Бундан 35 йил аввал, 1990 йил 11 февраль куни Токиода шов-шувли жанг бўлиб ўтади, унинг натижаси жангдан-да шов-шувли бўлади. Натижа эса бутун дунёни ларзага солади. Бу жангда Темир Майк Тайсон Жеймс Бастер Дугласга ютқазиб қўяди.
Дуглас даъвогарлик жангида мағлуб бўлган ва Тайсон билан умуман жанг қилмаслиги керак эди
Ҳар қандай афсонавий ҳикояда бўлгани каби, бунисида ҳам қизиқ бир ҳолатлар мавжуд. Тайсон билан тўқнашувга қадар Дуглас кўп ғалаба қозонган, аммо уч марта нокаутга ҳам учраган ва 1987 йилда даъвогарлик жангини қўлга киритган.
Ўшанда IBF Майкл Спинксни чемпионлик камаридан маҳрум қилган — шу тариқа Дуглас енгилмас Тони Таккерга қарши жанг қилди. Дуглас учун жанг сўнгги имконият сифатида қабул қилинганди, аммо у бундан фойдалана олмади ва 10-раундда техник нокаут эвазига мағлуб бўлди.
Шундан сўнг Дугласни унутиб юбориш мумкин эди, лекин у қайта олди: бир нечта жанг ўтказиб, рақибларини мағлуб этди, шундан сўнг собиқ жаҳон чемпиони Тревор Бербик ва бўлажак чемпион Оливер Макколлни мағлуб этди. Тайсон билан жангга Дуглас 28-4-1 рекорди билан етиб келди, аммо ғалабалар сериясидан кейин ҳам у муносиб рақиб сифатида қабул қилинмади.
Тайсон лагерида ҳам ҳеч ким Дугласни жиддий қабул қилмади: жанг умуман ўтказилмаслиги мумкин эди, чунки промоутер Дон Кинг ўша пайтда Эвандер Ҳолифилд билан жанг устида ишлаётган эди.
Тайсоннинг фаолиятидаги бўлажак асосий рақиби дам олиш ва тайёргарлик кўриш учун вақт сўради. Дугласга қўнғироқ қилишга тўғри келди. Тайсоннинг жамоасида у ҳақиқий рақиб олдидан “спарринг-шерик” деб ҳисобланган.
Жанг олдидан Тайсон 14 кг вазн тўплади ва машқ қилмади: у ғалабасига шубҳа қилмасди
1989 йилда Тайсон зиёфатларда бўлди, умуман машқ қилмади ва деярли 14 кг ортиқча вазн тўплади. Ҳатто промоутер Дон Кинг унга агар жангга ўзини тайёрлаб борса, пул мукофоти ваъда қилган.
“Машғулотларни унутдим дея олмайман. Аммо жанглар орасида мен ҳақиқатан ҳам кўп нарсага ўзимга рухсат бердим. Қизлар, гиёҳванд моддалар — ҳаммаси бор эди. Лекин залга Дугласдан олдин борганим аниқ эсимда. Ўша пайтда мен фақат машқ қилар ва ўзимни қийнардим. Бу ҳатто Японияга учиб келганимизда ҳам тугамади. Мен Бастерни ўргандимми? Албатта, йўқ. Мен унинг бирорта жангини кўрмадим”, деб эслайди Тайсон.
Миш-мишларга кўра, Кинг ҳатто 1989 йилга режалаштирилган мағлубиятсиз Донован Раддок билан жангни бекор қилган. Кинг ўйлаб топилган касалликни баҳона қилиб, Тайсон ҳатто машғулотсиз ҳам мағлуб этиши мумкин бўлган оралиқ рақибни қидирди.
Охири Дугласга тўхталди ва жанг Японияда ўтказиладиган бўлди, у ерда Тайсон 1988 йилда Тони Таббсни нокаутга учратган. Кингнинг сўзларига кўра, улар Тайсонни яна кўришни истаган томошабинлардан кўпроқ пул йиғиш учун Токиога қайтишган.
Вазн ўлчаш маросимида Тайсон 100 кг вазнда эди — бу фаолиятининг бошидан бери энг катта вазн бўлган. Эртаси куни эса у 37-0 рекордини кўмиб, WBA, WBC ва IBF камарларидан маҳрум бўлиб, дунёни шокка туширди — 2023 йилда у ўша жангни фаолиятидаги энг ёқимли лаҳза деб атади:
“У мени енгганди. Тасаввур қилинг, агар жангдан сўнг мен омадсиз эканлигимни ҳис қилсам ва бу ишни ташлаш вақти келганини англасам. Ҳамма бундай арзимас нарса буюк Майк Тайсонни йиқитиши мумкин деб ўйларди. Яшашнинг маъноси эса йиқилишлардан кейин қайта тура олишдир”.
Дугласнинг шахсий ҳаётида фожиа юз берганди — жангдан уч ҳафта олдин у онасидан айрилган
Фаолиятидаги асосий жангга Дуглас максимал даражада зўриққан ҳолда етиб келди. Жангдан уч ҳафта олдин онаси вафот этган, тўрт ҳафта олдин рафиқаси кетиб қолган эди. Дугласга жангдан воз кечишни таклиф қилишди, аммо у рози бўлмади: “Мен онам учун ғалаба қозонмоқчи эдим. Агар жанг қилишдан бош тортганимда ўзимни ожиз ҳис қилардим”.
“Онам мени руҳлантирарди. 10 ёки 11 ёшимда у мени ташқарига чиқишга ва мени таъқиб қилган безори билан муштлашишга мажбур қилган. Онам мен учун бутун борлиғим — қоям эди. Бу фаолиятимдаги энг яхши жанг бўлиши, мен устунлигимни сезаётгандим. Бундан ортиғини сўрай олмасдим, менга шундай имконият берилди ва ғалаба қозондим”, деб эслайди Дуглас.
Гарчи тахминларга кўра унинг ғалаба қозониши учун имконият жуда паст бўлса-да, бор эди.
Тайсон буни уддалай олмади: Дуглас уни зарбалар сони бўйича мағлуб этди, жеблар (128 га қарши 23) ва кучли зарбалар (102 га қарши 78) бўйича йўқ қилганди. Дуглас ҳужумга шунчалик зўр бердики, саккизинчи раундда ўзи ҳам йиқилиб тушди, аммо 10-раундда ўрнидан туриб, Майкни нокаутга учратди.
“Мен енгилдим. Хронометрчи ҳакам япониялик, рефери мексикалик эди, улар турли тилларда гаплашишди ва ҳисобни келиша олишмади”, — Тайсоннинг фикрига кўра жанг саккизинчи раунддаёқ ўз ниҳоясига етиши керак эди.
У ҳакамлар қарорига қадар етиб борса, ғалаба қозониш имкониятига эга эди. Америкалик Ларри Розадилла Дуглас фойдасига 88-82 ҳисобини қўйган бўлса, япониялик Кен Морита ва Масакузу Учидада Тайсонга ёрдам бериш вазифаси борга ўхшарди: улар 86-86 ва 86-87 ҳисобларини унинг фойдасига чиқарганди, бу жуда ғалати баллар эди.
Изоҳ (0)