• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Qo‘rquv, to‘daga qo‘shilgan amaldor shoirlar va Islom Karimov bilan munosabati haqida. Xurshid Davron bilan katta intervyu

    “Daryo” nashri o‘zining maxsus loyihasi doirasida o‘zbek millatining oydinlari, ijodkorlari va ziyolilari bilan turkum suhbatlar eʼlon qilib bormoqda. Navbatdagi suhbatdoshimiz – O‘zbekiston xalq shoiri Xurshid Davron.

    Xurshid akaning ijodxonasida kechgan suhbatda u shoir uchun qo‘rquv o‘lim bilan barobar ekani, nafsning aql va qalbdan ustun kelishiga yo‘l qo‘yib bo‘lmasligi, Islom Karimov bilan munosabatlari, qanday qilib generallik rutbasidan quruq qolgani va boshqa ko‘plab voqealar haqida so‘zlab berdi. Shuningdek, urchib kelgan maddohlik, tanish-bilishchilik, guruhbozlik jamiyatga qanday ziyon yetkazishi, tarixda amirlar-u xonlarning g‘ofilligi qanday oqibatlarga olib kelgani kabi dolzarb mavzularda fikr bildirdi.

    “Qo‘rquvni sezdingizmi, shoir sifatida tamom bo‘lasiz”

    “Yoshlikda sal “aqlsizroq” bo‘lgan maʼqul. Xayolingizga kelganini yozaverasiz. Vaqt o‘tgan sari faqat ilhom kelganda yozadigan bo‘lib qolasiz. Ammo o‘sha yoshlikda bitilganlari ham juda qadrli. Sababi, hech narsadan qo‘rqmay yozilgan. Qo‘rquvni sezdingizmi, shoir sifatida tamom bo‘lasiz. Bundan ellik yillar oldin chiqqan ilk to‘plamimda shunday satrlar bor edi: “Qo‘rqoq bo‘lsang, qo‘rqoq bo‘lar sheʼr. Mardman, deb jar solmog‘ing bekor...”. Yillar o‘tgan sari boshqa shoir-adiblarning yozganlarini o‘qib, qayerda jurʼatsizlik qilinganini yaqqol sezadigan bo‘lib qolar ekansiz. Ammo yosh shoir ukalarimizga “mana bunday yozsang, zo‘r sheʼr chiqadi” deb bo‘lmaydi. Har kimning shoirlik taqdiri o‘z izmida”.

    Aql, qalb va nafs haqida

    Xalq, millat, olomon degan tushunchalar men uchun odam qiyofasida aks etadi. Aql va qalb bu – millat. Nafs ham qo‘shilganda xalqqa aylanadi. Men faqat aql va qalb amriga ko‘ra yashayman deb nafsni chetga surib qo‘yolmaysiz, shuningdek, to‘laligicha havoyi nafsga berilib ketish ham mumkin emas. Ammo aql bilan qalb doim nafsdan ustun kelishi, uni boshqarib turishi lozim. Shunda siyosat ham, ilm-fan, adabiyot ham to‘g‘ri yo‘ldan boradi. Ammo qorin, nafs degan tushunchalar g‘olib bo‘lsa, hamma narsa izmidan chiqadi, dunyo tartiboti buzilib ketadi. Afsuski, bunday holatlarni ko‘p ko‘ryapmiz...

    Xurshid Davron kim tarafda?

    Rossiya-Ukraina mojarosida men Rossiya taraf ham, Ukraina taraf emasman. Men O‘zbekiston tarafdaman, buni doim taʼkidlab kelganman. O‘zbekiston deganda Turkiston tushunchasidan kelib chiqaman. O‘zbek, qozoq, qirg‘iz, tojik, turkman – bular bitta panjaning beshta barmog‘i. Urushayotgan taraflardan birining qo‘li baland kelsa, bizga qanday zarari tegadi-yu, qanday foyda keltiradi? Masalaning ana shu taraflariga eʼtibor qaratish lozim. Bundan 30-yillar oldin “Bosqinchilik qahramonlik bo‘ladimi?” degan maqolamda Rossiya bosqinining biz uchun ayanchli oqibatlari haqida yozganman.

    Tarix esa maʼlumingizki, takrorlanuvchi jarayon... Yana bir gap. Biz ko‘pincha dushmanni tashqaridan izlaymiz, ichki dushmanga eʼtibor qaratmaymiz. Vaholanki, chor askarlari yurtimizga bosib kelganda, jasoratli bobolarimiz qatori, xiyonatkor bobolarimiz ham bo‘lgan. Hatto ingliz razvedkasi Xiva xonini Rossiya urushga tayyorgarlik ko‘rayotgani haqida ogohlantirgan. “Bu qachon yuz beradi?” degan savolga “10-15-yil ichida” degan javobni eshitgan xon hazratlari “Hali ancha bor ekan” deya aysh-ishratni davom ettirgan...

