Қозоғистон АЭС қуриш харажатларини эълон қилди

Қозоғистонда атом электр станцияси (АЭС) қурилишига сарфланадиган капитал харажатлар 10 миллиард доллардан 15 миллиард долларгача бўлиши мумкин. Бу ҳақда “Қозоғистон атом электр станциялари” бош директори Тимур Жантикин хабар берди.

Ҳозирча нарх ҳақида аниқ айта олмаймиз, чунки лойиҳа йўқ. Аммо бизда overnight cost маълумотлари бор. Бу капитал харажатлар... Улар бўйича биз қурилиш қиймати 10 миллиард доллардан 15 миллиард долларгача бўлган диапазонни кўрсатувчи молиявий-иқтисодий моделларни яратмоқдамиз”, деди у.

Жантикиннинг сўзларига кўра, лойиҳа тижорий бўлади.

Биз бюджетдан маблағ жалб қилиш имкониятини кўриб чиқмаяпмиз, барча ҳисоб-китоблар тижорат асосида амалга оширилмоқда. Табиийки, бу қўшимча харажатларни келтириб чиқаради, чунки тижорат ҳар доим қимматроқ... Беларусь Россия билан ҳукуматлараро келишув асосида қурилиш олиб борган, Россия бюджети қурилишни 10 миллиард долларгача молиялаштирган. Аслида станция тахминан 7 миллиард долларга тушган”, деди у.

Энергетика вазири Алмасадам Саткалиевнинг тушунтиришича, АЭСдан олинадиган электр энергияси нархи мамлакатимиз юқори истеъмол вақтида сотиб олишга мажбур бўладиган қувватлар нархидан паст бўлади. У АЭСни 8-10 йил ичида қуриш режалаштирилганини эслатди. Шу билан бирга, 2035 йилга келиб мамлакат энергетика балансида кўмирнинг улуши ҳозирги 70 фоиз кўрсаткичдан 30 фоиздан камроққа тушиши кутилмоқда.

Қозоғистонда АЭС қурилиши бўйича референдум ўтказилади

Президент Қосим-Жўмарт Тўқаев 2023 йил сентябрда АЭС қурилиши бўйича референдум ўтказишни таклиф қилганди. У бир томондан, Қозоғистон дунёдаги энг йирик уран ишлаб чиқарувчиси сифатида “ўз атом энергия ишлаб чиқаришига эга бўлиши лозим”лигини айтган. Бошқа томондан, “Семипалатинск ядро полигонининг фожиали мероси”ни инобатга олган ҳолда, референдумни зарур деб ҳисоблаган.

Қозоғистонда референдум эълон қилинишидан олдин АЭС қуриш бўйича жамоатчилик муҳокамаси бўлиб ўтган. Унда экологлар ва фаоллар радиоактив чиқиндиларни нотўғри утилизация қилиш билан боғлиқ хавфлар туфайли лойиҳани амалга оширишга қарши чиққан.