Xitoy raisi Si Szinpin AQSH prezidenti Jo Bayden bilan muzokaralar chog‘ida Vashington bilan munosabatlardagi to‘rtta “qizil chiziq”ni belgiladi. Bu haqda Sinxua xabar berdi.
“Tayvan masalasi, demokratiya va inson huquqlari, Xitoy tizimi va rivojlanish huquqi Xitoyning bahslashish yoki bosib o‘tish mumkin bo‘lmagan to‘rtta qizil chizig‘i hisoblanadi”, dedi Si Szinpin Lima shahrida bo‘lib o‘tgan Osiyo—Tinch okeani iqtisodiy hamkorligi rahbarlarining norasmiy uchrashuvi doirasida.
Si Szinpin bir Xitoy tamoyili va uchta qo‘shma Xitoy—Amerika kommyunikesi ikki davlat o‘rtasidagi munosabatlarning siyosiy asosi ekanini ta’kidladi. Xitoy yetakchisining so‘zlariga ko‘ra, Xitoy va AQSH kabi ikki yirik davlat o‘rtasidagi ziddiyat va kelishmovchiliklar muqarrar, ammo tomonlar bir-birining asosiy manfaatlariga putur yetkazmasligi, ayniqsa, mojaro yoki qarama-qarshilikka intilmasligi lozim.
AQSH ma’muriyati vakili Pekin bilan jiddiy kelishmovchiliklar saqlanib qolayotgan asosiy mavzular qatorida Xitoyning Rossiya bilan munosabatlari, Tayvan, Janubiy Xitoy dengizi va kibermakonni tilga olgandi.
Bayden va Si Szinpinning so‘nggi uchrashuvi
2023-yil 15—16-noyabr kunlari AQSH prezidenti Jo Bayden va Xitoy raisi Si Szinpin o‘zaro ko‘rishib, muzokaralar olib bordi. Uchrashuv San Fransisko yaqinidagi Filoli qarorgohida APEC (Osiyo—Tinch okeani mintaqasi iqtisodiy hamkorligi) sammiti doirasida bo‘lib o‘tgandi.
O‘shanda bu Xitoy rahbarining AQSHga olti yil ichidagi birinchi tashrifi va Jo Bayden hamda Si Szinpin bir yildan ortiq vaqt ichida o‘tkazgan birinchi ikki tomonlama uchrashuv bo‘lgan.
- AQSH va Xitoy to‘g‘ridan to‘g‘ri harbiy aloqalarni tiklashga kelishgan. Pekin va Vashington 2022-yil avgustida AQSH Vakillar palatasi sobiq spikeri Nensi Pelosi Tayvanga borganda yuqori darajadagi harbiy aloqalarni uzgandi. AQSH va Xitoy giyohvand moddalarni, jumladan, fentanil kabi sintetik giyohvand moddalarni global noqonuniy ishlab chiqarish va savdosiga qarshi kurashni kuchaytirishga kelishib olgan. Xitoy fentanil ishlab chiqarish bilan bog‘liq mahsulotlar eksporti sharoitini qattiqlashtirishga rozi bo‘lgan.
- AQSH va Xitoy sun’iy intellekt tizimlari bilan bog‘liq xavflarni bartaraf etish zarurligi to‘g‘risida kelishib olgan. Bu maqsadda ikki davlat hukumatlari o‘rtasida maslahatlashuvlar o‘tkaziladi. Bayden va Si Szinpin bir-biriga doimiy yo‘lovchi tashish reyslarini sezilarli darajada oshirish ustida ishlashga va’da bergan. Ikki davlat rahbarlari, ta’lim, talabalar, madaniyat, sport va biznes almashinuvlarini kengaytirish tarafdori ekanini aytgan.
- Tayvan borasida Bayden AQSHning “yagona Xitoy” siyosati o‘zgarmaganini, ammo AQSH status-kvoning har qanday bir tomonlama o‘zgarishiga qarshi ekanini bildirgan. Si Szinpin Tayvan masalasini Xitoy—Amerika munosabatlaridagi “eng muhim va nozik” masala deb atagan. Xitoy rahbariga ko‘ra, AQSH “Tayvan mustaqilligi”ni qo‘llab-quvvatlamaslik pozitsiyasini aniq harakatlarda ifodalaydi, Tayvanni qurollantirishni to‘xtatadi va Xitoyni tinch yo‘l bilan birlashtirishni qo‘llab-quvvatlaydi.
- “Xitoy yirik pandalarni Amerika hayvonot bog‘lariga qaytaradi va ularni saqlab qolish uchun AQSH bilan hamkorlikni davom ettirishga tayyor”, dedi Si Szinpin. U pandalarni “Xitoy va Amerika xalqlari o‘rtasidagi do‘stlik elchilari” deb atagan
Izoh (0)