Ekoloyiva vazirligi 2024-yilda 600 ming tupdan ortiq daraxtlar kesilishining oldi olinganini ma’lum qildi.
Qayd etilishicha, Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi va hududiy nazorat boshqarmalari inspektorlari tomonidan daraxtlar kesilishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida doimiy nazorat-reyd tadbirlari olib borilmoqda.
Buning natijasida o‘tgan yillar davomida daraxtlar, xususan, moratoriyga kiritilgan qimmatbaho daraxtlar kesilishi kamayib bormoqda. Prezidentning 2019-yil 30-oktyabrdagi farmoniga asosan o‘rmon fondiga kirmaydigan daraxt va butalar qimmatbaho navlarining kesilishiga moratoriy e’lon qilingan.
2021-yil 30-dekabrdagi “Respublikada ko‘kalamzorlashtirish ishlarini jadallashtirish, daraxtlar muhofazasini yanada samarali tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” farmonga ko‘ra esa 2022-yil 1-yanvardan daraxtlar kesilishiga moratoriy muddatsiz davrga uzaytirildi.
Keltirilishicha, 2022-yilda qimmatbaho daraxtlarning noqonuniy kesilish holatlari 1669 tani tashkil qilib, 2021-yilga nisbatan 2513 taga yoki 61 foizga kamaygan. 2023-yilda esa qimmatbaho daraxtlarning noqonuniy kesilish holatlari 1097 taga yetib, 2022-yilga nisbatan 572 taga yoki 35 foizga qisqargan.
2024-yilga kelib qimmatbaho daraxtlarni noqonuniy kesish holatlari 1098 tani tashkil qilgan. Shuningdek, jamoatchilik nazorati va profilaktika tadbirlari doimiy olib borilishi natijasida o‘tgan yil davomida 142 ming 135 tup qimmatbaho daraxtlar, 492 ming 136 tup kam qimmatli daraxtlar, jami 634 ming 271 tup daraxtlar kesilishining oldi olinib, ularning yashovchanligi saqlab qolingan.
Bu boradagi reyd tadbirlari davom ettirilmoqda.
Ekologiya vazirligi daraxtlarni noqonuniy kesish holatlarini keskin qoralaydi va bu boradagi har qanday huquqbuzarlik qonunga ko‘ra keskin javobgarlikka sabab bo‘lishini yana bir bor eslatib o‘tdi.
Ayovsiz kesilayotgan daraxtlar
Toshkent viloyatida 2 tup ko‘p yillik chinorni kesgan shaxs tabiatga 199 mln so‘m zarar yetkazgani haqida xabar berilgandi. Xorazmda 4 tup pavlovniya daraxtini kesgan shaxs 27 mln so‘mdan ortiq jarimaga tortilgandi.
Shuningdek, Surxondaryoda avtomobil yo‘llarini rekonstruksiya qilishda qariyb 9,5 ming tup daraxt ko‘chirilishi mumkinligi aytilgandi. Shu bilan birga, Toshkent viloyatida 4 tup yong‘oq daraxtini kesgan shaxs tabiatga 247 mln so‘m zarar yetkazgandi.
Bundan tashqari, Jizzaxda tut daraxtlari kesilishi oqibatida o‘simlik dunyosiga 738 mln so‘mlik zarar yetkazilgan.
Jizzax viloyatida esa 19 tup daraxt kesilishi oqibatida tabiatga 435 mln so‘mlik zarar yetkazilgani xabar qilingandi.
Bu bo‘yicha qonun
O‘zbekistonda daraxt kesganlik uchun jazo choralarini kuchaytirish ko‘zda tutilgan qonun 2024-yil 1-martdan kuchga kirgan.
Unga ko‘ra daraxtlar, butalar, boshqa o‘simliklar va nihollar qonunga xilof ravishda kesish, kundakov qilish, shikastlantirish, yo‘q qilish yoki boshqa joyga ko‘chirib o‘tkazganlik uchun:
- fuqarolar BHMning 25 baravaridan 50 baravarigacha — 8 million 500 ming so‘mdan 17 million so‘mgacha (shu paytga qadar BHMning 5 baravaridan 10 baravarigacha edi),
- mansabdorlar BHMning 50 baravaridan 75 baravarigacha, ya’ni 17 million so‘mdan 25 million 500 ming so‘mgacha (shu paytga qadar BHMning 10 baravaridan 15 baravarigacha) jarimaga tortiladi.
O‘zbekistonda noqonuniy daraxt kesishga doir moratoriy joriy etilgunga qadar bo‘lgan davrga nisbatan bu kabi qonunbuzarliklar 60 foizga kamaygan. 2025-yilning o‘tgan davrida respublika bo‘yicha 848 tup daraxt noqonuniy kesilib, tabiatga jiddiy ziyon yetkazilgan. Har bir holatda aybdor shaxslarga nisbatan qonunga muvofiq jazo choralari qo‘llanilgan.
Izoh (0)