    Islom Karimov haqida

    Islom Karimovning bir odati bor edi. Ochiq gapirgan odamni yoqtirardi. Suhbatdoshi biron mavzuni boshlab qo‘yib, oxirigacha yetkazmasligiga yo‘l qo‘ymas edi. Shu sababdan saroy ahlining 90 foizi “savol bera boshlasa, javob bera olamanmi, yaxshisi indamay qo‘ya qolay?” degan hadikda turardi. Hatto men baʼzi mavzuni boshlab qo‘ysam, “aytma” degan maʼnoda biqinimga turtishar edi. Islom Karimov meni tarixni yaxshi bilganim uchun hurmat qilgan. Amir Temur muzeyi ochilayotganda, eksponatlar topish masalasi ko‘ndalang bo‘ldi. O‘zbekistonda Temur bilan bog‘liq deyarli hech narsa qolmaganini ochiq aytganman. Deyarli barcha tarixiy eksponatlar chet ellarga tashib ketilgan. Ular Rossiya, Fransiya, Britaniya muzeylarini bezab turibdi...

    Bilasizmi, men general bo‘lishim mumkin edi. Gap shundaki, sovet davrida Turkiston harbiy okrugining “Frunzevets” gazetasi chop etilardi. Shuni o‘zbek tilida chiqarish harakati boshlangach, meni ishga taklif qilishdi. Ammo bu gapdan xabar topgan Islom Karimov “Xurshidga boshqa topshiriqlar bor” deya masalaga nuqta qo‘ygan. Mana hozir general bo‘lib, katta pensiya olib o‘tirgan bo‘larmidim...

    To‘daga aʼzo bo‘lgan mansabdor shoirlar

    Saroy hayoti to‘dalarning kurashidan iborat. Unga yaqinlashaman desangiz, bironta guruhga aʼzo bo‘lishingiz kerak. Ammo shoir to‘daga qo‘shildimi, shoir sifatida tamom bo‘ldi deyavering. Qancha-qancha o‘zim tanigan insonlar, shoir ukalarim bor, maʼlum to‘daga yaqin bo‘lgani uchungina mansabda o‘tiribdi. O‘sha to‘da yo‘qolgan kun ular ham yo‘q bo‘lib ketadi.

    Umuman olganda, adiblarning hayoti talantli ijodkorlar bilan talantsiz ijodkorlar o‘rtasidagi kurashdan iborat. Biron ijodiy tashkilotga rahbar tayinlanganda, go‘yo zo‘r ijodkor bo‘lgani uchun mansabga o‘tirdi degan tasavvurga boriladi. Vaholanki, rahbar zo‘r ijodkor bo‘lishi shart emas, u tashkilotchi, ishbilarmon, boshqalar uchun jon kuydiradigan odam bo‘lishi kerak. Biz yomonlaydigan Sovet davrida 4-5-yilda Yozuvchilar syezdi o‘tkazilar, har bir anjuman jiddiy bahs-munozaralar bilan kechar edi. Bugungi kunda, ochiq aytish kerak, ijodiy tashkilotga “tepadan” belgilangan odam rahbar bo‘ladi, bu aniq, ammo shu holatda ham syezd o‘tkazishga, saylov tashkil etishga botina olishmaydi.

    “Bugungi jarayonlarning yoqadigan tarafidan yoqmaydigan taraflari ko‘proq”

    Bugun O‘zbekistonda juda katta jarayonlar kechyapti. Men yoqlaydigan taraflaridan ko‘ra, menga yoqmaydigan taraflari juda ko‘p. Bugungi ayrim boshliqlarni “sobiq komsomol rahbarlari” deyman. Sababi, ish uslubi eski sovet davridan qolgan. Men jamiyat hayotini mukammallik sari boshlaydigan odamlar ko‘payishi tarafdoriman. Shu maʼnoda adabiyot uchun doim dolzarb bo‘lgan “zamonamiz qahramoni” masalasi yuzaga chiqadi. Kuni kecha arzimas sovg‘a uchun adolatsizlik qilingan farrosh ayolni kun qahramoni deyish mumkin. Chunki shu voqea qancha amaldorlarni hushyor torttirdi. Ammo jamiyatni ortidan ergashtiradigan zamon qahramonlariga doim ehtiyoj bo‘lgan.

    Qahramon izlashda ko‘pincha tarixga murojaat qilamiz, Jaloliddin Manguberdi, Amir Temur biz uchun qahramon. To‘g‘ri, lekin bugungi hayotda ham munosib insonlar bor-ku, nega ulardan ko‘z yumamiz? Baʼzan qahramon bo‘lish uchun o‘lish kerakmi, deb o‘ylab qolaman. Qahramonlar yonimizda yurgan bo‘lishi mumkin, lekin ulardan ko‘zimizni olib qochamiz. Biz ko‘zini olib qochadigan millatga aylanib borayotganimizdan baʼzida qiynalib ketaman. Ochig‘ini aytganda, bugungi kun qahramonlari artistlar bo‘lib qolgan. Shular nima yedi, nima dedi, nima kiydi – biz uchun juda “muhim”.

