Bundan 35 yil avval, 1990-yil 11-fevral kuni Tokioda shov-shuvli jang bo‘lib o‘tadi, uning natijasi jangdan-da shov-shuvli bo‘ladi. Natija esa butun dunyoni larzaga soladi. Bu jangda Temir Mayk Tayson Jeyms Baster Duglasga yutqazib qo‘yadi.
Duglas da’vogarlik jangida mag‘lub bo‘lgan va Tayson bilan umuman jang qilmasligi kerak edi
Har qanday afsonaviy hikoyada bo‘lgani kabi, bunisida ham qiziq bir holatlar mavjud. Tayson bilan to‘qnashuvga qadar Duglas ko‘p g‘alaba qozongan, ammo uch marta nokautga ham uchragan va 1987-yilda da’vogarlik jangini qo‘lga kiritgan.
O‘shanda IBF Maykl Spinksni chempionlik kamaridan mahrum qilgan — shu tariqa Duglas yengilmas Toni Takkerga qarshi jang qildi. Duglas uchun jang so‘nggi imkoniyat sifatida qabul qilingandi, ammo u bundan foydalana olmadi va 10-raundda texnik nokaut evaziga mag‘lub bo‘ldi.
Shundan so‘ng Duglasni unutib yuborish mumkin edi, lekin u qayta oldi: bir nechta jang o‘tkazib, raqiblarini mag‘lub etdi, shundan so‘ng sobiq jahon chempioni Trevor Berbik va bo‘lajak chempion Oliver Makkollni mag‘lub etdi. Tayson bilan jangga Duglas 28-4-1 rekordi bilan yetib keldi, ammo g‘alabalar seriyasidan keyin ham u munosib raqib sifatida qabul qilinmadi.
Tayson lagerida ham hech kim Duglasni jiddiy qabul qilmadi: jang umuman o‘tkazilmasligi mumkin edi, chunki promouter Don King o‘sha paytda Evander Holifild bilan jang ustida ishlayotgan edi.
Taysonning faoliyatidagi bo‘lajak asosiy raqibi dam olish va tayyorgarlik ko‘rish uchun vaqt so‘radi. Duglasga qo‘ng‘iroq qilishga to‘g‘ri keldi. Taysonning jamoasida u haqiqiy raqib oldidan “sparring-sherik” deb hisoblangan.
Jang oldidan Tayson 14 kg vazn to‘pladi va mashq qilmadi: u g‘alabasiga shubha qilmasdi
1989-yilda Tayson ziyofatlarda bo‘ldi, umuman mashq qilmadi va deyarli 14 kg ortiqcha vazn to‘pladi. Hatto promouter Don King unga agar jangga o‘zini tayyorlab borsa, pul mukofoti va’da qilgan.
“Mashg‘ulotlarni unutdim deya olmayman. Ammo janglar orasida men haqiqatan ham ko‘p narsaga o‘zimga ruxsat berdim. Qizlar, giyohvand moddalar — hammasi bor edi. Lekin zalga Duglasdan oldin borganim aniq esimda. O‘sha paytda men faqat mashq qilar va o‘zimni qiynardim. Bu hatto Yaponiyaga uchib kelganimizda ham tugamadi. Men Basterni o‘rgandimmi? Albatta, yo‘q. Men uning birorta jangini ko‘rmadim”, deb eslaydi Tayson.
Mish-mishlarga ko‘ra, King hatto 1989-yilga rejalashtirilgan mag‘lubiyatsiz Donovan Raddok bilan jangni bekor qilgan. King o‘ylab topilgan kasallikni bahona qilib, Tayson hatto mashg‘ulotsiz ham mag‘lub etishi mumkin bo‘lgan oraliq raqibni qidirdi.
Oxiri Duglasga to‘xtaldi va jang Yaponiyada o‘tkaziladigan bo‘ldi, u yerda Tayson 1988-yilda Toni Tabbsni nokautga uchratgan. Kingning so‘zlariga ko‘ra, ular Taysonni yana ko‘rishni istagan tomoshabinlardan ko‘proq pul yig‘ish uchun Tokioga qaytishgan.
Vazn o‘lchash marosimida Tayson 100 kg vaznda edi — bu faoliyatining boshidan beri eng katta vazn bo‘lgan. Ertasi kuni esa u 37-0 rekordini ko‘mib, WBA, WBC va IBF kamarlaridan mahrum bo‘lib, dunyoni shokka tushirdi — 2023-yilda u o‘sha jangni faoliyatidagi eng yoqimli lahza deb atadi:
“U meni yenggandi. Tasavvur qiling, agar jangdan so‘ng men omadsiz ekanligimni his qilsam va bu ishni tashlash vaqti kelganini anglasam. Hamma bunday arzimas narsa buyuk Mayk Taysonni yiqitishi mumkin deb o‘ylardi. Yashashning ma’nosi esa yiqilishlardan keyin qayta tura olishdir”.
Duglasning shaxsiy hayotida fojia yuz bergandi — jangdan uch hafta oldin u onasidan ayrilgan
Faoliyatidagi asosiy jangga Duglas maksimal darajada zo‘riqqan holda yetib keldi. Jangdan uch hafta oldin onasi vafot etgan, to‘rt hafta oldin rafiqasi ketib qolgan edi. Duglasga jangdan voz kechishni taklif qilishdi, ammo u rozi bo‘lmadi: “Men onam uchun g‘alaba qozonmoqchi edim. Agar jang qilishdan bosh tortganimda o‘zimni ojiz his qilardim”.
“Onam meni ruhlantirardi. 10 yoki 11 yoshimda u meni tashqariga chiqishga va meni ta’qib qilgan bezori bilan mushtlashishga majbur qilgan. Onam men uchun butun borlig‘im — qoyam edi. Bu faoliyatimdagi eng yaxshi jang bo‘lishi, men ustunligimni sezayotgandim. Bundan ortig‘ini so‘ray olmasdim, menga shunday imkoniyat berildi va g‘alaba qozondim”, deb eslaydi Duglas.
Garchi taxminlarga ko‘ra uning g‘alaba qozonishi uchun imkoniyat juda past bo‘lsa-da, bor edi.
Tayson buni uddalay olmadi: Duglas uni zarbalar soni bo‘yicha mag‘lub etdi, jeblar (128 ga qarshi 23) va kuchli zarbalar (102 ga qarshi 78) bo‘yicha yo‘q qilgandi. Duglas hujumga shunchalik zo‘r berdiki, sakkizinchi raundda o‘zi ham yiqilib tushdi, ammo 10-raundda o‘rnidan turib, Maykni nokautga uchratdi.
“Men yengildim. Xronometrchi hakam yaponiyalik, referi meksikalik edi, ular turli tillarda gaplashishdi va hisobni kelisha olishmadi”, — Taysonning fikriga ko‘ra jang sakkizinchi raunddayoq o‘z nihoyasiga yetishi kerak edi.
U hakamlar qaroriga qadar yetib borsa, g‘alaba qozonish imkoniyatiga ega edi. Amerikalik Larri Rozadilla Duglas foydasiga 88-82 hisobini qo‘ygan bo‘lsa, yaponiyalik Ken Morita va Masakuzu Uchidada Taysonga yordam berish vazifasi borga o‘xshardi: ular 86-86 va 86-87 hisoblarini uning foydasiga chiqargandi, bu juda g‘alati ballar edi.
Izoh (0)