Fuqarolarga yoshga doir pensiya tayinlash ularning murojaatisiz amalga oshiriladi. Bu “Fuqarolarning davlat pensiya taʼminoti to‘g‘risida”gi qonunga kiritilgan o‘zgarish va qo‘shimchalarda belgilandi.
“Fuqarolarning davlat pensiya taʼminoti to‘g‘risida”gi qonunga yoshga doir pensiya olish huquqini beradigan yoshga to‘lgan fuqarolarga ularning murojaatisiz (proaktiv shaklda) pensiya tayinlanishini hamda fuqarolarning shunday tartibda tayinlangan pensiyani rad etish huquqini nazarda tutuvchi qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritildi.
Kiritilgan qo‘shimchalarga ko‘ra, fuqaroning yoshga doir pensiyaga bo‘lgan huquqi belgilangan axborot tizimlaridan olingan maʼlumotlarga asosan aniqlanadi. Agar fuqaro uning murojaatisiz (proaktiv shaklda) tayinlangan pensiya miqdoridan norozi bo‘lsa yoki mehnat faoliyatini davom ettirish va keyinchalik yoshga doir pensiyaga chiqish istagini bildirsa, u tayinlangan yoshga doir pensiyani rad etish huquqiga ega.
Bunda fuqaro xabarnomani olgan kundan eʼtiboran 10 kun ichida Pensiya jamg‘armasi bo‘limiga ariza bilan yoxud davlat xizmatlari markazi yoki YIDXP (my.gov.uz) orqali so‘rovnoma to‘ldirgan holda murojaat qilishi kerak. Pensiya tayinlash to‘g‘risidagi ariza va so‘rovnoma 10 kundan kechiktirmay ko‘rib chiqiladi.
Pensiyani fuqaroning murojaatini talab etmagan holda (proaktiv shaklda) tayinlash to‘g‘risidagi masala fuqaro pensiya yoshiga to‘lgan kunning o‘zida ko‘rib chiqiladi.
O‘zbekistondagi pensiya tizimi haqida
-PRflIr3l.avif)
Mamlakatda pensiya tizimi ikki asosiy ustunga tayanadi: davlat tomonidan moliyalashtiriladigan pensiya tizimi va majburiy jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi.
Davlat pensiya tizimi “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi qonun asosida faoliyat yuritadi. Ushbu tizim quyidagi pensiya turlarini o‘z ichiga oladi:
- yoshga doir pensiya (erkaklar uchun 60 yoshda kamida 25 yillik mehnat staji, ayollar uchun 55 yoshda kamida 20 yillik mehnat staji talab etiladi);
- nogironlik pensiyasi (mehnatga layoqatsizlik holatlarida tayinlanadi);
- boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasi (boquvchisini yo‘qotgan oilalarga beriladi).
Agar fuqaroning mehnat staji yetarli bo‘lmasa, pensiya yoshi erkaklar uchun 65 yosh, ayollar uchun 60 yosh etib belgilanadi.
2004-yildan boshlab O‘zbekistonda majburiy jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi joriy etilgan. Ushbu tizimda har bir fuqaro uchun shaxsiy pensiya hisobvarag‘i ochiladi va ish beruvchi tomonidan maoshning 1 foizi miqdorida ajratmalar amalga oshiriladi. Bu mablag‘lar byudjetdan tashqari pensiya jamg‘armasida jamlanadi. Fuqaro pensiya yoshiga yetganda yoki qonunchilikda belgilangan boshqa holatlarda ushbu jamg‘armadagi mablag‘lardan foydalanish huquqiga ega bo‘ladi.
Izoh (0)