Jahon banki Ijrochi direktorlar kengashi O‘zbekistonga qayta tiklanuvchi energiya manbalarini taqsimlash elektr tarmoqlariga integratsiya qilish va mamlakatning ustuvor hududlarida elektr ta‘minoti ishonchliligini oshirishga qaratilgan dasturni amalga oshirish uchun 100 mln dollar miqdorida imtiyozli kredit ajratishni ma‘qulladi. Bu haqda JB matbuot xizmati xabar berdi.
Dasturni amalga oshirish uchun “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ o‘z mablag‘lari hisobidan qo‘shimcha 50 mln dollar ajratadi.
2024-yil holatiga ko‘ra, O‘zbekistonda elektr energiyasini taqsimlashda texnik yo‘qotishlar taxminan 13 foizni tashkil etadi. Asosiy sabab – eskirgan va yuklamasi oshib ketgan infratuzilma. Taqsimlash tarmoqlari obyektlarining 50 foizdan ortig‘i 30 yildan ortiq ekspluatatsiya qilinmoqda, bu ularning normativ xizmat muddatidan ancha ko‘proq bo‘lib, avariyalar va elektr ta‘minotidagi uzilishlarga olib keladi.
O‘zbekiston 2030-yilgacha qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan elektroenergiya ishlab chiqarish hajmini 25 gigavattga (GVt) yetkazishni rejalashtirmoqda. Biroq, taqsimlash tarmoqlarini zudlik bilan modernizatsiya qilmasdan, qayta tiklanadigan energiyaning yangi yetkazib beruvchilarini ushbu tarmoqlarga ulash imkoni bo‘lmay qoladi.
Jahon banki va “HET” AJ tomonidan birgalikda moliyalashtiriladigan yangi dastur doirasida 150 mln dollarni o‘zlashtirish rejalashtirilgan. Dastur doirasidagi asosiy chora-tadbirlarga quyidagilar kiradi:
- 6 000 km uzunlikdagi past kuchlanishli elektr uzatish tarmoqlarini qurish va modernizatsiya qilish;
- umumiy quvvati 250 megavolt-amper (MVA) bo‘lgan 1 200 ta taqsimlash transformatorini almashtirish va o‘rnatish;
- “HET” AJ tarmoqlarida elektr energiyasining tijorat yo‘qotishlarini kamaytirishga yordam beradigan 150 mingta “aqlli” hisoblagichlarni ulash;
- taqsimlash tarmoqlari faoliyatini avtomatlashtirish va raqamlashtirishni ta‘minlash uchun 4 mingta ma‘lumotlar konsentratorini o‘rnatish, bu ularni zamonaviy va samarali tizimga aylantiradi.
2024-yilning fevralida Shavkat Mirziyoyevning Xorazm viloyatiga tashrifi chog‘ida Tuproqqalʼa tumanida Voltalia kompaniyasi tomonidan quvvati 100 megavattlik quyosh elektr stansiyasi qurilishini boshlash marosimi bo‘lib o‘tgandi. Bu Xorazmdagi ilk shunday yirik loyihadir. Bu loyiha ishga tushsa, Xorazm viloyatida elektr energiyasi ishlab chiqarish quvvatlari 30 foizga oshib, 424 megavattga yetadi. Xususan, Tuproqqalʼa tumanining elektrga bo‘lgan yillik 135 million kilovatt soat talabi to‘liq qondiriladi.
Fransiyaning Voltalia kompaniyasi qayta tiklanuvchi energetika sohasidagi inshootlarni qurishda boy tajribaga ega. Hozirda dunyoning 20 mamlakatida umumiy qiymati 10 milliard dollardan ziyod investitsiya loyihalarini amalga oshirmoqda.
Izoh (0)