    “Xurshid Davron kutubxonasi” haqida

    Shavkat Rahmon, Muhammad Rahmon, Matnazar Abdulhakim, Sadriddin Salim, shuningdek, biz bilan zamondosh bo‘lgan yoki o‘tmishda yashab o‘tgan ijodkorlarning xotirasini yodda tutish maqsadida sayt tashkil etganman. Mazkur sayt yoshlar bilan muloqot uchun ham qulay vosita. Bu istagan gaplarni yozaverish mumkin degani emas. Shunday holatlar bo‘ladiki, yoshlarning baʼzi ishlari, baʼzi harakatlari menga yoqmasa-da, tanbeh bermayman. “Mayli, bu uning hayoti, uning xatolari, u mana shu xatolar orqali tajriba orttiradi” deyman.

    Yoshlarni, umuman, jamiyatni qiynayotgan masalalardan biri bu otasizlik. Millionlab erkaklar ro‘zg‘or tebratish ilinjida chet ellarga borib ishlayapti. Uyiga yilda bir kelib-ketadi. Bu yerda esa farzandlar voyaga yetyapti. Ertaga ular qanday inson bo‘lib ulg‘ayadi? Bu yerdagi qiyinchiliklarni ko‘rib, chet elda yashash orzusiga tushib qolmaydimi? Xorijga o‘qish uchun, ish o‘rganish uchun borsa, yaxshi, vatanga qaytib yurtni obod qiladi. Ammo qanchasi o‘sha yerlarda qolib ketyapti, qanchasi shovinistlarning, millatchilarning dastidan aziyat chekyapti. Musofirchilikda vafot etayotganlarni-ku aytmay qo‘ya qolay. Bu masala, agar to‘g‘ri hal etilsa, O‘zbekiston uchun ko‘p yaxshiliklar keltirishi, bordi-yu o‘z holiga tashlab qo‘yilsa, juda og‘ir oqibatlarga olib kelishi mumkin.

    “Oldinda katta xavflar bor...”

    Muxlislar bilan doimiy ravishda diydorlashib turaman. Yaqinda Sirdaryoga borib bir nechta uchrashuvlar o‘tkazdim. Bunday muloqotlar vaqtida savollarga alohida eʼtibor beraman. Afsuski, siz kutgan savollardan ko‘ra, oldindan tayyorlab qo‘yilgan yasama savollar ko‘proq uchraydi. Shunday holatlar ham bo‘ladiki, to‘planganlarga siz gapirayotgan gaplarning qizig‘i bo‘lmaydi. Ular uchrashuvga majburlab olib kelingan odamlar... Ammo yoshlar boshqacha. Ular samimiy qabul qiladi. Haligacha eslayman, Andijondagi uchrashuvda sheʼr o‘qiganimda, zaldagi yoshlar qo‘shilib o‘qigan edi.

    Mana shunday muxlislar ham bor. Ular o‘tkir savollar beradi. Umuman, O‘zbekiston savollar mamlakatiga aylanib boryapti. Aslini olganda, savol berilgani yaxshi. Ertaga nima bo‘ladi, mana bu muammo qanday hal etiladi va hokazo. Savoli bor odam yashayotgan odam deb bilaman. Eng yomoni, umuman savol bermaydigan kimsalar ham bor. Ularni o‘z nafsidan boshqa hech narsa qiziqtirmaydi. Xulosa sifatida ko‘p aytilgan haqiqatni takrorlayman: dunyoni telefonga tikilib o‘tirgan yoshlar emas, kitob o‘qiyotgan yoshlar boshqaradi. Oldinda katta xavflar bor, ularni bartaraf etish uchun ham kitob o‘qish kerak. Kitob, yuqorida eslaganimiz aql va qalbga tarbiya beradi. Nafsga esa kitob kerak emas. Farzandlaringizga bobolarimiz merosini anglatguvchi kitoblarni olib bering.

    Suhbatni to‘liq holda “Daryo”ning YouTube kanalida tomosha qiling.

    15 mart, 13:12   Izoh (0)   27729
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Xurshid Davron#Islom Karimov
    Olimjon Safoyev

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Abbosbek Fayzullayev va “SSKA” — Rossiya Superkubogi sohibi

    Sport | 12 iyul, 22:42

    Fransiyada Yangi Kaledoniya nomli yangi davlat tuzish to‘g‘risida bitim imzolandi

    Dunyo | 12 iyul, 22:35

    Sun’iy intellekt orqali hayotingizni osonlashtirishning 9 ta usuli

    Layfstayl | 12 iyul, 22:00

    Donald Tramp Klublar o‘rtasidagi JCH finalida qatnashadi

    Sport | 12 iyul, 21:35

    AQSHda Facebook’da Trampga tahdid qilgan erkak qamoqqa olindi

    Dunyo | 12 iyul, 21:35

    Sharfga o‘ralib qolgan raqqosa, bedarak yo‘qolgan bosh vazir — g‘ayrioddiy va shubhali tarzda halok bo‘lgan dunyo mashhurlari

    Dunyo | 12 iyul, 21:16

    Kortni Koks, Bella Hadid va boshqalar: plastik operatsiya qildirganidan afsuslangan Gollivud yulduzlari

    Kino | 12 iyul, 20:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.