Санъат соҳасининг ўнг мингдан ортиқ вакиллари, жумладан, актёрлар, хонандалар, ёзувчилар, рассомлар ва бошқа кўплаб инсонлар сунъий интеллектга қарши жамоавий баёнотга имзо чекди, деб хабар бермоқда “Правила жизни”.
Фото: “Правила жизни”
Шикоятда қайд этилишича, санъаткорларга тегишли асарлардан лицензиясиз фойдаланиш уларнинг фаолиятига “жиддий таҳдид солади”. Сунъий интеллект муаллифларнинг рухсатисиз уларнинг ижодий мулкидан фойдаланиши бу — шахсий мулкка эгалик қилиш ҳуқуқининг бузилиши, деб даъво қилмоқда.
Очиқ хатни Кадзуо Исигуро, Энн Петчетт, Роберт Смит, Ф. Мюррей Абраҳам ва бошқа актёрлар, ижодий ташкилотлар ва компаниялар, жумладан, Америка мусиқачилар федерацияси, SAG-АFТRA киночилар уюшмаси, Европа Ёзувчилар кенгаши ва Universal Music Group имзоладилар.
Баёнотнинг ёзилишига британиялик бастакор, сунъий интеллект моделларини ишлаб чиқувчи Stability AI компаниясининг аудио бўлими собиқ раҳбари Эд Нютон-Рекс ташаббус кўрсатди. Унинг айтишича, ижодкорлик орқали кун кечираётган инсонлар ҳозирги вазиятдан жуда хавотирда:
“Компаниялар сунъий интеллект моделларини яратиш учун учта асосий манбадан фойдаланади. Бу одамлар, компьютер ва маълумотлар. Улар дастлабки иккита манбага жуда катта маблағ сарфлайди, баъзан муҳандис иши учун бир неча миллион доллар пул тўлайди. Аммо улар учинчисини — маълумотлар базасини бепул олишади”, деди Эд Нютон-Рекс.
2023 йилда у Stability AI компаниясидан ишдан кетди, чунки компания муаллифлик ҳуқуқи билан ҳимояланган контентдан сунъий интеллект моделларини лицензиясиз ўқитиш учун фойдаланишни тўғри қарор, деб ҳисоблаган эди. Америка қонунчилигига кўра, бу фаолият муаллифлик ҳуқуқи эгасининг рухсати талаб қилинмаслигини англатади.
Буюк Британия ҳукумати ушбу вазиятга муносабат билдириб, сунъий интеллект соҳасида ишловчи компаниялар ва ижодий соҳа вакиллари билан муаллифлик ҳуқуқи масалалари бўйича музокара ўтказишга чақирди. Ҳукумат вакилининг сўзларига кўра, бу масалани ечиш учун томонларнинг эътирозини тинглаш ва муаммога ҳар томонлама холисона ёндашиш лозим.
Аввалроқ Билли Айлиш, Imagine Dragons гуруҳи ва бошқа 200 дан ортиқ санъаткорлар мусиқада сунъий интеллект қўлланишига қарши чиққан ва очиқ хат имзолаган эди. Юлдузлар буни қуйидагича изоҳлаган:
“Қўшиқ яратишда нейротармоқлардан фойдаланиш этика қоидаларига зид бўлиб, сунъий интеллект бутун мусиқа экотизимини бузади, ижодий меҳнатни қадрсизлантиради, натижада санъаткор ва мухлислар ҳақ-ҳуқуқларини поймол қилади”.
Шунингдек, хатда муаллифларга гонорар тўламаслик учун бирор санъаткор ижодига ўхшаш куй ва қўшиқлар яратилишига ҳам қарши фикрлар билдирилган.
Изоҳ (0)