O‘zbekistonda ilk rivojlanish markazlari tashkil etiladi, deb xabar bermoqda Adliya vazirligi.
Unga ko‘ra, hukumat qarori bilan “Ilk rivojlanish markazlari to‘g‘risida”gi nizom tasdiqlandi. Nizom maktabgacha ta’lim bilan qamrab olinmagan hamda alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalarga ta’lim-tarbiya xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha Ilk rivojlanish markazlarini tashkil etish tartibini belgilaydi.
Markazlar 3–6 yoshli bolalarni, xususan, kambag‘allik darajasi yuqori va alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan oilalar farzandlarini qamrab olgan holda tashkil etiladi.
Markazlar quyidagi 2 ta model asosida faoliyat ko‘rsatadi:
- maxsus maktabgacha ta’lim xizmati modeli — pedagoglar tomonidan alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan oilalarning 2–7 yoshli farzandlari uchun yashash xonadoniga borgan holda ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish;
- o‘yin guruhi modeli — 3–6 yoshli bolalar uchun markazlarda tashkil etilgan qisqa muddatli (3,5–4 soat) guruh.
Markazlar tuman (shahar) maktabgacha va maktab ta’limi bo‘limi huzurida tashkil etiladi. Qabul qilingan barcha tarbiyalanuvchilardan ota-ona to‘lovi undirilmaydi.
Vazirlar Mahkamasining 8-iyuldagi qarori bilan O‘zbekistonda maktabgacha ta’lim tashkiloti pedagogining kasbiy standarti tasdiqlangan edi.
Pedagog quyidagilar orqali bilim, ko‘nikma va malakalarga ega bo‘ladi:
- kasbiy yoki oliy ta’lim tashkilotlarining tegishli ta’lim yo‘nalishlarida o‘qish;
- pedagogik yoki kasbiy qayta tayyorlash kurslarida ta’lim olish;
- malaka oshirish kurslarida o‘qish;
- ustoz-shogird an’analari asosida tajribali pedagoglar ko‘magida o‘rganish;
- uzluksiz kasbiy rivojlanish tadbirlarida ishtirok etish.
Kasbiy standart bolani rivojlantirish dasturlari hamda pedagogika va psixologiya sohasida to‘plangan tajribalardan kelib chiqqan holda quyidagi asosiy tamoyillarga asoslanadi:
- bolani parvarish qilish, rivojlantirish va tarbiyalash uchun muhit yaratish;
- har bir bolaning o‘ziga xosligini, his-tuyg‘ularini va fikrlarini qabul qilish;
- ta’lim-tarbiya jarayonida bolaning rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash;
- inklyuziv ta’limni tashkil etishdagi mas’uliyatni anglatish;
- interfaol metodlarni qo‘llash, qiziquvchanlik va izlanishlarni rag‘batlantirish;
- bolalar bilan bog‘liq o‘zari ijtimoiy munosabatlarda maktabgacha ta’lim tashkiloti, oila va mahalla hamkorligini yo‘lga qo‘yish.
Pedagog quyidagi ko‘nikmalarga ega bo‘lishi lozim:
- shaxsiy rivojlanish;
- tahliliy va tanqidiy fikrlash;
- tinglash va kuzatish;
- hamkorlik qilish;
- nizolarni va ziddiyatlarni hal qilish.
Ushbu Kasbiy standart talablari buzilishida aybdor bo‘lgan shaxslar qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
2025-yil 1-yanvardan boshlab maktabgacha ta’lim sohasida pedagog kadrlarning uzluksiz kasbiy rivojlanishini ta’minlash maqsadida maktabgacha ta’lim tashkilotlarining tarbiyachi-metodist lavozimi negizida amaldagi mehnatga haq to‘lash shartlarini hamda malaka toifalarini berish tartibini saqlab qolgan holda maktabgacha ta’lim tashkilotining direktori o‘rinbosari lavozimi joriy etilgandi. Maktabgacha va maktab ta’limi tashkilotlari xodimlarini kasbiy rivojlantirishning vertikal tizimi yo‘lga qo‘yilgan.
Izoh (0)