассис.

    Фото: “Дарё”

    Элдор Зокировнинг таъкидлашича, асосий ставка пасайтирилгани пул–кредит шароитлари қатъийлигига сезиларли таъсир қилмайди.

    “Пул–кредит шароитлари ҳозиргига нисбатан қатъий шароитда сақланиб қолади. Ва бу инфляцияни янада пасайтиришга хизмат қилади. Биз инфляцияни йил якунига қадар 9 фоизгача, 2025 йил охирида 5 фоизлик таргетгача яқинлаштиришга ҳаракат қиламиз”,—деди Марказий банк департамент директори.

    Малумот учун, 2024 йил июнь ойида республикада умумий инфляция йиллик 10,6 фоиз даражасида шаклланди. 

    28.07.2024, 11:35   Изоҳ (0)   9460
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Асосий ставка 14 фоизгача пасайтирилди. Бу оддий одамларга қандай таъсир қилади?

    16.03.2023, 16:02

    Ўзбекистонда ўртача ойлик иш ҳақи ошгани маълум қилинди

    25.07.2024, 18:06

    “Айрим операцияларини чекладик” — Мамаризо Нурмуродов устав капитали етарли бўлмаган банкларга қандай чора кўрилгани ҳақида

    25.07.2024, 19:43

    Ўзбекистонда қайси касб эгалари энг кўп ойлик олмоқда?

    26.07.2024, 19:14

    Ўзбекистонда тайёр заргарлик буюмларига импорт божхона божи камайтирилади 

    25.07.2024, 18:30

    Марказий банк долларнинг сўмга нисбатан янги қийматини эълон қилди

    25.07.2024, 16:15
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Молиявий саводхонлик мактаб остонасидан бошланади


    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади


    Kapitalbank 2024 йилги Brand Awards International мукофотига сазовор бўлди


    ОКМК 2,3 миллиард доллар кредит маблағларини жалб қилди ва 125 миллион доллар молиявий харажатларни иқтисод қилди


    Уклонда такси ҳайдовчилари учун катта тадбир ўтказилди!


    Siberian Wellness — Ўзбекистонда 15 йил


    HONOR компанияси HONOR 400 Lite смартфонини тақдим этди. Қизиқ, у нимаси билан лол қолдира олади?


    Coca-Cola 139 йиллик илҳом, ажойиб кашфиётлар, машҳур кампаниялар ва бутун дунё севиб қолган таъмни тақдим этмоқда 


    Парвоз — катта шаҳар характерига эга қулай бизнес-класс турар жой


    Молиявий фирибгарлик: мураккаб схемалар бўйича содда тушунчалар 


    CHERY билан ўз орзунгизни амалга оширинг: барча моделлар учун бошланғич тўлов пасайтирилди! 


    Mobiuz “МаззаФест”да янги “Мазза” ва “Мазза 2.0” тариф режаларини тақдим этади


    InfinBANK Global Money Week 2025 да иштирок этди


    UZCARD SHERDOR премиум картаси энди МКБАНКда мавжуд


    Зиффлеръдан катта тақдимот: янги қиёфа, замонавий дизайн ва ақлли маиший техникалар

     

    Тавсия этамиз

    “Улар ўз ватани мустақил бўлиши учун курашган эди” — Туркистон легионининг аянчли тарихи

    8 май, 15:09

    Рашидов, газли ичимликлар заводи, Қизил майдон. 9 май — Тошкент тарихидан фотолавҳалар

    7 май, 14:40

    Фазовий пойганинг бошланиши — Гагариннинг парвози ёлғон бўлганми?

    6 май, 18:00
    Audio Icon

    “Қуролли қушчалар”. Ўзбекистонда ишлаб чиқарилаётган дронлар ҳақида

    5 май, 21:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    “Дарё” дайжести: 8 майнинг энг муҳим хабарлари

    Ўзбекистон | 8 май, 23:20

    Сирдарё, Наманган ва Андижон вилоятларида қарийб 88 кг гиёҳвандлик моддаларни олаётган шахслар ушланди

    Ўзбекистон | 8 май, 23:04

    Апрелда республика бўйлаб 23 млрд сўмлик электрдан ноқонуний фойдаланилгани аниқланди

    Ўзбекистон | 8 май, 22:20

    Ўзбекистонда 2024 йилда фойдаланишга топширилган уйлар сони очиқланди 

    Ўзбекистон | 8 май, 22:05

    Россия ва Хитой бошқа мамлакатларни Шимолий Кореяга нисбатан босим ўтказишдан воз кечишга ундамоқда

    Дунё | 8 май, 21:45

    Сурхондарёда 53 туп Зарафшон арчаси ноқонуний кесиб ташланди

    Ўзбекистон | 8 май, 21:30

    Россия ва АҚШ Европага газ етказиб беришни тиклаш йўлларини муҳокама қилмоқда — Reuters 

    Дунё | 8 май, 21:15

    Silk Avia Шаҳрисабзга кўпроқ парвоз қилади

    Реклама | 8 май, 21:00

    Тошкентда содир бўлган ЙТҲдан сўнг Onix ҳайдовчиси воқеа жойидан кетиб қолди

    Ўзбекистон | 8 май, 21:00

    Исроил Ғазо аҳолисини кўчириш учун “Гидеон аравалари” махсус операциясини тайёрламоқда

    Дунё | 8 май, 20:45
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.