Ёш билан боғлиқ ўзгаришлар одатда секинлик билан юз беради. Бироқ баъзида организмда бу жараёнлар меъёрдан тезроқ кечади ва бунга эътибор бериш зарурдир.
Масалан, бўғимлар ҳаракатчанлигини йўқотади, вазн осонликча ортади-ю, уни йўқотиш қийинлашади, мушаклар заифлашади, хотира сустлашади. Бу ҳолатларнинг барчаси 40 ёшдан кейин ва аста-секин бошланган бўлса, табиий ҳисобланади. Аммо айрим аломатлар нормада белгиланган муддатдан олдин қаришни бошлаганини кўрсатади.
Шифокорларнинг айтишича, эрта қаришга турмуш тарзи, стресс ва жисмоний ҳаракатсизлик каби кўплаб омиллар сабаб бўлади. Натижада 20 ёшдаёқ юзда чуқур ажинлар пайдо бўлади, 30 ёшда эса пигмент доғлар кўзга ташланади. Бундай ҳолатда биологик ёш ҳақиқий (хронологик) ёшдан катта бўлади.
Тез қариш хавфли саратон касаллиги ривожланиш эҳтимолини оширади, бу илмий жиҳатдан исботланган. Бунда организм илгари қандай тикланган бўлса, шундай тезликда тиклана олмайди. Онколог ва гематолог Уэйл Ҳербнинг сўзларига кўра, ҳужайра бўлинишини таъминлайдиган теломералар қисқариши қариш белгиси бўлиб, бу охир-оқибат саратон хасталигига олиб келади.
Қуйида белгиланган муддатдан олдин қаришни бошлаганингизни билдирувчи 5 белги келтирилади.
1. Мушакларингиз заифлашмоқда
Агар зинапоядан кўтарилишда қийналаётган бўлсангиз, аввалгидек бақувват эмаслигингизни сезсангиз, тез-тез мувозанатни йўқотаётган бўлсангиз, бу мушак массасининг камайганидан далолат бўлиши мумкин. Бу аломат шифокорларни хавотирга солади, чунки мушак массаси мувозанат, координация ва барқарорлик билан бевосита боғлиқдир. Мушакларни тиклаш учун ҳар куни жисмоний фаоллик, кучни кўпайтиришга йўналтирилган машқлар ва оқсилларга бой овқатланиш тавсия этилади.
2. Тез-тез йиқилиб тушаверсангиз
Агар йиқилиш ҳолатлари такрорланаётган бўлса, бу мушак массасининг камайганидан дарак беради. Бошқа сабаблар ҳам бўлиши мумкин, масалан: дори воситаларининг ножўя таъсири, кўриш муаммолари ёки юрак касалликлари. Аммо айнан мувозанатнинг бузилиши қарилик аломатидир.
3. Хотира билан боғлиқ муаммолар
Агар ҳисоб-китоблар, режалаштирилган ишлар ёки керакли ҳужжатлар ёдингиздан чиқаётган бўлса, бир хонадан бошқасига кириб нима учун борганингизни эслай олмаётган бўлсангиз бу когнитив (ақл-идрок билан боғлиқ) бузилиш белгиларидир. Булар ҳам тез қаришнинг симптомларига киради.
4. Тез-тез касал бўлиш
Бу иммунитетнинг пасайиши ёки сурункали касалликлар билан боғлиқ бўлиши мумкин. Агар организм касалликларга қарши кураша олмаётган бўлса, бу қариш жараёнининг тезлашганини англатади. Айниқса, агар 40 ёшдан эндигина ўтган бўлсангиз-у, доимий равишда бетоб юраётган бўлсангиз, демак, қариш одатдагидан тез кечмоқда.
5. Теридаги сезиларли ўзгаришлар
Пигмент доғлари, ажинлар, тери эластиклигининг йўқолиши ва юпқалашиши кабилар ҳам қарилик аломатларидир. Аммо улар эрта ёшда юзага чиқаётган бўлса, бу аллақачон тез қариш бошланганини билдиради.
Агар юқорида айтиб ўтилган белгилар сизда бор бўлса, танангиз сизга сигнал бермоқда: унга ёрдам бериш ва ғамхўрлик қилиш вақти келди.
Изоҳ (0)