Soliq qo‘mitasi rahbariyati ishtirokidagi matbuot anjumanida 2024-yildagi yakunlari, natija va kelgusi rejalar yuzasidan ma’lumot berildi.
Keltirilishicha, 2024-yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti jadal rivojlanib, yalpi ichki mahsulot 6,5 foizga o‘sdi. Ushbu makroiqtisodiy barqarorlik davlat byudjeti daromadlarini shakllantirishda zamin yaratdi. Natijada 2024-yilda soliq siyosatini hamda soliq ma’murchiligini yaxshilash evaziga davlat byudjetiga tasdiqlangan prognoz 196,5 trln so‘m o‘rniga 199,5 trln so‘m tushishiga erishildi.
2024-yilda sohalarga biriktirilgan soliq inspektorlari tomonidan soliq hisobotlarini tahlil qilish va tafovutlarni bartaraf etish hisobiga 486,3 mlrd so‘m qo‘shimcha soliq hisoblanib shundan 418,7 mlrd so‘m undirildi.
Joriy yil boshiga nisbatan mahallalar kesimida kichik tadbirkorlar hisobiga 41,4 mingta ishchi soni oshishiga erishilgan bo‘lsa, ularning tovar aylanmasi oldingi yilning mos davriga nisbatan 22 817,8 mlrd so‘mga oshdi.
2025-yilning dastlabki natijalari
2025-yilda ham soliq tushumlarini ko‘paytirish va soliq ma’murchiligini yaxshilash bo‘yicha ishlar davom ettirilmoqda. Jumladan dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, 2025-yil 1-choragida davlat byudjetiga belgilangan 45,5 trln so‘m o‘rniga 48,2 trln so‘m tushumlar ta’minlandi yoki 2,7 trln so‘m qo‘shimcha mablag‘lar jalb qilindi.
Bu 2024-yilning mos davriga nisbatan (40,3 trln so‘m) 20 foizga, hududlarda hattoki 25 foiz o‘sishga erishildi. Bunda asosiy ulush foyda solig‘i – 11,8 trln so‘m, QQS – 9,8 trln so‘m, aksiz solig‘i – 4,5 trln so‘m va boshqalar.
Davlat byudjeti daromadlari
2024-yilda davlat byudjeti daromadlari 274,3 trln so‘mga borib (YIMning 18,9 foizi), 2023-yildagiga nisbatan 18,3 foizga o‘sdi.
Byudjetga tushumlarning eng ko‘p ulushini bevosita soliqlar taʼminlagan (foyda, jismoniy shaxslar va aylanmadan olinadigan soliqlar) — 90,8 trln so‘m.
Yil davomida byudjetga bilvosita soliqlardan (QQS, aksiz solig‘i, bojxona boji) 88,3 trln so‘m tushgan.
Resurs soliqlari va mol-mulk solig‘idan 36,4 trln so‘m daromad kelgan. Boshqa tushumlar (tarkibi ochiqlanmagan) 58,9 trln so‘m bo‘lgan.
Davlat byudjeti xarajatlari tarkibi
O‘tgan yili davlat byudjetidan jami 310,9 trln so‘m (YIMga nisbatan 21,4 foiz) xarajat qilingan. Sohalar kesimida olganda, chiqimlarning 153,3 trln so‘mi ijtimoiy xarajatlarga yo‘naltirilgan. Eng yirik mablag‘lar taʼlim (71,2 trln so‘m) va sog‘liqni saqlash (36 trln so‘m) sohalariga sarflangan.
Yil davomida iqtisodiyotga yo‘naltirilgan mablag‘lar miqdori 38,4 trln so‘m bo‘lgan. Shundan 9,2 trln so‘mi suv xo‘jaligiga, 9,5 trln so‘mi gaz oldi-sotdisidan ko‘rilgan zararni qoplashga, 4,1 trln so‘mi uy-joy kommunal xizmatiga, 5,1 trln so‘mi aholi punktlarini obodonlashtirishga ketgan.
O‘z navbatida davlat investitsiyalariga 28,5 trln so‘m yo‘naltirilgan. O‘tgan yili hokimiyat va boshqaruv organlari xarajatlari sezilarli ortgan va 17,9 trln so‘m ajratilgan. Taqqoslash uchun, 2023-yilda bu yo‘nalishga 15,9 trln so‘m berilgandi.
2024-yilda davlat qarzi (kredit) foizlari uchun byudjetdan 14,5 trln so‘m sarflangan. 2023-yilda qarzlar foizlarini so‘ndirish uchun 8,2 trln so‘m ajratilgandi.
Umuman olganda, byudjet xarajatlarining 125,4 trln so‘mi ish haqi va unga tenglashtirilgan to‘lovlarga yo‘naltirilgan.
2024-yilda davlat tovar va xizmatlar sotib olishga jami 24,8 trln so‘m sarflagan. 2023-yilda bunday chiqimlar miqdori byudjet uchun 24,5 trln so‘mga tushgandi.
O‘tgan yili nafaqa va moddiy yordamlar uchun ajratilgan mablag‘lar keskin qisqarib, 15,4 trln so‘mni tashkil etgan. Taqqoslash uchun, 2023-yilda mazkur yo‘nalishga 19,2 trln so‘m sarflangan edi.
Izoh (0)