Фуқароларга ёшга доир пенсия тайинлаш уларнинг мурожаатисиз амалга оширилади. Бу “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги қонунга киритилган ўзгариш ва қўшимчаларда белгиланди.
“Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги қонунга ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ёшга тўлган фуқароларга уларнинг мурожаатисиз (проактив шаклда) пенсия тайинланишини ҳамда фуқароларнинг шундай тартибда тайинланган пенсияни рад этиш ҳуқуқини назарда тутувчи қўшимча ва ўзгартиришлар киритилди.
Киритилган қўшимчаларга кўра, фуқаронинг ёшга доир пенсияга бўлган ҳуқуқи белгиланган ахборот тизимларидан олинган маълумотларга асосан аниқланади. Агар фуқаро унинг мурожаатисиз (проактив шаклда) тайинланган пенсия миқдоридан норози бўлса ёки меҳнат фаолиятини давом эттириш ва кейинчалик ёшга доир пенсияга чиқиш истагини билдирса, у тайинланган ёшга доир пенсияни рад этиш ҳуқуқига эга.
Бунда фуқаро хабарномани олган кундан эътиборан 10 кун ичида Пенсия жамғармаси бўлимига ариза билан ёхуд давлат хизматлари маркази ёки ЯИДXP (my.gov.uz) орқали сўровнома тўлдирган ҳолда мурожаат қилиши керак. Пенсия тайинлаш тўғрисидаги ариза ва сўровнома 10 кундан кечиктирмай кўриб чиқилади.
Пенсияни фуқаронинг мурожаатини талаб этмаган ҳолда (проактив шаклда) тайинлаш тўғрисидаги масала фуқаро пенсия ёшига тўлган куннинг ўзида кўриб чиқилади.
Ўзбекистондаги пенсия тизими ҳақида
-PRflIr3l.avif)
Мамлакатда пенсия тизими икки асосий устунга таянади: давлат томонидан молиялаштириладиган пенсия тизими ва мажбурий жамғариб бориладиган пенсия тизими.
Давлат пенсия тизими “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги қонун асосида фаолият юритади. Ушбу тизим қуйидаги пенсия турларини ўз ичига олади:
- ёшга доир пенсия (эркаклар учун 60 ёшда камида 25 йиллик меҳнат стажи, аёллар учун 55 ёшда камида 20 йиллик меҳнат стажи талаб этилади);
- ногиронлик пенсияси (меҳнатга лаёқатсизлик ҳолатларида тайинланади);
- боқувчисини йўқотганлик пенсияси (боқувчисини йўқотган оилаларга берилади).
Агар фуқаронинг меҳнат стажи етарли бўлмаса, пенсия ёши эркаклар учун 65 ёш, аёллар учун 60 ёш этиб белгиланади.
2004 йилдан бошлаб Ўзбекистонда мажбурий жамғариб бориладиган пенсия тизими жорий этилган. Ушбу тизимда ҳар бир фуқаро учун шахсий пенсия ҳисобварағи очилади ва иш берувчи томонидан маошнинг 1 фоизи миқдорида ажратмалар амалга оширилади. Бу маблағлар бюджетдан ташқари пенсия жамғармасида жамланади. Фуқаро пенсия ёшига етганда ёки қонунчиликда белгиланган бошқа ҳолатларда ушбу жамғармадаги маблағлардан фойдаланиш ҳуқуқига эга бўлади.
Изоҳ (0)