Ўзбекистон Энергетика вазири ўринбосари Умид Мамадаминов атом электр станциялари орқали олинадиган энергия ҳақида фикр билдирар экан, бундай электр энергиясини генерация қилиш энг тоза, барқарор ва самарали ечимлардан бири эканлигини таъкидлади.
Бу ҳақида “Дарё” мухбири хабар берди.
“Кичик модулли реакторларга эга Атом электр станциялари — атроф-муҳитга углерод чиқинди газларини чиқаришни минималлаштирувчи тоза технологиялардан бири. Нега айнан атом электр станцияси? Чунки уларнинг бошқа газ, кўмир каби станцияларга нисбатан атроф-муҳитни ифлослантириш даражаси кескин паст ҳисобланади. Шу сабабли, 2050 йилга келиб атмосферага чиқаётган зарарли моддаларни энг паст даражага етказишни мақсад қилган кўплаб давлатлар айнан ядровий энергиядан фойдаланишни режалаштирмоқда.Ўзбекистон ҳам шу ўринда Париж битимига биноан иссиқхона газлари чиқиндисини 2030 йилга бориб 35% га камайтиришни режа қилган. Шунинг учун ҳам Атом энергиясининг анъанавий генерациялар ўрнини эгаллаши ва келаси йилларда генерациядаги улушини ошириши муҳим рол ўйнайди.
Бундан ташқари, мамлакатимизнинг асосий электр энергия ишлаб чиқариш манбалари деярли 80 фоиздан ошиғи табиий газга боғлиқ. Аммо табиий газ захиралари ҳар йили камайиб бормоқда. Шу сабабли бизга барқарор муқобил энергия манбаи керак. Бу ўринда атом электр станциялари энг мақбул ечимлардан биридир. Шунингдек, иқтисодий ривожланиш учун ҳам бу муҳим стратегик қарордир.
Қайта тикланувчи энергия манбаларида қуёш ва шамол каби манбаси доимо ўзгарувчан, бошқарилмайдиган генерациялардан самарали фойдаланиш учун бизга етарли миқдорда тармоқ инфраструктураси, яъни юқори кучланишли электр узатиш линиялари, рақамли автоматлаштирилган бошқариш тизими, ҳамда етарли захира қувватларининг мавжуд бўлиши жуда муҳим.
Бундай ўзгарувчан генерация турларини тармоққа интеграция қилиш жуда мураккаб бўлиб, биз бошқа бир қатор давлатларнинг бу борадаги қийинчиликларига гувоҳ бўлдик. Ўрганишларга қараганда, бир бирлик ўзгарувчан генерацияни бошқариш учун тармоқда камида ўшанча қувватдаги захира қувватлари (энергия сақлаш тизими, кичик модулли манёврли генератися қувватлари) тайёр ҳолатда бўлиши лозим.
Кичик модулли реакторларни захира қувватлари сифатида ҳам ишлатиш мумкин. Яъни бундай реакторларда қуёш ёки шамол етарли даражада электр энергиясини ишлаб чиқармаганда электр тармоғини барқарорлигини таъминлаш учун қисқа муддатда қувватини ошириш имконияти мавжуд.
Президентимизнинг оқилона ва очиқ сиёсати Ўзбекистонда бизнес учун катта имкониятлар яратмоқда, иқтисодиёт тез суръатларда ўсмоқда. Ҳар йили Республиканинг электр энергиясига бўлган эҳтиёжи ўртача 6-7 фоизга ошмоқда, айрим ҳудудларда эса бу кўрсаткич янада юқори бўлиб, 15-20 фоизгача бормоқда.
Сўнгги йилларда мамлакатимизда электромобиллар сони ортиб бориши, саноатнинг ривожланиши ҳам кескин ортмоқда, бу эса келгуси йилларда электр энергиясига бўлган талабни янада оширади.
Янги қурилаётган уйлар, турар жой мажмуаларида иситиш тизимларини электрлаштириш, иссиқлик насослари ва бошқа энергия тежамкор иситиш технологияларидан фойдаланиш орқали табиий газга боғлиқликни камайтиришга интилмоқдамиз.
Биз қисқа муддат ичида электр генерацияси йўналишида катта ютуқларга эришдик.
Жорий йил охирига келиб, қайта тикланадиган энергия қувватларимизнинг тармоқдаги миқдори 4,000 мегаваттга етади.
Атом электр станциялари нафақат барқарор электр энергияси манбаи, балки мамлакат учун стратегик сармоядир. Тоза ва барқарор генератися сифатида Атом электр станцияси Ўзекисотннинг иқлим ўзгариши ва иссиқхона газларининг камайтиришга қаратилган стратегиясида муҳим рол ойнайди", — деди Умид Мамадаминов.
Кеча 14 октябрь куни Бишкек шаҳрида “Росатом” давлат корпорацияси “Атом электр станциялари хавфсизлиги” мавзусида техник семинар ўтказди. Семинарда иштирок этган “Қирғизистон Республикаси энергетика фахрийлари кенгаши” жамоат бирлашмаси раиси Чоробай Акунов мамлакат учун атом энергетикаси саноат ҳамда инсоний салоҳиятни очириш учун муҳим восита эканини таъкидлаган.
Аввалроқ Ўзбекистон Энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов АЭС дунёдаги энг хавфсиз технологиялардан бири эканлигини айтиб ўтганди.
Шунингдек, 6 октябрь куни Қозоғистонда атом электр станцияси (АЭС) қурилиши бўйича ўтказилган референдумда 5 миллиондан ошиқ одам масалани ижобий ҳал этиш учун овоз берган.
Изоҳ (0)