Joriy yil 11–13-noyabr kunlari Geely kompaniyasi Xitoyda 10 dan ortiq davlatdan kelgan jurnalistlar uchun mediatur tashkil etdi. Tadbirda o‘zbekistonlik ommaviy axborot vositalari vakillari qatnashdi. Safar chog‘ida ishtirokchilar Geely Holding Group sho‘ba korxonasining Tadqiqotlar va rivojlanish markazida bo‘ldi. “Daryo” muxbiri markaz vitse–prezidenti Ren Xiang Fei bilan suhbatlashdi.
Bugun Xitoy elektromobil saoanti bo‘yicha dunyoda yetakchi. Bu darajaga erishishda qaysi omillar yordam berdi? Yangi modellarni yaratish strategiyangiz qanday?
Xitoyda 2023-yilda 9,6 millionta elektromobil ishlab chiqarilgan bo‘lib, shundan 9,5 milliontasi sotilgan. Jumladan, 8,3 million dona (85 foizdan ortig‘i) elektromobilni ichki bozor isteʼmolchilari xarid qilgan.
Umuman olganda, o‘tgan yili mamlakatda elektromobillar ishlab chiqarish ko‘rsatkichi 2022-yildagiga qaraganda 35,8 foiz, sotuv hajmi 37,9 foiz o‘sdi. 2023-yilda Xitoyda ishlab chiqarilgan elektromobillar ulushi global savdoning 60 foizdan ortig‘ini tashkil etdi.
Masalani Geely faoliyati misolida tahlil qilsak. Kompaniyaning 2024-yil yanvaridan oktyabrigacha bo‘lgan vaqtdagi umumiy avtomobil sotuvi 1,7 million donadan oshdi. Bu o‘tgan yilning shu davridagiga nisbatan 32 foizga o‘sishni anglatadi. Xorijga eksport qilingan avtomobillar soni 347 000 donaga oshdi. Bugungi kunda Geely kompaniyasida 30 000 nafardan ortiq ilmiy–tadqiqot bo‘yicha mutaxassislar faoliyat yuritadi. Kompaniyamiz tomonidan oxirgi 10 yil ichida ilmiy–tadqiqot ishlariga 200 milliard yuandan ortiq (27,7 milliard dollar) sarmoya kiritildi. Albatta, bu sarmoyalar avtomobillar ishlab chiqarish tarmog‘ini rivojlantirishga katta hissa qo‘shdi deyish mumkin.
Geely dunyoning 80 dan ziyod mamlakatlarda 800 dan ortiq savdo hamda xizmat ko‘rsatish shoxobchalarini tashkil etgan. Kompaniyaning yangi EX5 elektromobili Xitoy bozorida sotuvga chiqarilgandan keyin 100 kun ichida 50 000 donadan ortiq sotildi. Xitoy elektromobil sanoatining o‘sishi bozorda raqobatni kuchaytirmoqda. Mamlakatimiz tajribasi avtotransport vositalarini elektrlashtirishga global o‘tishga katta turtki beryapti.
Bugun elektromobil ishlab chiqarishda Xitoyning asosiy raqobatchilari qaysi davlatlar?
Hozirda elektromobil bozori doimiy o‘sib bormoqda. Ko‘proq isteʼmolchilar mazkur shakldagi transport vositalarini xarid qilmoqda. Global miqyosda turli mamlakatlarda taniqli kompaniyalar elektromobil sonoatini rivojlantirishga katta hissa qo‘shyapti.
Geely avtomobilsozlik sanoatida elektrlashtirishga o‘tishni sotish bo‘yicha raqobatdan ko‘ra muhimroq deb hisoblaydi. Bu jarayon kompaniya imkoniyatlarini keng qamrovli sinovdan o‘tkazadi. Turli bozorlardagi foydalanuvchilarning o‘ziga xos ehtiyojlarini tushunish va moslashtirilgan mahsulotlar hamda yechimlarni taqdim etish barqaror rivojlanishga erishish uchun muhim.
Xitoyda va butun dunyoda elektromobillar kelajagi haqida nima deya olasiz?
Global elektromobil sotuvi 2024-yilda kuchli surʼatni ko‘rsatdi. BNEF maʼlumotlariga ko‘ra, elektromobillar, jumladan akkumulyatorli elektr va qo‘shimchali gibrid avtomobillar sotuvi joriy yilda 16,7 million donaga yetdi. O‘tgan 2023-yilda bu ko‘rsatkich 13,9 millionta bo‘lgan. Elektromobillar avtomobilsozlik va energetika sanoatida tub o‘zgarishlarni ko‘rsatyapti.
