O‘zbekiston Energetika vaziri o‘rinbosari Umid Mamadaminov atom elektr stansiyalari orqali olinadigan energiya haqida fikr bildirar ekan, bunday elektr energiyasini generatsiya qilish eng toza, barqaror va samarali yechimlardan biri ekanligini ta'kidladi.
Bu haqida “Daryo” muxbiri xabar berdi.
“Kichik modulli reaktorlarga ega Atom elektr stansiyalari — atrof-muhitga uglerod chiqindi gazlarini chiqarishni minimallashtiruvchi toza texnologiyalardan biri. Nega aynan atom elektr stansiyasi? Chunki ularning boshqa gaz, ko’mir kabi stantsiyalarga nisbatan atrof-muhitni ifloslantirish darajasi keskin past hisoblanadi. Shu sababli, 2050-yilga kelib atmosferaga chiqayotgan zararli moddalarni eng past darajaga yetkazishni maqsad qilgan ko‘plab davlatlar aynan yadroviy energiyadan foydalanishni rejalashtirmoqda.O’zbekiston ham shu o’rinda Parij bitimiga binoan issiqxona gazlari chiqindisini 2030-yilga borib 35% ga kamaytirishni reja qilgan. Shuning uchun ham Atom energiyasining an’anaviy generatsiyalar o‘rnini egallashi va kelasi yillarda generatsiyadagi ulushini oshirishi muhim rol o‘ynaydi.
Bundan tashqari, mamlakatimizning asosiy elektr energiya ishlab chiqarish manbalari deyarli 80 foizdan oshig‘i tabiiy gazga bog‘liq. Ammo tabiiy gaz zaxiralari har yili kamayib bormoqda. Shu sababli bizga barqaror muqobil energiya manbai kerak. Bu o‘rinda atom elektr stansiyalari eng maqbul yechimlardan biridir. Shuningdek, iqtisodiy rivojlanish uchun ham bu muhim strategik qarordir.
Qayta tiklanuvchi energiya manbalarida quyosh va shamol kabi manbasi doimo o‘zgaruvchan, boshqarilmaydigan generatsiyalardan samarali foydalanish uchun bizga yetarli miqdorda tarmoq infrastrukturasi, ya’ni yuqori kuchlanishli elektr uzatish liniyalari, raqamli avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi, hamda yetarli zaxira quvvatlarining mavjud bo‘lishi juda muhim.
Bunday o‘zgaruvchan generatsiya turlarini tarmoqqa integratsiya qilish juda murakkab bo‘lib, biz boshqa bir qator davlatlarning bu boradagi qiyinchiliklariga guvoh bo‘ldik. O‘rganishlarga qaraganda, bir birlik o‘zgaruvchan generatsiyani boshqarish uchun tarmoqda kamida o‘shancha quvvatdagi zaxira quvvatlari (energiya saqlash tizimi, kichik modulli manyovrli generatisya quvvatlari) tayyor holatda bo‘lishi lozim.
Kichik modulli reaktorlarni zaxira quvvatlari sifatida ham ishlatish mumkin. Ya’ni bunday reaktorlarda quyosh yoki shamol yetarli darajada elektr energiyasini ishlab chiqarmaganda elektr tarmog‘ini barqarorligini ta’minlash uchun qisqa muddatda quvvatini oshirish imkoniyati mavjud.
Prezidentimizning oqilona va ochiq siyosati O‘zbekistonda biznes uchun katta imkoniyatlar yaratmoqda, iqtisodiyot tez sur’atlarda o‘smoqda. Har yili Respublikaning elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyoji o‘rtacha 6-7 foizga oshmoqda, ayrim hududlarda esa bu ko‘rsatkich yanada yuqori bo‘lib, 15-20 foizgacha bormoqda.
So‘nggi yillarda mamlakatimizda elektromobillar soni ortib borishi, sanoatning rivojlanishi ham keskin ortmoqda, bu esa kelgusi yillarda elektr energiyasiga bo‘lgan talabni yanada oshiradi.
Yangi qurilayotgan uylar, turar joy majmualarida isitish tizimlarini elektrlashtirish, issiqlik nasoslari va boshqa energiya tejamkor isitish texnologiyalaridan foydalanish orqali tabiiy gazga bog‘liqlikni kamaytirishga intilmoqdamiz.
Biz qisqa muddat ichida elektr generatsiyasi yo‘nalishida katta yutuqlarga erishdik.
Joriy yil oxiriga kelib, qayta tiklanadigan energiya quvvatlarimizning tarmoqdagi miqdori 4,000 megavattga yetadi.
Atom elektr stansiyalari nafaqat barqaror elektr energiyasi manbai, balki mamlakat uchun strategik sarmoyadir. Toza va barqaror generatisya sifatida Atom elektr stansiyasi O‘zekisotnning iqlim o’zgarishi va issiqxona gazlarining kamaytirishga qaratilgan strategiyasida muhim rol oynaydi", — dedi Umid Mamadaminov.
Kecha 14-oktyabr kuni Bishkek shahrida “Rosatom” davlat korporatsiyasi “Atom elektr stansiyalari xavfsizligi” mavzusida texnik seminar o‘tkazdi. Seminarda ishtirok etgan “Qirg‘iziston Respublikasi energetika faxriylari kengashi” jamoat birlashmasi raisi Chorobay Akunov mamlakat uchun atom energetikasi sanoat hamda insoniy salohiyatni ochirish uchun muhim vosita ekanini ta’kidlagan.
Avvalroq O‘zbekiston Energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov AES dunyodagi eng xavfsiz texnologiyalardan biri ekanligini aytib o‘tgandi.
Shuningdek, 6-oktyabr kuni Qozog‘istonda atom elektr stansiyasi (AES) qurilishi bo‘yicha o‘tkazilgan referendumda 5 milliondan oshiq odam masalani ijobiy hal etish uchun ovoz bergan.
Izoh (0)