Xitoyda elektromobillarning kelajagi istiqbolli ko‘rinadi. Akkumulyator, avtonom haydash va boshqa asosiy texnologiyalarda davom etayotgan innovatsiyalar, emissiyalarni kamaytirish va barqaror rivojlanishni rag‘batlantirish majburiyatini oladi. Tartibga solinayotgan ehtiyojlar, insonlarda atrof–muhitga salbiy taʼsirni kamaytirish bo‘yicha xabardorlik oshirilishi va infratuzilma yaxshilanishi fonida global miqyosda bozor sezilarli darajada o‘sishi kutilmoqda. Biroq, tartibga solish, infratuzilma va isteʼmolchilarning xohish–istaklaridagi farqlar tufayli surʼat mintaqaga qarab farq qilishi mumkin.
-SJeAqNiC.jpg)
Avtotransport vositasining narxi uning sifati va imkoniyatlariga bog‘liq. Bugun Xitoyda elektromobillar narxlari qanchadan boshlanib, necha pulgacha yetadi?
Ayni paytda Xitoy bozorida har xil turdagi avtomobillarni turli narxlarda uchratish mumkin. Masalan, Geely Holding Group tomonidan ishlab chiqarilgan elektromobillarni olaylik. Geely ixcham avtomobillardan tortib o‘rta va katta hajmdagi avtotransport vositalarigacha bo‘lgan toifadagi avtomobillarni taklif etadi.
Misol uchun, shaharda harakatlanish uchun mo‘ljallangan mikro va arzon elektromobillarimizdan biri Geely Panda hisoblanadi. Bunday toifa uchun narxlar taxminan 39 000 yuandan (5 386 dollar) 60 000 yuangacha (8 286 dollar) yetadi. Yana bir ixcham va zamonaviy elektromobil Geely Xingyuan narxlari 60 000 yuandan 100 000 yuangacha (13 811 dollar).
Xitoyda sport avtomobillari juda ham mashhur. Ularning narxlari taxminan 120 000 yuandan (16 573 dollar) 180 000 yuangacha (24 860 dollar) bo‘lmoqda. Samaradorlik va hashamatni qadrlaydigan isteʼmolchilar uchun yaratilgan premium elektromobillar ham ko‘p. Masalan, Geely Holding Group sho‘ba korxonasiga qarashli Zeekr brendi avtomobillari. Jumladan, Zeekr 001 modelining narxi 250 000 yuandan (34 528 dollar) 500 000 yuangacha (69 057 dollar) yetadi.
Xitoy bozorida hashamatli sport elektromobillari ham sotuvda mavjud. Masalan, 2017-yildan beri Geely kompaniyasiga tegishli bo‘lgan Lotus Xitoy bozoriga Eletre va Emeya modellarini taqdim etdi. Mamlakatda bunday sport avtomobillarining narxi taxminan 700 000 yuandan (96 679 dollar) boshlanadi.
Geely 2025-yilda O‘zbekiston bozoriga kirishni rejalashtirmoqda. Ushbu bozorning kelajagi haqida qanday fikrdasiz? Sizningcha, avtomobillarga talab yuqori bo‘ladimi?
Albatta, bugun avtomobillarga talab yuqori. O‘zbekiston bozorida o‘rta sinf sonining ko‘payishi va urbanizatsiya tezligining ortayotgani taʼsirida avtomobillar savdosi barqaror o‘syapti. Mahalliy va xorijiy brendlarga talab ortgan. Chunki isteʼmolchilar zamonaviy, ishonchli va hamyonbop avtomobillarni qidirmoqda. Shuning uchun talab yuqori bo‘ladi.
Geely O‘zbekiston bozoriga juda optimist nuqtayi nazaridan qaraydi. Gibrid avtomobillar va elektromobillar sanoati rivojlanishini qo‘llab–quvvatlash uchun ko‘proq mahalliy kompaniyalar bilan hamkorlik qilishni intiqlik bilan kutmoqdamiz. Birgalikda biz o‘zbek isteʼmolchilari uchun yanada oqilona, “yashil” va sifatli mahsulotlar taqdim etishni maqsad qilganmiz.
Islombek Umaraliyev suhbatlashdi
Izoh (0)